«Μπουρέκι» με κολοκύθι ή κολοκύθα

Η άλλη εκδοχή, χωρίς φύλλο!

Κάθε φορά που κοινοποιώ αναρτήσεις για χανιώτικο μπουρέκι στα social media της σελίδας γίνεται από κάτω «χαμός» σχολίων! Απόψεις διαφορετικές, συνταγές με πολλές ή λίγες παραλλαγές, προσθαφαιρέσεις υλικών. Με τούτα και με εκείνα, έχω ήδη καταγράψει πάνω από 15 παραλλαγές μπουρεκιού. Γι αυτό λοιπόν κι εγώ σήμερα δεν έβαλα τοπικό προσδιορισμό στον τίτλο, παρόλο που από τα Χανιά μου τη δώσανε και τούτη τη συνταγή. Με τα τελευταία πράσινα κολοκύθια ή με την κίτρινη κολοκύθα της εποχής, δοκιμάστε το!

Οι παρατηρήσεις είναι άλλοτε ψύχραιμες, άλλοτε εριστικές, με ισχυρισμούς αυθεντικότητας καθένας για τη δική του παραλλαγή. Κι επειδή εγώ δεν είμαι χανιώτισσα (παρόλο που το σόι μου έχει μια μακρινή χανιώτικη ρίζα), οπότε δεν έχω δική μου οικογενειακή παραδοσιακή συνταγή, σέβομαι όλες τις οικογενειακές συνταγές που μου έχουν δώσει φίλες και φίλοι της σελίδας. Όλη αυτή η κουβέντα που γίνεται δείχνει –για όσους θέλουν να το δουν- αυτό ακριβώς που υποστηρίζω από την αρχή της δημιουργίας αυτού του site: παρόλο που οι παραδοσιακές συνταγές έχουν κάποιες σταθερές, σε κάθε περιοχή έχουμε μικρές ή μεγάλες παραλλαγές. Για να ακριβολογώ, όχι μόνο από περιοχή σε περιοχή, αλλά και από χωριό σε χωριό της ίδιας περιοχής, ή ακόμη κι από σπίτι και σπίτι…

Η ίδια η λέξη μπουρέκι παραπέμπει σε παρασκευή με φύλλο, γι αυτό την έβαλα σε εισαγωγικά στον τίτλο της συνταγής. Μυζηθρομπούρεκα, σπανακομπούρεκα, μεγάλα και μικρά μπουρεκάκια, αλμυρά και γλυκά μπουρέκια φτιάχνουμε σε όλη την Κρήτη. Τούτο εδώ το μπουρέκι με κολοκύθια είναι χανιώτικης καταγωγής, μια από τις πολλές παραλλαγές του δηλαδή. Χωρίς φύλλο! Όλες όμως οι φίλες που μου έδωσαν τις συνταγές του, όλες τις παραλλαγές που προαναφέρω, τονίζουν πως το μπουρέκι δεν είναι πίτα! Είναι φαγητό και έχει ύψος στο ταψί!

«Εγώ βάνω και μια ολιά ντομάτα όντε έχω και μη δεις τη νοστιμιά ντου». «Εμένα μου περίσσεψε μια ολιά ζύμη κι ήστρωσα ένα φύλλο από κάτω να μη θέμε και ψωμί». «Η Ελένη (η Μαρίκα, η Κατίνα…),  βάνει πιο πολύ αβάρσαμο και του πάει». «Λίγα ‘τανε τα κολοκύθια μου κι ήβαλα και 2-3 πατάτες». Φανταστικές κουβέντες που κατά τη γνώμη μου σε κάποιες φάσεις της ιστορίας της συνταγής, έδωσαν τις παραλλαγές της. Στις βρύσες κάθε γειτονιάς που μαζεύονταν για νερό και κουβεντολόι, στις ρούγες και στις βεγγέρες, στο λιομάζεμα  και στον τρύγο (όπου είχαμε και μετακινήσεις εργατικού δυναμικού), δηλαδή στα «facebook» μιας άλλης εποχής ανταλλάσσονταν συνταγές και τρόποι που επηρέασαν την εξέλιξη κάποιων συνταγών και μας έδωσαν πολλές παραλλαγές εδεσμάτων με ίδιο όνομα ή αντίστροφα, ίδια εδέσματα με διαφορετικά ονόματα! Έχω ζήσει τέτοιες στιγμές στην παιδική μου ηλικία…

Παρασκευή που θυμίζει ανάλογες ιταλικές συνταγές, όπου τα κολοκύθια σε στρώσεις συνδυάζονται με τυριά, δικά τους βέβαια (σας θυμίζει κάτι αυτή η συνταγή; https://www.lacucinaitaliana.com/italian-food/italian-dishes/zucchini-parmesan-recipe-and-tricks?refresh_ce=). Θα μπορούσαν άραγε να πούνε πως εκείνοι πήραν τη συνταγή από την Κρήτη ή μήπως έγινε ανάποδα; Η λέξη «μπουρέκι» δίνει στο έδεσμα τούρκικη προέλευση, ή οι τούρκοι για να το οικειοποιηθούν το ονόμασαν με δική τους λέξη;  Δάνεια και αντιδάνεια σε συνταγές και ονομασίες, κι έτσι όλα προχωρούνε και στη γαστρονομία όπως και σε πολλές άλλες πολιτισμικές ανταλλαγές. Έτσι όλα εξελίσσονται και προσαρμόζονται στα δεδομένα κάθε τόπου. Θα ήθελα εδώ να παραπέμψω όποιον ενδιαφέρεται, στην ανάγνωση ενός εξαιρετικού βιβλίου, που λατρεύω να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω. Πρόκειται για το βιβλίο «Η Γραμματική των Πολιτισμών», του Γάλλου ιστορικού και κορυφαίου ερευνητή της Ιστορίας της Μεσογείου, του Fernand Braudel. Όχι, δεν είναι βιβλίο γαστρονομίας, αλλά είναι πολύ χρήσιμο και σε όσους ενδιαφέρονται γι αυτήν…

Αλλά ας γυρίσουμε στο μπουρέκι μας. Η σημερινή συνταγή μου έχει δοθεί από την κυρία Λίλιαν Χρυσ.,  διαδικτυακή φίλη.Πρόκειται για ένα μπουρέκι ΧΩΡΙΣ φύλλο. Είναι μια εύκολη συνταγή, με υλικά πιο «ευέλικτα» που βρίσκονται πιο εύκολα από εκείνα που έχουν οι υπόλοιπες συνταγές μπουρεκιού που διαθέτω. Μια συνταγή που δίνει μια κάποια ελευθερία αυτοσχεδιασμών σε όσους το φτιάξουν.

Ήδη το έχουμε φτιάξει 3 φορές με πράσινα κολοκύθια και προχθές με κίτρινη γλυκοκολοκύθα (προσωπικά μου άρεσε καλύτερα). Είναι εύκολο και νόστιμο. Γράφει λοιπόν η φίλη:

«Εγώ βάζω μια σειρά το πολύ δύο, στρογγυλά κομμένες πατάτες. Τις έχω λίγο προψήσει στον φούρνο αλατοπιπερώνοντας τις κι έχοντας βάλει λίγο λάδι! 20 λεπτά!!Μετά έχω κόψει λεπτές ροδέλες τα κολοκύθια με αλατοπίπερο, καμιά ώρα να βγάλουν τα υγρά, περίπου ένα κιλό καλή ξινομυζήθρα, άφθονο δυόσμο ψιλοκομμένο και περίπου 200 γρ στάκα! Στρώνω κάτω τις πατάτες, μυζήθρα, δυόσμο, κολοκύθια, δυόσμο, μυζήθρα, δυόσμο, πατάτες αν θέλω 2η στρώση, ρίχνω την τριμμένη σάρκα, χωρίς σπόρους, ντομάτας κι επαναλαμβάνω μέχρι να τελειώσουν τα υλικά, περίπου άλλη μια φορά! Αφού τελειώσω πασπαλίζω με άφθονη μυζήθρα βάζω παντού στάκα σε αποστάσεις περίπου 5 πόντους μεταξύ τους, όταν λιώσει να πάει παντού, περιχύνω την υπόλοιπη τριμμένη ντομάτα, λαδάκι με το ρόϊ οριζοντίως και καθέτως! Ψήνω στους 180° στον αέρα! Πρώτα σκεπασμένο το ταψί και προς το τέλος το ανοίγω για περίπου ένα τέταρτο να ροδίσει η επιφάνεια!!»

Δηλαδή το μόνο που είχα να κάνω ήταν να μετρήσω τις ποσότητες που χρησιμοποίησα εγώ για το σκεύος που χρησιμοποίησα.

Έχουμε και λέμε λοιπόν: