Αλμυρά

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Ακόμη μια κρητική νοστιμιά που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε! 

«Εδά που βρήκαμε παπά, να θάψουμε και τσι ζωντανούς» λέει μια παροιμιά και ταιριάζει γάντι στην περίπτωσή μου. Έχω ακόμη κάποια χανιώτικα τυριά από το καλοκαιρινό πεσκέσι της ξαδέλφης μου και θα κάμω όσες χανιώτικες συνταγές είχα στο νου μου και δεν είχα την αυθεντική πρώτη ύλη! Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού λοιπόν σήμερα, και έπεται συνέχεια…Όχι ότι δεν γίνονται με άλλα τυριά (θα δείτε στις παρατηρήσεις παρακάτω), αλλά ένα «τσακ» διαφοράς υπάρχει όσο και νάναι…

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Η λέξη καλιτσούνια στην Κρήτη δεν σημαίνει πάντα το ίδιο πράγμα. Στην Ανατολική Κρήτη τα καλιτσούνια είναι γλυκά και ψήνονται στο φούρνο. Άλλοτε φτιάχνονται με ζύμη «της στιγμής» όπως τα καστρινά λυχναράκια κι άλλοτε με ζύμη ανεβατή. Καλιτσούνια λοιπόν και τα ανεβατά με προζυμένια ζύμη (ή ζύμη μαγιάς στην πιο σύγχρονη εκδοχή), αλλά πάντως γλυκίσματα. Όχι ότι δεν φτιάχνουμε κι εμείς στην ανατολική Κρήτη πίτες σε τέτοιο σχήμα (μισοφέγγαρο), φτιάχνουμε! Και χορτόπιτες, και μυζηθρόπιτες και κολοκυθόπιτες. Αλλά δεν τις λέμε καλιτσούνια.

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Στα Χανιά πάλι, καλιτσούνια λένε τις κλειστές πίτες τηγανιού με σχήμα μισοφέγγαρου, που γεμίζονται με χόρτα (χορτοκαλίτσουνα), με μείγμα κρεμμυδιών (κρεμμυδοκαλίτσουνα) ή με τα περίφημα χανιώτικα τυριά, την χανιώτικη μυζήθρα και το τυρομάλαμα (τη μαλάκα όπως την λέμε στην καθομιλουμένη…). Μαζεύω πληροφορίες για την προέλευση της λέξης και την σύνδεση του παρασκευάσματος με τα ιταλικά calzone, calzonelli, cassatelle και calzoncelli (είχα κάνει μια μικρή αναφορά εδώ). Ευπρόσδεκτες οι προτάσεις σας για σχετική βιβλιογραφία. Εγώ μάλλον καταλήγω στο συμπερασμα ότι έχουν δίκιο οι χανιώτες… Όταν θα έχω τις πληροφορίες που θέλω, θα γίνει σχετική ανάρτηση!

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Η νοστιμιά λοιπόν των χανιώτικων καλιτσουνιών οφείλεται τόσο στο τραγανό φύλλο όσο και στο μείγμα της γέμισης, παρόλο που αρκετοί υποστηρίζουν ότι στην πιο αυθεντική τους εκδοχή περιέχουν μόνο τυρομάλαμα (μαλάκα). Εκεί είναι και η ουσιαστική τους διαφορά από τις μυζηθρόπιτες τηγανιού της Ανατολικής Κρήτης: στα τυριά!  Η μυζήθρα Χανίων είναι ένα φρέσκο τυρί με αρκετή υγρασία που χρειάζεται πρώτα να στραγγίξει για να χρησιμοποιηθεί ως γέμιση. Σε πολλές περιπτώσεις προστίθενται και 1-2 κουταλιές αλεύρι για να «δέσει». Η μαλάκα δίνει μια μαστιχωτή υφή στη γέμιση, όπως θα έδινε μια καλή μοτσαρέλα.

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

Υπάρχει ήδη συνταγή για τα χανιώτικα καλιτσούνια με τα χαρακτηριστικά «αυτάκια» που γίνονται και στο φούρνο και στο τηγάνι. Εδώ είναι μια πιο γρήγορη εκδοχή, τα καλιτσούνια του τηγανιού. Οι φωτογραφίες είναι από παλιότερες παρασκευές αλλά και από πρόσφατη (προχθεσινή) παρασκευ. Στις πιο παλιές χρησιμοποιήθηκε μείγμα χανιώτικης μυζήθρας με μαλάκα (τυρομάλαμα) ενώ στην πρόσφατη μόνο τυρομάλαμα. Δείτε πώς είναι στο εσωτερικό της η πίτα. Λες και είναι φοντύ τυριού η γέμιση! Αν λοιπόν θέλετε να δοκιμάσετε την αυθεντική τους γεύση, αναζητείστε αυτά τα τυριά. Υπάρχουν σίγουρα στα καταστήματα που πουλάνε κρητικά προϊόντα.

Χανιώτικα καλιτσούνια τηγανιού

 

Παρατηρήσεις

  • Πολλοί προσθέτουν στη γέμιση ένα αυγό, άλλοι δεν το θεωρούν απαραίτητο.
  • Όταν δυσκολεύομαι να βρω χανιώτικη μυζήθρα, κάνω ένα μείγμα γλυκομυζήθρας (νωπού ανθότυρου) με ξινομυζήθρα. Δεν είναι το ίδιο, αλλά είναι αρκετά νόστιμα τα καλιτσούνια μου. Η μαλάκα μπορεί να αντικατασταθεί με μοτσαρέλα για να εξασφαλίσουμε λίγη από τη μαστιχωτή υφή που δίνει στα πιτάκια μας!
  • Προσωπικά, επειδή μου αρέσει πολύ ο συνδυασμός των τυριών μας με μέλι, σερβίρω και αυτές τις μυζηθρόπιτες με μέλι!
  • Ανάλογα με το πάχος των φύλλων μπορεί να περισσέψει γέμιση ή ζύμη. Εγώ με τις παραπάνω ποσότητες φτιάχνω περίπου 50 καλιτσούνια (με σχετικά λεπτό φύλλο, διάμετρο 12 cm και αξιοποίηση των περισσευμάτων της ζύμης από κάθε άνοιγμα, αφού κοπούν οι δίσκοι).
  • Αν τα τυριά έχουν υγρασία προσθέτουμε 1-2 κουταλιές αλεύρι στο μείγμα της γέμισης.

UPDATE 19.26 ( 45 λεπτά μετά τη δημοσίευση): Φίλος του site, που πάντα έχει πολύτιμες πληροφορίες με ενημερώνει ότι η λέξη καλιτσούνια χρησιμοποιείται και στο ορεινό Μαλεβύζι και στο Μυλοπόταμο για πίτες (π.χ.κολοκυθοκαλίτσουνα). Ευχαριστώ πολύ Μανόλη, για άλλη μια φορά!

Καλά να είστε, καλά να περνάτε!

Βρείτε μας: 

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest

Βαγγελιώ Κασσαπάκη

Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!

Σχετικές συνταγές

Διάφορες συνταγές

Necessary

Απαραιτητα cookies ώστε να λειτουργεί κατάλληλα η ιστοσελίδα μας.

PHPSESSID,gdpr

Advertising

Τα χρησιμοποιουμέ ώστε να σας προωθήσουμε διαφημιστικό υλικό που να ταιριάζει στην προτιμήσεις σας.

DSID,IDE,__gads,session_depth,test_cookie,ck1,rlas3rt1-z,drtn1269450465,1P_JAR

Analytics

Χρησιμοποιούμε αυτά τα cookies ώστε να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε την πορεία σας στην ιστοσελίδα μας και να βελτιώσουμε την εμπειρία σας.

_ga,_gat,_gid

Other

Χρησιμοποιώντας αυτά τα cookies μπορούμε να προσφέρουμε επιπλέον υπηρεσίες όπως youtube και αλλές.

GPS,PREF,VISITOR_INFO1_LIVE,YSC,di2,loc,ouid,uid,uvc,vc,mus,__atuvc,__atuvs

Μετάβαση στο περιεχόμενο