Αγκινάρες με ξύγαλο (ή άλλο κρεμώδες τυρί)

Εδώ η συνταγή είναι το πρόσχημα!

Όχι ότι το φαγητό είναι άσχημο. Απεναντίας! Είναι ένα εξαιρετικό ανοιξιάτικο πιάτο από εκείνα που οι συνδυασμοί λίγων υλικών καλής ποιότητας δίνουν αποτέλεσμα που υπερβαίνει το άθροισμα των συστατικών όπως συνηθίζω να λέω. Οι αγκινάρες συνδυασμένες με μαλακά τυροκομικά (γιαούρτι ή κρεμώδη τυριά) είναι πραγματικά το κάτι άλλο! Πρόσχημα λοιπόν η συνταγή για μια περιήγηση στην περιοχή της Σητείας, γι αυτό και ελάχιστες οι φωτογραφίες του πιάτου. 

Απλά, αφορμή γι αυτή τη συνταγή ήταν η επίσκεψή μας στη Σητεία για 3-4 μέρες μετά από αρκετά χρόνια. Την αρχοντική  Σητεία λοιπόν θέλω να συστήσω στους εκτός Κρήτης φίλους της σελίδας γιατί όλοι οι κρητικοί την ξέρουμε και την αγαπούμε για πολλούς και διάφορους λόγους. Ενώ λοιπόν πολύ συχνά περιοδεύαμε τις στειακές παραλίες (πολύ συχνά στην ντοπιολαλιά μας το Η της Σητείας παραλείπεται, όχι τυχαία αν διαβάσετε την ιστορία της)  προσεγγίζοντάς τις από το Νότο, στην ίδια την πόλη είχαμε χρόνια να πάμε.

Δεν μετανιώσαμε που καταλήξαμε σ’ αυτή την περιοχή για την πασχαλινή μας απόδραση γιατί περάσαμε ένα όμορφο τριήμερο στην πιο ανατολική πλευρά της Κρήτης, σ’ ένα πανέμορφο, φιλόξενο, πολιτισμένο τόπο! Απ’ όποια πλευρά κι αν το δει κανείς αξίζει η επίσκεψη στη Σητεία. Ιστορικά μνημεία, θρησκευτικά προσκυνήματα, φυσικές ομορφιές, πανέμορφες παραλίες τώρα που καλοκαιριάζει, και γαστρονομικοί θησαυροί!

Η ιστορία της ξεκινά από τα αρχαία χρόνια (καταγράφεται ως πατρίδα ενός από τους 7 σοφούς της αρχαιότητας, του Μύσωνα), και συνεχίζεται τα Βυζαντινά χρόνια και την περίοδο της Ενετοκρατίας όπου άκμασε και αποκαλέστηκε «Maximum statum et lumen ejusdem insulae » δηλαδή μεγάλο σταθμό και φως της νήσου.

Περί το 1870 ξανακτίστηκε πάνω στα ερείπιά της, πάνω σε  ρυμοτομικό σχέδιο του Αβγή Πασά (ονομάστηκε μάλιστα προς τιμήν του Αβνιέ, όνομα που συνηθιζόταν μόνο από τους Οθωμανούς).  Δείτε περισσότερα για την ιστορία της πόλης εδώ.

Η Σητεία σήμερα είναι μια όμορφη πόλη με 11.000 περίπου κατοίκους, με πολύ καλές υποδομές φιλοξενίας, με πλούσιο και προπαντός ιδιαίτερα ποιοτικό πρωτογενή τομέα. Διάσημη για τα γλυκά της, το ελαιόλαδο και το κρασί της και για τα ιδιαίτερα και πολύ νόστιμα γαλακτοκομικά της προϊόντα με πιο διάσημο το ξύγαλο της σημερινής συνταγής. Αλλά και ένα στειακό κεφαλοτύρι που φέραμε και δοκιμάσαμε σε φιλικό τραπέζωμα, εντυπωσίασε τους καλεσμένους μας, ανθρώπους που έχουν γνώση του καλού τυριού.  

Και οι Στειακοί!  Φιλόξενοι, εξυπηρετικοί, άνθρωποι που αγαπούν τον τόπο τους αλλά καλοδέχονται και εκτιμούν τον επισκέπτη τους. Όλη η πόλη αποπνέει μια ιδιαίτερη κουλτούρα, αξιοσημείωτη για το μέγεθός της. Ίσως οι Στειακοί κουβαλούν ακόμη στο DNA τους την κληρονομιά του Κορνάρου και την αύρα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας που έχει σημαδέψει ολόκληρη την Κρήτη.

Ναι, είναι ίσως ο κυριότερος λόγος που η Σητεία είναι στην καρδιά όλων των κρητικών. Ο Ερωτόκριτος, το θεατρικό δράμα που απήγγειλαν σχεδόν όλοι οι κρητικοί της ανατολικής Κρήτης (και όχι μόνο) ακόμη κι αν δεν γνώριζαν γραφή κι ανάγνωση, το βιβλίο που δεν λείπει από κανένα κρητικό σπίτι ακόμη και σήμερα, τον ύμνο του Έρωτα με τον δεκαπεντασύλλαβο στίχο που όλοι ξέρουμε το σκοπό του και τον τραγουδούμε σε χαρές και γλέντια.

Ο συγγραφέας του ο Βιτσέντζος Κορνάρος είναι Στειακός!

Δεν είναι όμως μόνο η πόλη που αξίζει. Είναι ολόκληρη η περιοχή. Ο επισκέπτης δεν θα πλήξει καθόλου γιατί σε απόσταση αναπνοής είναι μερικοί υπέροχοι προορισμοί. Εμείς ας πούμε, δεν προλάβαμε να πάμε σε όλα τα μέρη που θα θέλαμε, κι ίσως είναι καλύτερα έτσι για να δοθεί αφορμή να ξαναπάμε στη Σητεία.

Αν κατεβείτε για διακοπές αυτό το καλοκαίρι στην Κρήτη, αν μένετε στην Κρήτη και θέλετε ένα απολαυστικό απ’ όλες τις απόψεις διάλειμμα από την καθημερινότητα, προγραμματίστε 1-2 μέρες και για το ανατολικότερο άκρο της. Παλαίκαστρο, Μονή Τοπλού, Ζάκρος, Φαράγγι του Ρίχτη, το μοναδικό φοινικόδασος στο Βάι αλλά και η ίδια η πόλη αξίζουν την επίσκεψή σας! Αναζητείστε πληροφορίες στο διαδίκτυο για κάθε μια από αυτές τις περιοχές και θα κατανοήσετε για πόση ομορφιά μιλώ! 

Αλλά ας πάμε τώρα και στο …πρόσχημα, δηλαδή στη συνταγή. Όπως προανέφερα, σε πολλές παραδοσιακές συνταγές μας οι αγκινάρες συνδυάζονται με μαλακά τυροκομικά, με κορυφαία τις αγκινάρες με γιαούρτι που ήδη υπάρχει στο site.

Η οξύτητα του ξύγαλου αλλά και η πιο πλούσια από το γιαούρτι γεύση του έδωσαν ένα υπέροχο συνδυασμό με τις αγκινάρες που πρέπει αν δοκιμάσουν οι φίλοι αυτών των υλικών.

Έχουμε και λέμε λοιπόν…

Υλικά:

6-8 αγκινάρες 

½ κούπα ελαιόλαδο

2-3 πράσινα κρεμμυδάκια (το λευκό και το τρυφερό πράσινο μέρος)

2 καρότα

Λίγο άνηθο ή 

Αλάτι

Πιπέρι

150 gr ξύγαλο ή άλλο κρεμώδες τυρί

¼ κούπας (60ml περίπου) χυμό λεμονιού

Προαιρετικά, 1-2 φυλλαράκια από φρέσκο σκορδάκι

Επί το έργον:

Καθαρίζουμε τις αγκινάρες. Σε μια κατσαρόλα μαραίνουμε τα κρεμμυδάκια (κομμένα σε ροδέλες) με το ελαιόλαδο και προσθέτουμε τις αγκινάρες κομμένες στα δύο ή στα τέσσερα και τα καρότα σε ροδέλες. Αλατίζουμε.

Προσθέτουμε λίγο νερό και σιγομαγειρεύουμε να μαλακώσουν αρκετά. Λίγο πριν να γίνουν, προσθέτουμε τον άνηθο και το σκορδάκι ψιλοκομμένα και συνεχίζουμε το μαγείρεμα μέχρι να μαλακώσουν όλα τα λαχανικά στο βαθμό που μας αρέσουν και να μείνει το φαγητό μας με λίγο ζουμάκι.

Σε ένα πιάτο ανακατεύουμε το ξύγαλο με το χυμό λεμονιού να γίνουν σαν κρέμα και προσθέτουμε όσο ζουμάκι μπορούμε να πάρουμε για να αραιώσει αρκετά το μείγμα. Το αδειάζουμε στην κατσαρόλα, κουνάμε πέρα δώθε την κατσαρόλα να πάει παντού και αποσύρουμε από το μάτι πριν ξαναπάρει βράση. Σερβίρουμε μετά από 5-10 λεπτά, αλλά είναι εξαιρετικό και σε θερμοκρασία δωματίου.

Παρατηρήσεις:

• Το ξύγαλο είναι κρεμώδες τυρί με υπόξινη γεύση και ελαφρά κοκκώδη υφή. Μπορεί να αντικατασταθεί στη συνταγή με άλλα κρεμώδη τυριά με παρόμοια χαρακτηριστικά. Ήδη την έχουμε δοκιμάσει με πηκτόγαλο Χανίων με εξαιρετικά αποτελέσματα.
• Αντί να προσθέσουμε την κρέμα του τυριού μέσα στην κατσαρόλα, μπορούμε να αφήσουμε το πιάτο σκέτο (τότε πρέπει να μείνει μόνο με το λάδι του στο μαγείρεμα) και να προσθέσουμε μια γερή κουταλιά ξύγαλο σε κάθε πιάτο στο σερβίρισμα.
• Όπως έχω ξαναγράψει, εγώ συνηθίζω τις ντόπιες αγκινάρες με τα αγκάθια που είναι στα καλύτερά τους την Άνοιξη. Εδώ περιγράφεται αναλυτικά το καθάρισμά τους. Επειδή εμείς αφήνουμε και μέρος των φύλλων στις αγκινάρες και όχι μόνο τις βάσεις τους, οι 6-8 αγκινάρες που γράφω στα υλικά είναι αρκετές για τις παραπάνω αναλογίες. Αν βάλουμε σκέτες βάσεις (φρέσκιες ή κατεψυγμένες) θα αυξήσουμε την ποσότητά τους.
• Το πιάτο μπορεί να λειτουργήσει και ως «ζεστή σαλάτα» στη μέση του τραπεζιού ή ως ορεκτικό.
• Δείτε κι άλλες συνταγές από τη Σητεία εδώ κι εδώ και άλλη μια χρήση του ξύγαλου εδώ κι εδώ

Καλά να είστε, καλά να περνάτε!

Βρείτε μας:

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest