Πατάτες με ζαφορά ή πατάτες με σαφράν αν προτιμάτε!
Στη σημερινή συνταγή το υλικό που καθορίζει το πιάτο είναι πανάρχαιο! Η καλλιέργειά του βέβαια δεν γίνεται πια στην Κρήτη (όχι ότι δεν υπάρχουν κρόκοι, δεν καλλιεργούνται…). Όμως, τοιχογραφία της Κνωσού που χρονολογείται περί το 1500 π.Χ., παριστάνει πίθηκο που συλλέγει κρόκους. Είναι γνωστή με το όνομα «κροκοσυλλέκτης πίθηκος». Ακόμη πιο γνωστή είναι η θηραϊκή τοιχογραφία (μινωικής περιόδου κι αυτή) με τις κροκοσυλλέκτριες.
Γνωστός λοιπόν στο νησί μας από αρχαιοτάτων χρόνων. Στη σύγχρονη γλώσσα μας τον λέμε ζαφορά. Η αλήθεια είναι πως στην κουζίνα μας ξαναμπήκε σχετικά πρόσφατα και παλιότερα μόνο για την «κιτρινίλα» χρησιμοποιούσαμε τη λέξη! «Εγίνηκε κίτρινος ωσάν τη ζαφορά» λέμε για κάποιον που εκιτρίνισε (από το κακό του; ). Αυτά ως πριν λίγα χρόνια … Ως ζαφορά τον συναντούμε και σε κείμενα της κρητικής λογοτεχνίας όπως στον «Φορτουνάτο» του Φώσκολου, όπου είναι σαφές ότι χρησιμοποιείται στη μαγειρική (και μάλιστα σε ζυμαρικά ). Ο κρόκος σήμερα είναι πιο γνωστός ως σαφράν!
Αλλά αυτά σας τα είχα ξαναπεί στο κέικ με σοκολάτα και αχλάδια (όπου θα δείτε τον «κροκοσυλλέκτη» πίθηκο και απόσπασμα από τον Φορτουνάτο), να μην επαναλαμβάνομαι… Ο κρόκος στη σημερινή συνταγή είναι βέβαια εκ Κοζάνης, σε μια μορφή πολύ εύκολης εφαρμογής που χρησιμοποίησα πρώτη φορά. Δεν είναι σε κλωστίτσες αλλά σε σκόνη! «Ευγενική προσφορά» του μεγάλου γιού που τελευταία καταπιάνεται και με τη μαγειρική με ιδιαίτερη ειδίκευση στο ριζότο.
Ανέβηκα τέλος Μαρτίου στην Αθήνα (δεν άντεχα άλλο να μη δω τις μικρές μου…) σ’ ένα ταξίδι αστραπή, δώρο στον εαυτό μου για τη γιορτή μου αφού έπεφτε Παρασκευή κι έτσι “έδενε” ένα βολικό τριήμερο. Δεν είδα καμιά από τις φίλες που θα ήθελα να δω, δεν είδα καν ούτε όλους τους δικούς μου ανθρώπους γιατί ως προερχόμενη από περιβάλλον «υψηλού κινδύνου» (στα σχολεία εκείνες τις μέρες είχαμε αρκετά κρούσματα…), δεν ήθελα να τους φέρω σε δύσκολη θέση. Παρόλο που ήδη αρχίζουν να χαλαρώνουν τα πράγματα (ήλθαν και οι μικρές μου για λίγες μέρες τώρα στις γιορτές, θα σας πω σε άλλη ανάρτηση τα μαγειρέματά μας), καλό είναι να προσέχουμε. Ελπίζω στο επόμενο ταξίδι να είναι όλα αλλιώς και να γίνουν οι συναντήσεις που λαχταρώ.
Ανάμεσα στις άλλες γευστικές εμπειρίες (επισκεφτήκαμε 2-3 πολύ καλά καταστήματα εστίασης, όπου τηρήθηκαν όλα τα πρωτόκολλα!), δοκίμασα και το περίφημο ριζότο του γιού. Πήρα και το «δωράκι» μου για δοκιμή του κρόκου σε σκόνη, από τις δικές του προμήθειες. Εδώ λοιπόν η πρώτη συνταγή που τον χρησιμοποίησα. Είναι συνταγή προσαρμοσμένη στα καθ’ ημάς, βασισμένη σε ανατολίτικο πιάτο. Έχω ένα σχετικά καλό βιβλίο με ανατολίτικες συνταγές (το είχα προμηθευτεί από ταξίδι στην Πόλη τον «καλό καιρό» που ταξιδεύαμε) και είναι από εκείνα που έχω περιμαζέψει από τις σεισμόπληκτες βιβλιοθήκες μου στη δεύτερη κατοικία μου. Το πιάτο είναι ιδιαίτερα νόστιμο ως συνοδευτικό, αλλά και ως κύριο ελαφρύ πιάτο με συνοδεία δροσερής πράσινης σαλάτας!
Υλικά
½ κιλό πατάτες (ζυγισμένες καθαρισμένες)
2 μέτρια ξερά κρεμμύδια (περίπου 150 gr ζυγισμένα καθαρισμένα)
1-2 σκελίδες σκόρδο
Αλάτι
Πιπέρι
45-60 ml (3-4 κουταλιές) ελαιόλαδο
¼ -1/3 κουταλάκι κρόκο σε σκόνη (ή 3-4 κλωστές)
3-4 κλαδάκια μαϊντανό
Προαιρετικά, λίγο κόλιανδρο σε σκόνη
Επί το έργον
Διαλύουμε τον κρόκο σε 2 κουταλιές ζεστό νερό. Κόβουμε τις πατάτες σε μέγεθος μεγάλου λουκουμιού και τις βράζουμε για 10-12 λεπτά σε αλατισμένο νερό, ίσα να τρυπιούνται με το πιρούνι.
Παράλληλα, σε ρηχή κατσαρόλα βάζουμε το ελαιόλαδο να ζεσταθεί και «μαραίνουμε» τα κρεμμύδια κομμένα σε καρεδάκια. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία αρκετά ώστε να βγάλουν τα υγρά τους και να μη καούν. Ανακατεύουμε όποτε χρειάζεται. Μετά από 10 λεπτά πάνω κάτω, παίρνουμε τις πατάτες με τρυπητή κουτάλα και τις προσθέτουμε στην κατσαρόλα με τα κρεμμύδια.
Προσθέτουμε και το διάλυμα του κρόκου και τις σκελίδες του σκόρδου σπασμένες (ίσα να πάρουν άρωμα οι πατάτες μας). Αρτύζουμε με το πιπέρι και τον κόλιανδρο αν βάλουμε. Συνεχίζουμε το μαγείρεμα σε μέτρια προς χαμηλή θερμοκρασία με σκεπασμένη κατσαρόλα μέχρι να γίνουν οι πατάτες μας, ανακατεύοντας πότε πότε και προσθέτοντας αν χρειάζεται λίγο νερό. Όταν ετοιμαστούν, προσθέτουμε τον μαϊντανό ψιλοκομμένο και σερβίρουμε αμέσως με λίγο ακόμη μαϊντανό.
Παρατηρήσεις
- Θέλουμε οι πατάτες να «χυλώσουν», να βγάλουν το άμυλό τους και να δώσουν μια κρεμώδη σάλτσα. Γι αυτό ανακατεύουμε κανονικά με κουτάλα κι όχι κινώντας την κατσαρόλα.
- Το πιάτο είναι πιο νόστιμο ζεστό, γι αυτό φροντίζουμε να το ετοιμάσουμε λίγο πριν το σερβίρουμε. Θέλει περίπου 35 λεπτά ανάλογα και με την ποικιλία της πατάτας. Δεν είναι ότι δεν τρώγεται και κρύο, αλλά πιο νόστιμο είναι 5-10 λεπτά μετά την ολοκλήρωση του μαγειρέματος.
- Αν χρησιμοποιήσουμε κρόκο σε κλωστές, τον βάζουμε σε ζεστό νερό 10 λεπτά πριν αρχίσουμε το μαγείρεμα.