Του Αγίου Ανδρέα του Πρωτόκλητου σήμερα. Χρόνια Πολλά στους εορτάζοντες και σε όλη την Πάτρα.
Τον Άγιο Αντρέα στην Κρήτη τον λέμε Τρυποτηγανά! Δεν ξέρω αν αυτό ισχύει για την υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι σαν σήμερα παραδοσιακά, κάτι πρέπει να τηγανίσουν οι νοικοκυρές αλλιώς λέει θα τρυπήσουν τα τηγάνια τους. Δεν ξέρω την προέλευση του εθίμου, ούτε γιατί ειδικά σ’ αυτόν τον Άγιο έχει αποδοθεί αυτή η προσωνυμία. Αν γνωρίζετε κάτι, θα χαρώ να το μάθω.
Δεν το ακολουθώ πάντα το έθιμο, και δεν έχουν τρυπήσει τα τηγάνια μου. Σήμερα το θυμήθηκα γιατί τυχαία είπα ότι θα τηγάνιζα ψάρι και με πείραξε μια γειτόνισσα : «τα λυπάσαι τα τηγάνια σου μη στα τρυπήσει ο Αγιαντρέας έ;» Και μου είπε ότι παλιότερα έφτιαχναν απλές τηγανίτες πρωί πρωί αν δεν είχαν κάτι άλλο τηγανητό (τηγανίτους ή κουταλίτες τους λέμε στην Κρήτη- αρσενικού γένους δηλαδή) και τις έπαιρναν και στις ελιές που μαζεύονται αυτή την εποχή για να τιμήσουν το έθιμο.
Το τηγάνισμα δεν είναι πολύ εύκολη δουλειά. Για να είναι καλοτηγανισμένο το τηγανητό μας δεν πρέπει να καεί, δεν πρέπει να λαδοπιεί, δεν πρέπει όμως να είναι και ωμό.Πρέπει να έχει τραγανή κρούστα και να είναι ζουμερό από μέσα. Η σύγχρονη διαιτητική λέει να πετάξουμε τα τηγάνια μας. Δεν ξέρω πόσοι έχουν πειθαρχήσει σ’ αυτή την εντολή. Εμείς τα έχουμε περιορίσει αρκετά. Φυσικά όποτε τηγανίζουμε οτιδήποτε, χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο. Τουλάχιστον μ’ αυτό, το τηγάνισμα είναι υγιεινότερο γιατί το ελιαόλαδο είναι ανθεκτικότερο από τα υπόλοιπα λίπη και έλαια (φυτικά και ζωικά) στις υψηλές θερμοκρασίες του τηγανίσματος.
Συνήθως αναλάμβανα το τηγάνισμα των ψαριών και στο σπίτι των γονιών μου γιατί όλοι θεωρούσαν ότι το έκανα καλύτερα από τις υπόλοιπες της οικογενείας. «Έχεις χέρι στο τηγάνισμα» λέει ακόμη η μάνα μου. Αυτό βέβαια δεν είναι για καλό μου γιατί …σε ποιόν αρέσει να τηγανίζει; Τηγανητά ψαράκια λοιπόν για τον Άγιο Ανδρέα σήμερα!
Υλικά
Ψάρια κατάλληλα για τηγάνι
Αλάτι
Λεμόνι
Αλεύρι
Ελαιόλαδο
Επί το έργον
Βάζουμε μπόλικο ελαιόλαδο στο τηγάνι και το βάζουμε στο μάτι της κουζίνας σε υψηλή διαβάθμιση. Αλευρώνουμε τα ψάρια. Όταν το λάδι ζεσταθεί αρκετά αλλά να μην καπνίσει βάζουμε λίγα λίγα τα ψάρια αφού τινάξουμε το περίσσιο αλεύρι. Εγώ τεστάρω το λάδι ως εξής: Από το αλεύρι που αλευρώνω τα ψάρια και που έχει υγρανθεί από την υγρασία τους, φτιάχνω ένα μικρό μπαλάκι και το βάζω στο τηγάνι. Όταν «τσιτσιρίσει» καλά, βάζω τα ψάρια. Δεν πρέπει να βάλουμε πολλά για να μη πέσει η θερμοκρασία του λαδιού.
Τα αφήνουμε να τηγανιστούν από τη μια μεριά και τα γυρίζουμε και από την άλλη, και χαμηλώνουμε λίγο τη θερμοκρασία τηγανίσματος. Δεν πρέπει να τα γυρίζουμε συνέχεια. Το πολύ μια –δυό φορές. Όταν είναι έτοιμα τα βγάζουμε σε χαρτί κουζίνας και τα σερβίρουμε ζεστά με φρεσκοκομμένο λεμόνι αν θέλουμε να τα φάμε αμέσως. Αν περισσέψουν, τα κάνουμε σαβόρε όπως έδειξα στην τηγανητή κολοκύθα. Η σάλτσα σαβόρε λειτουργεί σαν συντηρητικό. Έτσι είναι νόστιμα ακόμα και κρύα.
Συνοδεύουμε τα ψαράκια μας με όσπρια και μια πράσινη σαλάτα ή ακόμη καλύτερα με μια βραστή σαλάτα εποχής. Η ντοματοσαλάτα αυτή την εποχή δεν είναι ό,τι καλύτερο…
Παρατηρήσεις
1)Αν το λάδι μαυρίσει από το αλεύρι το αλλάζουμε ή το φιλτράρουμε
2)Κανονίζουμε τη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του τηγανίσματος ώστε ούτε να καίγονται ούτε να “αρρωστήσουν” στο τηγάνι.
3)Το τηγάνισμα μας θέλει όλη την ώρα πάνω από το τηγάνι. Αλλιώς δεν πετυχαίνουν τα περισσότερα από τα τηγανητά μας και ειδικά τα ψάρια.Εντάξει δεν είναι ότι καλύτερο η τηγανίλα μετά αλλά και τα καλοτηγανισμένα … κόποις κτώνται !
Τελικά τώρα βράδυ βράδυ τους έκανα και τους κουταλίτες μου!
Καλησπέρα! Χρόνια πολλά και καλά , και εμείς ψαράκια σήμερα , τσιπούρες στα κάρβουνα , με πατατοσαλάτα , το επιβάλει η μέρα και το έθιμο για την Πάτρα ! 🙂
Kαλησπέρα και χρόνια πολλά σε όλους όσους γιορτάζουν!
Για εμένα η μέρα είναι πολύ σημαντική καθώς σαν και σήμερα γεννήθηκε η αδερφούλα μου!
Τα ψαράκια όπως και να είναι είναι πάντα αγαπημένα!
Μπράβο και τις πολύ ωραίες συμβουλες!
Φιλάκια πολλά!
Χρόνια Πολλά και καλά, καλό μήνα! Μια χαρά είναι τα ψαράκια τηγανιτά και αφού είναι φτιαγμένα με ελαιόλαδο, δεν τίθεται θέμα. Εξάλλου το επιτάσει και το έθιμο. Ζήλεψα τους κουταλίτες με το μέλι! Να υποθέσω οτι η συνταγή είναι η ίδια με τα Μαλεβυζώτικα μυζηθροπιτάκια; Και να μας πεις με ποιό τρόπο αλευρώνεις τα ψάρια!
Καλημέρα και καλό μήνα.
Πόσα ωραία και χρήσιμα μας είπες!!!Είναι πολύ ωραίο να μαθαίνουμε τα έθιμα κάθε περιοχής αλλά και να τα συνεχίζουμε έστω κι αν δεν έχουν την καθ΄αυτό σημασία (δεν θα τρυπήσουν και τα τηγάνια!!!)
Ψάρια δεν τηγανίζω συχνά αλλά έχουν μιαν άλλη νοστιμιά.
Την ιστορία δεν την είχα ακούσει!
Τα τηγανιτά ψαράκια τα λατρεύω ειδικά την κουτσομούρα………..!
Καλημερα! και καλο μηνα!! με ωραια φαγακια!!
Εγώ να σου πω τώρα ότι τρελλαίνομαι για τα τηγανιτά ψάρια, αλλά σπάνια τηγανίζω σπίτι μου. Όταν βρεθώ στο εξοχικό που είναι σε παραθαλάσσιο μέρος τότε κάτι κάνω, αλλιώς τα τρώω στις ψαροταβέρνες της περιοχής (με το κόστος τους βέβαια).
Χθες πήρα όμως πολύ ωραία φρέσκα θράψαλα και φρέσκιες γαρίδες γάμπαρες, οπότε το τηγανάκι μου θα το βάλω σίγουρα το Σάββατο το μεσημέρι, που θα είμαστε όλοι σπίτι, είναι βλέπεις κι' αυτό ένα πρόβλημα Vita μου.
Καλό μήνα! Ομολογώ ότι αυτό το έθιμο δεν το ήξερα! Ευχαριστώ για την πληροφορία…
Αφροδίτη καλώς όρισες! Δεν το ήξερα το έθιμο της Πάτρας.Το δικό μας έθιμο λέει για τηγανητά γενικώς, όχι κατ' ανάγκη ψάρια. Ευχαριστώ που μας το είπες.
Εύα να χαίρεσαι την αδελφούλα σου και να σε χαίρεται κι αυτή
Ζαχαρία πάντα ελαιόλαδο και μάλιστα Κρήτης.Αν δεν παινέσω το σπίτι μου…:-)
Όοοχι οι κουταλίτες είναι νηστίσιμοι, μόνο στην εμφανιση μοιάζουν λίγο με τα μαλεβυζιώτικα
Ξανθή κι εμένα μ' αρέσει να μαθαίνω έθιμα από άλλους τόπους.Ναι τα ψαράκια είναι υπέροχα τηγανητά αλλά περισσότερο βαριέμαι το μετά της τηγανίλας παρά το τηγάνισμα
Λίλα, οι κουτσομουρίτσες είναι κι εμένα το αγαπημένο μου τηγανητό.Νόστιμο βέβαια είναι οτιδήποτε φρέσκο και τούτο σχεδόν σπαρταρούσε
Λούρδη καλό μήνα σε όλους και καλώς να ρθούνε οι γιορτές που φέρνει αυτός ο μήνας 🙂
Πηνελόπη ναι τα άτιμα δημιουργούνε αναστάτωση στην κουζίνα κυρίως λόγω μυρωδιών… αλλά είναι νόστιμα. Και τα ψάρια και τα θαλασσινά βέβαια. Ζηλεύω το τραπέζι σου του Σαββάτου 🙂
Μαρίνα είναι πολύυ παλιό και ψάχνω κι εγώ την προέλευσή του γιατί πρέπει να ισχύει μόνο στην Κρήτη
Το καλό τηγάνι από το ψάρι φαίνεται!!!
🙂
Όπως τα λες είναι και οι παρατηρήσεις σου σωστέεες!!!
Δεν ήξερα το κόλπο με το λεμόνι, οπότε κέρδισα γνώσεις!!!
:-))
Καλημέρα!
Vita μου, κανείς/-μιά δεν τηγανίζει τόσο περιποιημένα(?) τα ψάρια! Εκτός από εσένα!
xxx
*Κοίτα το μαίηλ σου…:)
Kikop ευχαριστώ.Δεν έχεις άδικο, αν είναι κακοτηγανισμένο το ψάρι δεν τρώγεται καθόλου.
Ζαμπία κοκκινίζω…Ευχαριστώ πολύυυυ.
Τρυποτυγανάς λοιπόν γιατί είχε έρθει το φρέσκο λάδι απο το πρώτο άλεσμα.Έπρεπε να στείλουμε και στους μυλωνάδες στη φάμπρικα τηγανίτες,έπρεπε να τηγανιστουν και οι πρώτοι αμανίτες.
Ανώνυμε όπως τα λες ακριβώς! Η εποχικότητα ήταν βασικό χαρακτηριστικό της κρητικής διατροφής…
αυτο για το τηγανισμα ακριβως οπως το ειπες. για εμενα ειναι το δυσκολοτερο πραγμα οσον αφορα την μαγειρικη. αρκει να πω οτι στο σπιτι τρωμε τηγανιτα οποτε τηγανιζει ο συζυγος, που σημαινει το πολυ 5-6 φορες τον χρονο!!!!!!
grEAT το έχω παρατηρήσει ότι πολλά από τα φαγητά που θεωρούμε απλά θέλουν την τέχνη τους.π.χ.τηγανητές πατάτες. Πόσοι τις κάνουν τέλεια; Κι αυτό δεν γράφεται τελικά σε συνταγή…
[…] διάλεξα για τα τηγανίσματα που θέλει ο Τρυποτηγανάς Άγιος Αντρέας κατά το έθιμο. Δεν μπορούσα όμως ούτε να ανασάνω […]