Ποράντζα (μπουράντζα) σαλάτα με σάλτσα γιαουρτιού

Η λουλουδάτη της Άνοιξης!

Το πεσκέσι ήρθε από φίλη συνάδελφο μαζί με συνταγή!  Ποράντζα, πουράντζα, μποράντζα, μποράζα, μπουράντζα, βοράντζα ή μποράγο,  τα πιο συνηθισμένα ονόματα αυτού του ανοιξιάτικου αγριόχορτου, με τα πανέμορφα αστεροειδή γαλάζια λουλούδια. Αγγουρίτσα, αποράντζα, απουράντζα, αρμπέτα,  είναι άλλο ονόματα που βρήκα ψάχνοντας, για το φυτό με την επιστημονική ονομασία Borago officinalis. Μια σαλάτα με μπουράντζα λοιπόν η σημερινή μου συνταγή.

Το φυτό είναι γνωστό σε όλη την Ευρώπη, και συστατικό πολλών συνταγών στη χώρα μας αλλά και σε πολλές άλλες μεσογειακές χώρες. Πρόσφατα, σε ανάρτηση με γιαχνερά χόρτα για πίτες στο facebook, πολλές φίλες και φίλοι το αναγνώρισαν ανάμεσα σε άλλα του μπουκέτου μου! Σε πίτες άλλωστε και σε γιαχνερά είναι η κύρια χρήση του στην περιοχή μου.

Από την wiki βλέπω πως «Η μπουράντζα χρησιμοποιείται στη γερμανική, ισπανική, ελληνική και ιταλική κουζίνα. Στη Γερμανία και στην Ισπανία φτιάχνεται μια πράσινη σάλτσα με βάση την μπουράντζα. Στην Ιταλία χρησιμοποιείται στον χρωματισμό ζυμαρικών όπως ραβιόλια. Στην Πολωνία χρησιμοποιείται για να αρωματίζει τουρσί. Στο Ιράν βράζεται και πίνεται σαν τσάι. Στην Ελλάδα μπαίνει σε λαδερά όπως γεμιστά και ντολμάδες». Ενδιαφέρον, αλλά έχω τις επιφυλάξεις μου αφού δεν το γνωρίζω ούτε το έχω δει σε γεμιστά και ντολμάδες. Σε τσιγαριαστά και πιτόχορτα, όπως προανέφερα, ναι το χρησιμοποιούμε. Πιθανόν σε άλλες περιοχές να μπαίνει και σε γεμιστά. Πάντως, πριν λίγες μέρς μου έλεγε φίλη που ασχολείται με τις χρήσεις βοτάτων, πως αποξηραμένα άνθη και φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αφεψήματα για θεραπεία παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος

Πολλοί μπερδεύουν την μπουράντζα με τον αγόγλωσσο επειδή μοιάζουν τα ανθάκια τους και επειδή και ο αγόγλωσσος είναι βρώσιμος. Όμως δεν είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσουμε. Στην φωτογραφία παρακάτω, τα «αστεράκια» είναι από μπουράντζα ενώ τα άλλα ανθάκια είναι από αγόγλωσσο.

Η μπουράντζα  ήταν γνωστή στην αρχαιότητα ως φυτό «ευφροσύνη» δηλαδή φυτό που έκανε χαρούμενους όσους το κατανάλωναν. Το χρησιμοποιούσαν  ακόμη για τη θεραπεία καρδιαγγειακών προβλημάτων, ως εφιδρωτικό, γενικά ήταν ένα από τα φαρμακευτικά τους φυτά σε πολλές παθήσεις. Αλλά και ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης αποδίδουν στο borago ιδιότητες αντικαταθλιπτικές. Λένε μάλιστα ότι το «καρδιαγωγόν το φαρμακευτικόν» όπως είναι μια άλλη αρχαία του ονομασία, είναι φάρμακο κατά της μελαγχολίας, και περιγράφουν τρόπους για να γίνει αυτό. Εκτός των «ευφρόσυνων» ιδιοτήτων, σύμφωνα με την ιατρική της αρχαιότητας,  έχει διουρητικές, ηρεμιστικές, και  …αντιυπερτασικές ιδιότητες.

Οι Άραβες ονομάζουν το φυτό abou er-rach που σημαίνει «πατέρας του ιδρώτα» αποδίδοντάς του και εκείνοι εκτός των άλλων εφιδρωτικές ιδιότητες. Ο John Gerard , βοτανολόγος  του 16^ου αιώνα αναφέρει ότι Ρωμαίοι στρατιώτες το κατανάλωναν μαζί με το κρασί τους,  βασισμένος στο ιταλικό επίγραμμα «borago gaudia simper ago» που σημαίνει «εγώ το μποράγκο δίνω πάντα κουράγιο».

Η σύγχρονη φαρμακολογία χρησιμοποιεί συστατικά του borago σε πολλές παρασκευές. Πρέπει βέβαια να επισημάνουμε ότι όπως πολλά άλλα φυτά   περιέχει και δηλητηριώδη αλκαλοειδή σε μικρές βέβαια και ακίνδυνες κατά τους ειδικούς ποσότητες αλλά αν έχουμε ευαισθησία σε κάποιες από αυτές ή αν είμαστε αλλεργικά άτομα θα πρέπει να προσέχουμε πάντα τι καταναλώνουμε. Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες στο link της Wikipedia  που δίνω παρακάτω. Εγώ, ως αλλεργικό άτομο, δεν δοκίμασα τα μπλε ανθάκια που φαίνονται στις φωτογραφίες. Μόνο για διακόσμηση τα έβαλα παρόλο που είναι βρώσιμα. Δείτε το πρώτο από τα links που παραθέτω στις παρατηρήσεις. 

Αλλά ας πάμε στη συνταγή… Όπως λέω παραπάνω, το «δεματάκι» με τις μπουράντζες ήρθε από τη φίλη μου μαζί με συνταγή για σαλάτα. Φίλη που κι άλλες ιδέες για συνταγές μου έχει δώσει, με πιο δημοφιλείς την ταραμοσαλάτα με αβοκάντο και το μαύρο πιλάφι του Λιβυκού!  Τυρένια σαλάτα, με μαλακά τυριά, που εγώ παρέλειψα και έφτιαξα σε μια πιο ελαφριά εκδοχή με γιαούρτι. Η πρώτη παρασκευή έγινε με το πεσκέσι, στα μέσα του Γενάρη. Θεώρησα ότι την αδικώ τη σαλάτα μου αν τη δημοσιεύσω χωρίς να τη στολίσω με τα γαλάζια λουλουδάκια του φυτού! Έτσι την ξανάφτιαξα πρόσφατα, στολισμένη πια με τα όλα της!