Εδώ και αλλού, οι μελιτζάνες γεμίζονται με πολλούς τρόπους!
Πιάτο της «αστικής κουζίνας» στη σημερινή ανάρτηση. Παραδοσιακό όμως και αγαπημένο εδώ και δεκαετίες. Μη μου πείτε ότι δεν το φτιάχνετε 2-3 φορές τουλάχιστον κάθε καλοκαίρι! Εγώ –ειδικά μετά που η μαγειρική μου περιορίστηκε σε προετοιμασία φαγητού για 2 ενήλικες- το συνηθίζω πολύ συχνότερα από το μουσακά (αλήθεια, αυτόν δεν τον έχω γράψει ακόμη εδώ!). Οι μελιτζάνες παπουτσάκια είναι ίσως η καλύτερη αντ’ αυτού επιλογή!
Λες και έγινε επί τούτου, χθες που ξεφύλλιζα ένα βιβλίο με συνταγές ισπανικής κουζίνας, έπεσε το μάτι μου σε συνταγή με γεμιστές μελιτζάνες του ιδίου στυλ πάνω κάτω με τα δικά μας παπουτσάκια. Berenjenas rellenas τις λένε οι Ισπανοί και τις γεμίζουν με αρνίσιο κιμά, τριμμένο μπαγιάτικο ψωμί και αυγά. «Δεν το ψάχνω λίγο;» σκέφτηκα και ανέτρεξα και στα ιταλικά μου συνταγολόγια. Εκεί βρήκα πολλές και διάφορες εκδοχές της γεμιστής μελιτζάνας.
Ανατρέχοντας στο διαδίκτυο είδα για άλλη μια φορά ότι δεν είχαμε μόνο εμείς την ιδέα, παρά το γεγονός ότι δεν είναι λίγες οι εκδοχές της γεμιστής μελιτζάνας και στη χώρα μας. Ακόμη και το περίφημο ιμάμ μπαϊλντί στην ουσία μια γεμισμένη μελιτζάνα άνευ κρέατος είναι! Και φυσικά δεν πρέπει να αγνοήσουμε και τις γεμιστές με ρύζι μελιτζάνες στα κλασικά ελληνικά γεμιστά!
Διαπίστωσα λοιπόν ότι σε όλες τις μεσογειακές χώρες γεμίζουν τις μελιτζάνες με διάφορα υλικά. Από την Τουρκία ως το Ισραήλ και ως την Ιταλία και την Ελλάδα, οι μελιτζάνες γεμίζονται παραδοσιακά με κρέας, με μείγματα λαχανικών, με τυριά, με ρύζι, με πληγούρι! Αν πάρουμε δε και τις πιο μοντέρνες εκδοχές, θα βρείτε γεμίσματα με σπόρους chia και κινόα (σιγά μην έλειπαν κι αυτές 😉 ). Η Γεωγραφία των Πολιτισμών…
Δεν ξέρω ποιός ονόμασε αυτό το φαγητό “μελιτζάνες παπουτσάκια” και δεν είχα χρόνο να το ψάξω αυτό. Όμως είναι γεγονός ότι ως όνομα ειναι πιασάρικο και δελεάζει ακόμη και τα παιδάκια. Γενικά το αγαπούν ακόμη κι αν δεν τρώνε αλλιώς τις μελιτζάνες. Η εγγονούλα μου το καλοκαίρι παρόλο που στράβωνε το μουτράκι της στις μελιτζάνες ξετρελλάθηκε με τα παπουτσάκια! Με δεδομένο ότι μπαίνει σε ταπεράκι και τρώγεται ακόμη και κρύο είναι μια καλή πρόταση για μικρομάνες!
Η πιο παλιά εκδοχή λοιπόν για τα δικά μας παπουτσάκια θέλει τις μελιτζάνες τηγανισμένες, γεμισμένες με κιμά και καλυμμένες με γιαουρτόκομμα. Αργότερα, όταν η μπεσαμέλ μπήκε στην κουζίνα μας, καλύφθηκαν με κρέμα από τους λάτρεις της ενώ άλλοι εξακολουθούν να προτιμούν την παλιά επικάλυψη. Εμείς προτιμούμε την κρέμα ή αν δεν υπάρχει χρόνος γι αυτήν ένα μείγμα ελληνικών τυριών από τα οποία το ένα τουλάχιστον να λιώνει.
Επίσης πρέπει να πω πώς έχω καταργήσει το τηγάνισμα της μελιτζάνας για ευνόητους λόγους. Ο τρόπος δηλαδή που προτείνω κάνει τα παπουτσάκια πιο light από πολλές πλευρές χωρίς μεγάλο κόστος στη νοστιμιά τους. Φυσικά πάντα μπορούν να τις τηγανίσουν όσοι δεν έχουν θέμα με θερμίδες και λιπαρά!
Υλικά
4 μεγάλες ή 5 μέτριες μελιτζάνες φλάσκες
30-45 ml (2-3 κουταλιές σούπας) ελαιόλαδο
Λίγο αλάτι
Για τη γέμιση:
300 -350 gr κιμά μοσχαρίσιο περασμένο μια φορά από τη μηχανή
2 μέτρια ξερά κρεμμύδια
60 ml (4 κουταλιές) ελαιόλαδο
2-3 σκελίδες σκόρδο
350- 400 gr τριμμένη ντομάτα
2-3 κουταλιές ψιλοκομμένο μαϊντανό
Αλάτι
Πιπέρι
Προαιρετικά 60 ml (1/4 κούπας) κρασί
Για την κρέμα της επικάλυψης:
250 ml + 60 ml γάλα (δείτε στο “επί το έργον” τι σημαίνει ο διαχωρισμός)
45 ml ελαιόλαδο
3 δοσομετρικές κουταλιές σούπας κορν φλάουρ (15ml είναι η κουταλιά)
1 αυγό
80-100 gr τυρί
Λίγο μοσχοκάρυδο
Λίγο αλάτι
Ή εναλλακτικά 30-50 gr γραμμάρια τριμμένο τυρί για κάθε παπουτσάκι.
Για το ψήσιμο:
2 κουταλιές τριμμένη φρυγανιά
50-60 ml ελαιόλαδο
80 ml (1/3 κούπας περίπου) νερό
Επί το έργον
Πλένουμε καλά τις μελιτζάνες και τις χωρίζουμε στα δυο κατά μήκος χωρίς να αφαιρέσουμε το κοτσάνι τους (μόνο το κονταίνουμε λίγο). Τις χαράζουμε ρομβοειδώς στην κομμένη επιφάνεια και τις αλείφουμε με ελαιόλαδο.
Πασπαλίζουμε με λίγο αλάτι και τις βάζουμε στο γκριλ, όχι όμως στην πιο ψηλή σχάρα. Να μαλακώσουν αλλά να μη καούν. Συνήθως παίρνει περίπου 25-30 λεπτά.
Εν τω μεταξύ ετοιμάζουμε τον κιμά και την κρέμα. Μαραίνουμε λίγο το κρεμμύδι σε μια ρηχή κατσαρόλα ή τηγάνι και προσθέτουμε τον κιμά. Όταν αλλάξει χρώμα και αρχίσει να τσιγαρίζεται σβήνουμε με το κρασί. Προσθέτουμε λίγο νερό και σιγοβράζουμε για κανένα τέταρτο της ώρας. Αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε τη ντομάτα και το μαϊντανό και βράζουμε σε μέτρια θερμοκρασία μέχρι να απορροφηθούν τα υγρά, 15-20 λεπτά ακόμη. Ετοιμάζουμε και την κρέμα όπως περιγράφεται στην ανάρτηση για τη μπεσαμέλ, όπου υπάρχει και video. Στο multi θα μπουν τα 60 ml γάλατος και στην κατσαρόλα τα 250 ml
Έχουμε ήδη βγάλει τις μελιτζάνες από το φούρνο και με ένα κουτάλι δημιουργούμε μια λακουβίτσα σε κάθε μια για να γεμίσει με τον κιμά. Συνήθως δεν χρειάζεται να αφαιρέσουμε ψίχα, αρκεί να τη σπρώξουμε στις άκρες. Συναρμολογούμε τα παπουτσάκια μας: μοιράζουμε τον κιμά και επικαλύπτουμε με την κρέμα.
Αλείφουμε με λίγο ελαιόλαδο, και πασπαλίζουμε με τριμμένη φρυγανιά. Προσθέτουμε στο σκεύος που θα τα ψήσουμε 1/3 κούπας νερό και ¼ κούπας ελαιόλαδο και ψήνουμε στους 200 βαθμούς, μεσαία σχάρα για 30-40 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια.
Αφήνουμε να περιμένουν λίγο και σερβίρουμε.
Παρατηρήσεις
- Στη μπεσαμέλ για παπουτσάκια συνηθίζω το ελαιόλαδο αντί το βούτυρο γιατί θέλω να τα έχω στο μενού μας ως πιάτο με κρεατικό μεν, αλλά όχι πολύ βαρύ. Βάζω όμως μόνο κορν φλάουρ για να γίνει πιο απαλή. Φυσικά αν θέλουμε μπορούμε να βάλουμε βούτυρο και αλεύρι.
- Αν επικαλύψω με τυριά, προτιμώ ένα μείγμα φέτας –κεφαλογραβιέρας: βάζω πρώτα περίπου 30 gr τρίμματα φέτας σε κάθε παπουτσάκι και από πάνω 20 περίπου γραμμάρια τριμμένη κεφαλογραβιέρα ή ώριμη γραβιέρα).
- Προτιμώ το πασπάλισμα με φρυγανιά παρά με τυρί (όταν τις καλύπτω με κρέμα), και στο παστίτσιο και στο μουσακά και στα παπουτσάκια και σε όλα τα συναφή. Θεωρώ ότι κάνουν καλύτερο «πρόσωπο». Βάζω το τυρί μέσα στην κρέμα οπότε τη νοστιμιά του τη δίνει.
- Αν τηγανίσουμε τις μελιτζάνες δεν χρειάζεται να προσθέσουμε ελαιόλαδο στο ταψί, έχουν τραβήξει ήδη αρκετό στο τηγάνισμα.
- Ενδεικτικά, δείτε εδώ μια αναφορά της wiki για τις γεμιστές μελιτζάνες.
Η συνταγή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος. Προβάλλουμε αποκλειστικά προϊόντα που ταιριάζουν με την φιλοσοφία του site και που χρησιμοποιούμε κι εμείς οι ίδιοι.
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Ακολουθω πιστα τις συνταγες σας καθ’οτι αποδιδουν το επιθυμητο αποτελεσμα ανελλιπως.
Στην προκειμενη συνταγη μπορειτε να μου διασαφηνισετε πως χρησιμοποιητε τα 60 ml γαλα στο multi?
Ευχαριστω πολυ
Σας ευχαριστώ πολύ! Αν δείτε την παρασκευή της μπεσαμέλ (τα πορτοκαλί γράμματα είναι λινκ) θα δείτε ότι βάζω ένα μέρος από το γάλα της συνταγής στο multi μαζί με το αλεύρι κλπ. Αυτά για τούτη τη συνταγή είναι τα 60 ml
Συγχαρητήρια για την δουλειά σας ! Τί είναι όμως το γιαουρτόκομα που αναφέρετε ; και πώς παρασκευάζεται ;
Καλησπέρα σας! Ευχαριστώ πολύ για τακαλά σας λόγια. Το γιαουρτόκομα είναι μια “κρέμα” από γιαούρτι και αυγά που χρησιμοποιούσαν πριν την καθιέρωση της μπεσαμέλ στον μουσακά και σε άλλα συναφή φαγητά. Είναι πιο ελαφρύ από την μπεσαμέλ και το συνηθίζουμε ακόμη και γι αυτό και επειδή γίνεται σε ελάχιστο χρόνο!
Καλησπέρα κυρία Κασσαπάκη.
Αν και παντρεμένη εδώ και 20 χρόνια,είμαι αρχάρια στην μαγειρική.Πριν ένα χρόνο ξεκίνησα να μαγειρεύω συστηματικά(μέχρι τότε μαγείρευε η μητέρα μου για όλους μας).Εδώ κι έναν χρόνο λοιπόν που άρχισα να μαγειρεύω συστηματικά,ακολουθώ πάντα τις δικές σας συνταγές και ειλικρινά με έχουν βοηθήσει και με έχουν βγάλει”ασπροπρόσωπη”ό,τι κι αν έφτιαξα,από απλά φαγητά ως και δύσκολα(έφτιαξα μαγειρίτσα πρώτη φορά φέτος το Πάσχα φυσικά ακολουθώντας τη δική σας συνταγή και έγινε πεντανόστιμη)!
Σας ευχαριστώ μέσα απ’την καρδιά μου, που με βοηθάτε μ’αυτό τον τρόπο και που αναφέρετε τόσο αναλυτικά τις οδηγίες παρασκευής(πραγματικά σας οφείλω άπειρα ευχαριστώ,γιατί χωρίς εσάς δε θα κατάφερνα να μαγειρέψω τόσο νόστιμα και πετυχημένα φαγητά)!
Θέλω να σας παρακαλέσω,αν είναι εύκολο,να αναρτήσετε συνταγή για μουσακά μια που στην οικογένεια(είμαστε 6 άτομα μαζί με τους γονείς μου και τον αδερφό μου) το λατρεύουμε το συγκεκριμένο φαγητό,αν και γενικότερα οι άντρες της οικογένειας δε συμπαθούν καθόλου τις μελιτζάνες,αλλά για μουσακά δε λένε ποτέ ‘όχι’!.
Σας ευχαριστώ και πάλι για τις πεντανόστιμες συνταγές σας και για τις αναλυτικές οδηγίες για τον τρόπο παρασκευής τους!Πιστεύω για μένα που είμαι αρχάρια,είναι πολύ σημαντικές,όπως η αλφάβητος για ένα παιδάκι που ακόμα δεν ξέρει να διαβάζει.
Πολλά φιλιά στη λατρεμένη και όμορφη Κρήτη(ακόμα ένας λόγος που επιλέγω τις δικές σας συνταγές,μια που οικογενειακώς λατρεύουμε την Κρήτη κι ό,τι έχει να κάνει με αυτόν τον ευλογημένο τόπο)!
Σας ευχαριστώ πολύ για το τόσο επαινετικό σχόλιο! Όλες μας από κάπου αλλού μαθαίνουμε να μαγειρεύουμε και σιγά σιγά δημιουργούμε τη δική μας μαγειρική ταυτότητα. Καταλαβαίνω πολύ καλά τι λέτε, γιατί κι εγώ παρόλο που η μαγειρική πάντα με χαλάρωνε, πολλές φορές τα πρώτα χρόνια του γάμου μου κατέφευγα στο φαγητό της μαμάς μου. Βλέπετε, οι ώρες εργασίας μου τότε ήταν αμέτρητες και μόνο ως μεράκι και χόμπυ την έβλεπα τη μαγειρική. Σαββατοκύριακα, γιορτές, και επέτειοι!
Δοκιμές και πειράματα πολλά, αλλά το καθημερινό πιάτο ήταν τουλάχιστον για 5-6 χρόνια αποκλειστικά φροντίδα της μάνας μου. Και αργότερα, όποτε με έπνιγαν οι δουλειές πάλι εκείνη το αναλάμβανε!
Πολύ χαίρομαι που σας εξυπηρετούν οι συνταγέςμου, μάλλον έχουμε και την ίδια γούστα στο φαγητό γιατί πολλές φορές η γεύση είναι υποκειμενικό θέμα…
Σας ευχαριστώ κι εγώ που μπήκατε στον κόπο να γράψετε ένα τόσο μακροσχελές σχόλιο, με τόσα καλά λόγια για μένα και την Κρήτη. Ο μουσακάς είναι στα προσεχή, τον έχω φωτογραφίσει τουλάχιστον 3 φορές και δεν έχει γίνει αξίωση να ανεβάσω τη συνταγή!
Χαίρομαι πολύ που με καταλαβαίνετε γιατί για μένα η μαγειρική είναι αγγαρεία,αν και στο τέλος χαίρομαι που πετυχαίνουν αυτά που μαγειρεύω.Τώρα συγκεκριμένα ετοίμασα κολοκυθοκεφτέδες στο φούρνο(πάντα τη δική σας συνταγή)!Έγιναν τέλειοι κι ας ήταν πρώτη φορά που τους έφτιαξα κι αυτούς!
Με την Κρήτη είμαστε πολύ δεμένοι..και η κουμπάρα μου αλλά και μια απ τις καλές μου φίλες είναι απ’την Κρήτη,όπως και άλλοι φίλοι μας,οπότε όταν ακούμε για Κρήτη,μας πιάνει νοσταλγία(την έχουμε επισκεφθεί τουλάχιστον 5 φορές)!
Σας ευχαριστώ κι εγώ για το χρόνο σας που μου απαντήσατε.Ανυπομονώ για τη συνταγή του μουσακά!