Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να απολαύσουμε τους χοχλιούς!
Συνεχίζοντας στην ουσία την προηγούμενη ανάρτηση με τα γενικά , δίνω σήμερα τη συνταγή για τους μπουμπουριστούς χοχλιούς .Για πολλούς είναι ο καλύτερος, ο πιο νόστιμος τρόπος για να γευτεί κανείς τους χοχλιούς. Η λέξη «μπουμπουριστοί» προέρχεται από μια άλλη λέξη του κρητικού λεξιλόγιου το «αμπούμπουρα» που σημαίνει με τη μούρη προς τα κάτω.
«Θέτει αμπούμπουρα» λέμε για όποιον κοιμάται μπρούμυτα, και υπάρχει και η έκφραση «πήγαινε μωρέ να πα θέσεις αμπούμπουρα» δηλαδή πήγαινε να κρυφτείς.
Ο κλασικός τρόπος για να φτιάξει κανείς μπουμπουριστούς χοχλιούς, είναι αφού τους πλύνει καλά καλά να τους βάλει αμπούμπουρα σε τηγάνι που ο πάτος του είναι πασπαλισμένος με μπόλικο αλάτι ζωντανούς (έτσι η θερμοκρασία τους ανάγκαζε να τραβηχτούν μέσα στο κέλευφος τραβώντας και το αλάτι), και αφού στεγνώσουν τα υγρά τους να βάλει λάδι, να τους τηγανίσει για λίγο και να τους σβήσει με ξίδι. Να κάνει δηλαδή μια σάλτσα σαβόρε (κι εδώ), που βράζει όμως μαζί με τους χοχλιούς.
Τα τελευταία χρόνια τους ρίχνω πρώτα σε βραστό νερό και μετά κάνω την ίδια διαδικασία. Ας δούμε λοιπόν πώς γίνεται αυτός ο κλασικός κρητικός μεζές.
Υλικά
35-40 χοντροί χοχλιοί
Αλάτι
½- ¾ κούπας ελαιόλαδο
150 ml (1 κρασοπότηρο) ξύδι από κρασί
2-3 κλωναράκια αρισμαρί
Επί το έργον
Βάζουμε τους χοχλιούς στο νερό να βγάλουν έξω τις μούρες τους. Έτσι, αφενός ελέγχουμε ποιοι είναι ζωντανοί, αφετέρου μαλακώνουν οι μεμβράνες όι κολλημένες στο κέλυφός τους και καθαρίζουν πιο εύκολα. Ακόμη κι αν δεν έχουν βγάλει όλοι τις μούρες τους, τους τσιμπάμε με μια οδοντογλυφίδα και αν αντιδρούν είναι ζωντανοί. Όσοι έχουν πείρα με τους χοχλιούς ξέρουν ποιοι είναι ζωντανοί χωρίς αυτά τα κόλπα!
Βάζουμε να βράσει λίγο νερό με ένα κουταλάκι αλάτι και μόλις πάρει βράση ρίχνουμε τους χοχλιούς. Μόλις αρχίσει ξανά ο βρασμός τους αποσύρουμε από το μάτι και τους πλένουμε πολύ καλά. Με ένα μαχαιράκι καθαρίζουμε το κέλυφος και φροντίζουμε να απομακρύνουμε όλα τα εκκρίματα και τα σάλια τους.Αυτή τη διαδικασία την κάνουμε με όποιο τρόπο κι αν μαγειρέψουμε τους χοχλιούς.
Τους βάζουμε αμπούμπουρα σε τηγάνι που έχουμε πασπαλίσει με αλάτι . Βάζουμε το τηγάνι στο μάτι . Μόλις αρχίσουν να τσιτσιρίζουν τους ανακατεύουμε και προσθέτουμε το λάδι.
Τους τηγανίζουμε 5 λεπτά, και προσθέτουμε το αρισμαρί .
Τους γυρίζουμε μια δυο φορές να αφήσει το άρωμά του το αρισμαρί στο λάδι και τους σβήνουμε με το ξύδι.
Το σβήσιμο με το ξίδι μοσχομυρίζει , πιτσιλίζει όμως τα πάντα! |
Τους σερβίρουμε ζεστούς, με πράσινη σαλάτα (ιδανική είναι η κλασική με παπούλες) , κόκκινο κρασί ή ρακή και φρέσκο ψωμάκι.
Οι βούτες στο λαδάκι τους είναι το κάτι άλλο!
Παρατηρήσεις
1) Η ποσότητα του ξιδιού εννοείται ότι είναι θέμα γούστου, αλλά και θέμα οξύτητας του κρασιού. Αν είναι δυνατό βάζουμε λιγότερο. Το φαγητό σηκώνει αρκετό ξύδι και αλάτι.
2) Δεν πρέπει να παρατηγανιστούν οι χοχλιοί γιατί ξεραίνονται και δεν βγαίνουν από το κέλυφός τους. Λέει χαρακτηριστικά η λαϊκή συμβουλή : «Ο χοχλιός ήκαμε “τσι”, βγάλτονε από εκεί» Δηλαδή μόλις αρχίσει να τσιτσιρίζει πρέπει να βγει από τη φωτιά. Εγώ κι αυτό το θεωρώ υπερβολικό. Μην είναι και άψητοι! Η όλη διαδικασία από την ώρα που θα μπουν στο τηγάνι παίρνει 10-12 λεπτά.
Μμμμμμμμμμμμμμμμ!!!!!!!!!!!!!! Χτύπα και άλλο!!!!
τέλειο, παίρνω παραμάσχαλα το ψωμί μου κι έρχομαι για βουτιές!
Στην αυλή μας, μετά από μπόρα, έβγαιναν εκατοντάδες τέτοια σαλιγγάρια και, επειδή η μητέρα μου δεν τα ήθελε (της έτρωγαν τα λουλούδια), φωναζε μερικές γειτόνισσες και τα μάζευαν. Μάλλον για να τα μαγειρέψουν.
Εμείς….δεν!!!
Και ακόμη…δεν, αλλά ποτέ δεν ξέρεις! Έτσι έλεγα και για τα ρεβύθια!
ΕΓΩ ΒΕΒΑΙΑ..ΟΧΙ..
ΑΛΛΑ Ο ΚΑΛΟΣ ΜΟΥ ΣΑΝ ΓΝΗΣΙΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ!!
ΤΑ ΛΑΤΡΕΥΕΙ!!
ΣΕ ΦΙΛΩ ΣΤΑΥΡΩΤΑ ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΝΑ ΕΧΕΙΣ!!!!
Εγώ και βέβαια ναι….με χίλια, έχω φάει στην Κρήτη σε διακοπές και ήταν υπέροχοι!
Μια φορά πέρσι το καλοκαίρι τους έφτιαξα αφου διάβασα βιβλίο με Κρητικές συνταγές πήρα και τη βοήθεια της Λίνας.
Έφαγα εγώ κι η κόρη μόνο γίναμε σαν τα γουρουνάκια μιας και δεν είμαστε και εξοικειωμένες στο βγάλσιμο. Αν τους βρω ξανά μαγειρεμένους θα φάω.
Καλημέρα.
Βρε τι μου θύμησες τώρα. Είχα μια αγαπημένη συμφοιτήτρια (εκείνα τα χρόνια τα νεανικά) που όταν έλεγε κάτι λέξεις περίεργες π.χ. κοχλιούς "μπουμπουριστούς" ήθελα πάντα επεξήγησεις.
Μαζί της έμαθα τι σημαίνει αυτό το φαγτό και την διαδικασία του. Με τα χρόνια και στα 3-4 ταξίδια μου στην Κρήτη έμαθα ακόμη περισσότερα και γεύτικα τούτο το φαγητό που σ' άλλη περίπτωση δεν νομίζω πως θα δοκίμαζα ποτέ Vita μου.
Καλημέρα σε σένα και στην όμορφη Κρήτη.
Vita μου, εγώ δεν! Έχω πρόβλημα και με το σαλιγκάρι και με το μαγείρεμα ζωντανών… Ούτε αστακό μπορώ να μαγειρέψω…
Η μητέρα μου τους μαγείρευε (με άλλη συνταγή) και θυμάμαι ότι πρώτα τους τάιζε αλεύρι και μετά τους μαγείρευε! Μια φορά ξέχασε να βάλει βάρος πάνω στο σκεύος που τους είχε βάλει για να φάνε και γέμισε όλη η κουζίνα σαλιγκάρια! Για μέρες μαζεύαμε:))
Οποιος δεν θέλει το πιάτο του, εδώ είμαι εγώ, όπου βρούμε χοχλιούς τους τιμάμε ιδιαιτέρως.
Να τους φτιάξω δεν έχω τολμήσει μέχρι τώρα, μου φαίνεται πολύ μπελαλίδικο φαγητό, αλλά δεν με βλέπω να την γλιτώνω, ο γιος μου τους ζητάει εδώ και πολύ καιρό!
Φιλιά, καλό ΣΚ!
Vita μου καλημέρα!
Λατρεεεεύω τους χοχλιούς!
Και είμαι σίγουρη πως αυτή είναι η τέλεια συνταγή δια χειρός Vita!
Εγώ όταν και άν βρίσκω τους εξαφανίζω…
Επειδή στην οικογένεια δεν τρώει κανείς εκτός από μένα η μαμα μου συχνά λέει χαριτολογώντας οτι είμαι η απόδειξη τελικά για τις μακρινές κρητικές μας ρίζες!
Σε φιλώ και εύχομαι καλό Σαβ/κο!
σαλιγκάρια σας κάνει τρελλό.
Υπάρχει ένα βιβλίο που μιλά για τα σαλιγκάρια στην Κρήτη;
Θα ήμουν πολύ περίεργος να μάθω.
Ένας αγαπητός αγκαλιά.
γεια σου vita με το αγαπημενο μου φαγητο….αλλα δεν καταφερα ακομα να μαζεψω χοχλιους!!μολις τους εχω θα κανω την συνταγη σου !!!!
Αγαπημένο έδεσμα! Μιαμ!
Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: λατρεύω τα σαλιγκαράκια, τα λυπάμαι να τα μαγειρεύω ζωντανά, αλλά όταν τα γεύομαι έχουν εξαφανιστεί οι τύψεις. Φιλάκια
Λοιπόν για να είμαι ειλικρινής εγώ τα σαλιγκάρια δεν τα τρώω, έχω όμως τον περίεργο γιο μου ο οποίος τρελαίνεται γι'αυτά! Είμαι σίγουρη ότι θα το τιμούσε δεόντως το φαγητό αυτό!
Μαρίνα το καλοκαίρι θα σου φτιάξω 2 τηγανιές :-)!
Γαστερόπληκτη κι εγώ στη σάλτσα δεν μπορώ να αντισταθώ 🙂
Δύσπιστε δεν ξέρω τι ποικιλία ήταν τα σαλιγκάρια της αυλής σας και αν είναι βρώσιμα.Τα δικά μας σε διαβεβαιώ είναι μεζές 🙂
Λούρδη μου ακόμα δεν τους έχεις δοκιμάσει; ή τους δοκίμασες και δεν σ' άρεσαν;
Λίλα είναι αυτό που λέω.Ή τους λατρεύουν ή δεν τους δοκιμάζουν!
Ξανθή αν δεν ξέρεις να τους βγάζεις, συμβαίνει αυτό που τόσο εύστοχα περιγράφεις. Εγώ τους βγάζω για όλους στο τραπέζι μας 🙂
Πηνελόπη μ' έκανες και γέλασα γιατί θυμήθηκα κι εγώ τα φοιτητικά μου εκτός Κρήτης. Όπου κι αν πάμε κουβαλάμε και μερικούς 🙂
Αγγελική δεν έχεις άδικο! Είναι βάρβαρος ο τρόπος μαγειρέματος. Να σκεφτείς ότι δεν μας έρχαται να τους πατήσουμε όταν τους δούμε στο δρόμο κι όμως τους μαγειρεύουμε! αλέυρι έβαζαν κι εδώ παλιότερα. Τώρα βάζουν μακαρόνια για να μη λερώνονται.
Έλενα καθόλου μπερλαλίδικο δεν είναι! Εμείς το έχουμε για εύκολη λύση. Πρέπει να το δοκιμάσεις .Εδώ φτιάχνεις τόσα και τόσα!
Εύα ευχαριστώ για τα παινέματα. Κι εσύ ρίζες στην Κρήτη; Έλπίζω να μην έχεις και τα κακά μας :-)!
Annamararia θα ψάξω να δω αν υπάρχει βιβλίο και θα σου στείλω email.
Κατερίνα εμείς εδώ στην ενδοχώρα είχαμε Πέμπτη και Παρασκευή κάτι χοχλιδοβραδιές άλλο πράμα. Σαν τα χώματα σέρνονταν έλεγαν όσοι πήγαν 🙂
Κιτσομήτσο καλώς ήρθες κι ευχαριστώ!
Μανουσίνα μου θύμησες τα παιδιά μου. Έτσι σκέφτονται κι αυτά 🙂
Κατερίνα αφού αρέσουν στο γιό σου πρέπει να μάθεις να τα φτιάχνεις. Καθόλου δύσκολο δεν είναι 🙂
Είμαι Γαλλίδα, και στην Γαλλία τρώνε πολλή τα σαλιγκάρια. Άλλα εγώ, όχι ευχαριστώ.
Δεν τα θέλω ούτε στο κήπο μου.
Καλή εβδομάδα.
Ellada το ξέρω ότι και στη Γαλλία τους τρώνε πολύ τους χοχλιούς. Κι εγώ στον κήπο μου δεν θα τους ήθελα αλλά στο πιάτο μου είναι μια χαρά 🙂
Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα, η μοίρα το έφερε να έρθω στην Κρήτη λόγω δουλειάς του άντρα μου. Τον λάτρεψα τον τόπο, τόσο για τους κατοίκους και τις ομορφιές του, όσο και για την κουζίνα του. Έχω βαλθεί να μάθω τις συνταγές με περισσότερο ζήλο από όσο επέδειξα ποτέ για αυτές των τόπων που κατάγονται οι γονείς μου, με απώτερο σκοπό κάποτε να θεωρηθώ κρητικιά και να αποποιηθώ για πάντα τη ρετσινιά της Αθήνας.
Το μακράν πιο αγαπημένο μας φαγητό είναι οι χοχλιοί. Έμαθα να τους καθαρίζω και να τους μαγειρεύω πολύ πριν καταφέρω να κολλήσω σωστά τη ζύμη στα καλλιτσούνια.
Ψάχνω εδώ και καιρό να βρω μια καλή συνταγή για μπουμπουριστούς χοχλιούς με αλεύρι. Αυτή που αναφέρεται στο βιβλίο του Ψιλάκη δε με κάλυψε. Ανακατεύεται το αλεύρι με τα σάλια και γίνονται σαν τηγανίτες, κολλάνε μεταξύ τους, παίρνουν χρώμα (που δε σε ξεσηκώνει να τους φας) και δε μένει ποτέ σάλτσα για βούτες.
Μπορείς να προτείνεις κάποια συνταγή; Θα σου ήμουν υπόχρεη!
Επίσης να σε συγχαρώ για το blog. Το διαβάζω εδώ και ώρα και θέλω να δοκιμάσω τουλάχιστον τις μισές συνταγές!
Αναρχάκι καλώς όρισες! Σ' ευχαριστώ για τα τόσο καλά λόγια και για την αγάπη για τον τόπο μας. Το παθαίνετε αυτό πολλοί που έρχεστε στην Κρήτη :-). Καταλήγετε να την αγαπάτε πιό πολύ από μας τους ντόπιους!Τό χουν κάποιοι τόποι αυτό, ενώ κάποιοι άλλοι σαν να σε διώχνουν…
Συνήθως δεν κάνω τους μπουμπουριστούς με αλεύρι, αλλά επειδή τους κάνους κάποιοι γνωστοί μου, σου έχω δύο εκδοχές:
α) Κάποιοι τους βράζουν πρώτα, τους πλύνουν και μετά τους αλευρώνουν
β)Όταν είναι έτοιμοι για να ρίξουμε το ξίδι, πασπαλίζουμε πρώτα με 1-1,5 κουταλιά αλεύρι εκεί που τηγανίζονται και μετά τους σβήνουμε με το ξίδι.
Ελπίζω να σ' αρέσουν.
Και πάλι σ' ευχαριστώ.
Όντως πολλοί λατρεύουν την Κρήτη κι ας μην είναι από εδώ. Οι περισσότεροι φίλοι μου είναι ξενοτοπίτες που ήρθαν ή για δουλειά, ή για διακοπές και αποφάσισαν να μείνουν για πάντα. Μια γνωστή μάλιστα παντρεύτηκε άρον-άρον τον πρώτο που της χαμογέλασε για να μη μπορεί να την κουνήσει κανείς!!!
Νομίζω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι νιώθεις σαν να είσαι σε μια μικρή χώρα. Βρίσκεις τα πάντα, βρίσκεις και χίλια-δυο άλλα που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού (χοχλιοί καλή ώρα) και δε σου λείπει τίποτα παρά μόνο αν φύγεις για λίγο από εδώ… Η μητέρα μου εξοργίζεται όταν της λέω ότι δε μπορώ πια να πάω για ψώνια ή να βγω να διασκεδάσω στην Αθήνα.
Σε ευχαριστώ για τις προτάσεις, θα τις δοκιμάσω και τις δύο και θα σε ενημερώσω 🙂
Αναρχάκι, έχω το παράδειγμα μέσα στο σπίτι μου:-)
Ο άντρας μου ξέρεις δεν είναι κρητικός…
Εντάξει όμως έχουμε και τα κακά μας και είναι και αρκετά. Μη στεναχωρείς καλή μου τη μαμά σου. Όλες οι μαμάδες θέλουμε τα παιδιά μας να νοιώθουν καλύτερα κοντά μας αν και ξέρουμε ότι δεν συμβαίνει πάντα αυτό 🙂
Μετά από πολλές δοκιμές και πλάνες και συμβουλές από όλους τους γνωστούς από την Ιεράπετρα μέχρι τα Χανιά, βρήκα την μαγική μου συνταγή!
Τους ζεμάτισα, τους αλεύρωσα (παντού, όχι μόνο τις μούρες) και μετά ακολούθησα τη συνταγή σου. Έγιναν κατά 98% όπως τους έτρωγα στην ταβέρνα στα Χανιά, μόνο που μου βγαίνουν λίγο πιο αλμυροί και δεν πίνω τσικουδιά (με σκοτώνει στο στομάχι) για να το ισοσταθμίσω. Θα το δοκιμάσω την άλλη φορά με θαλασσινό αλάτι που είναι πιο… ανάλατο.
ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για τη συνταγή και για την πολύτιμη βοήθεια στο λύσιμο του μυστηρίου "Πεντανόστιμος χοχλιός, αυτός ο άγνωστος". Κάθε φορά που τους τρώω σε ευλογάω!
Αναρχάκι μου χαίρομαι που σε βοήθησα. Είμαι σίγουρη ότι θα επιτύχεις το 100%. Και τότε θα μας περιγράψεις επ' ακριβώς τη συνταγή σου και θα κάνω update 🙂
vita, το αρισμαρι ειναι το δεντρολιβανο?
δεν εχω κρητικο/ελληνικο λεξικο!!!!! 🙂
Ειρήνη έστω και καθυστερημένα, ναι είναι το δεντρολίβανο!
ΓΕΙΑΣΟΥ VITA!! ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΜΟ!! ΜΟΛΙΣ ΒΡΕΞΕΙ ΕΔΩ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΘΑ ΞΑΜΟΛΥΘΩ ΝΑ ΜΑΖΕΨΩ ΣΑΛΙΑΓΚΕΣ( ΕΤΣΙ ΛΕΜΕ ΕΜΕΙΣ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ ) ΚΑΙ ΘΑ ΦΤΙΑΞΩ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΗ ΣΟΥ !!
Koykoycook καλώς όρισες! Οι φθινοπωρινοί χοχλιοί είναι πιο νόστιμοι όταν γίνονται στιφάδο. Δες την συνταγή εδώ: http://cretangastronomy.blogspot.gr/2012/10/blog-post_26.html
εχω κανει σαλιγκαρια στιφαδο ηδη!! τους τρωω χρονια ετσι!! αλλα θελω να τους κανω μπουμπουριστους !! εχω περιεργεια να δοκιμασω την συνταγη σου!!
Η ΚΡΗΤΗ ΕΙΝΕ ΜΙΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΑΓΈΣ ΤΗΣ !!!!!!!!!!! ΦΥΛΙΑ ΣΕ ΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥΣ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΜΑΚΡΙΑΤΗΣ . MHNAS
Yperohes syntages……
Ευχαριστώ πολύ!
[…] λίγες μέρες δημοσίευσα στο facebook φωτογραφίες από τους μπουμπουριστούς χοχλιούς που είχα ετοιμάσει , ένας από τους τακτικούς φίλους […]
[…] με μικρά τηγανητά ψαράκια ή με χοχλιούς βραστούς ή μπουμπουριστούς. Για σαλάτα, αρκεί σκέτο αγγουράκι με […]
[…] ξύδι λοιπόν , μ’ αρισμαρί κι αλεύρι αρτύζουμε από χοχλιούς και τηγανητά λαχανικά ως συκώτι και ψάρια. Αυτή η […]
[…] 2) Το σαβόρε είναι σάλτσα που χρησιμοποιούμε σε πολλά τηγανητά στην Κρήτη και σε άλλα νησιά απ’ ότι γνωρίζω, μάλλον ενετικής προέλευσης αν κρίνουμε από την ονομασία. Εκτός του ότι είναι ιδιαίτερα νόστιμη, λειτουργεί και σαν συντηρητικό λόγω του ξυδιού. Πολύ συχνά κάνουμε σαβόρε τα ψάρια και μάλιστα τα «βαριά» (παλαμίδες, σαβρίδια, κ.ά.) , το συκώτι, τις μελιτζάνες, την κόκκινη κολοκύθα και φυσικά τους μπουμπουριστούς χοχλιούς. […]