Το λαθούρι ( Lathyrus clymenum) είναι το φυτό από το οποίο παράγεται η φάβα. Δεν ξέρω πόσοι γνωρίζουν το φυτό, σίγουρα όμως όλοι γνωρίζουν τη φάβα.
Lathyrus clymenum |
Λαθούρια όμως υπάρχουν πολλών ειδών. Στο πολύ καλό ιταλικό site που συχνά σας παραπέμπω, φαίνεται να υπάρχουν 39 είδη! Ένα είδος λαθουριού , το Lathyrus ochrus, είναι και οι παπούλες .
Lathyrus ochrus |
Παπούλες ή ψαρές ή καμπυλιές , λέμε στην Κρήτη το καλλιεργήσιμο φυτό της φωτογραφίας.
Τις χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε μια υπέροχη σαλάτα.Όσοι τις δοκιμάσουν, δεν ξεχνούν τη γεύση τους. Από το τώρα και μετά είναι η εποχή τους. Μαζί με τις αγριαγκινάρες , τα χλωροκούκια ,τα λουμπούνια και τις ελιές, φτιάχνουν ένα πλούσιο μπουφέ που συνοδεύει ιδανικά τη ρακή.
Όπως φαίνεται στο χάρτη (από το ίδιο site) , συναντάται σε όλη τη νότια Ευρώπη και φυσικά σε όλη την Ελλάδα. Δεν το έχω φάει όμως πουθενά αλλού εκτός Κρήτης. Δεν το γνωρίζουν οι υπόλοιποι; Δεν ξέρω αν ήταν κάποτε αυτοφυές το φυτό, σίγουρα όμως είναι καλλιεργήσιμο- και μάλιστα εύκολα- γιατί εδώ το σπέρνουν παντού.
Tις παπούλες παραδοσιακά συνήθιζαν να τις τρώνε σκέτες με αλάτι και λαδόξιδο, αφού έβγαζαν τα εξωτερικά σκληρότερα φύλλα , έκοβαν τα «μουστάκια» τους και τις έκοβαν σε μεγάλα κομμάτια ή ακόμη και ολόκληρες. Tρώγονται και αλάδωτες οπότε δεν λείπουν από το κρητικό εδεσματολόγιο της Καθαράς Δευτέρας, μαζί με τα υπόλοιπα του μπουφέ που αναφέρω παραπάνω!
Τις συνηθίζω και σκέτες, αλλά τις χρησιμοποιώ και μαζί με άλλα λαχανικά σε πλούσιες πράσινες σαλάτες γιατί η υπόπικρη γεύση τους ταιριάζει με όλα τα σαλατικά κατά τη γνώμη μου.
Τελευταία, όταν τις κάνω σκέτες χρησιμοποιώ ελαιόλαδο και βαλσάμικο αντί κοινό ξύδι . Όταν δημοσίευσα το post για το πετιμέζι , ο σεφ κ. Γιάννης Αποστολάκης με συμβούλεψε να φτιάχνω δικό μου «βαλσάμικο» με ανάμειξη κοινού ξιδιού με πετιμέζι, και πραγματικά είναι μια εναλλακτική λύση υπέροχη! Αυτό έκανα και στην παρακάτω απλή σαλάτα μου, που αποτελείται από σκέτες παπούλες.
Η πιο «δημιουργική» εκδοχή (της πρώτης φωτογραφίας), καταναλώθηκε σαν ελαφρύ διαιτητικό πιάτο και ήταν σύνθεση της στιγμής με τα υλικά που υπήρχαν σήμερα στο σπίτι. Άλλες φορές χρησιμοποιώ άλλα χορταρικά . Με χωριάτικο ζεστό ψωμάκι είναι πάντα είναι υπέροχη, αλλά μπορώ να πω ότι ο σημερινός συνδυασμός ήταν από τις ωραιότερους!
Υλικά
5-6 φύλλα μαρούλι
10-12 κλαράκια παπούλες
1 κρεμμυδάκι φρέσκο
3-4 καυκαλήθρες (εναλλακτικά 2-3 κλαράκια άνηθο)
Ελάχιστο αλάτι (έχει ο σολομός αρκετό!)
80-100 γραμμάρια καπνιστό σολομό (ή καπνιστή πέστροφα)
Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Για το ντέσιγκ:
2 κουταλιές λάδι
2 κουταλιές χυμό λεμονιού
2 κουταλιες χυμό πορτοκαλιού
1 κουταλάκι μουστάρδα
Επί το έργον
Πλένουμε καλά όλα τα πράσινα και τα στραγγίζουμε. Κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια το μαρούλι και τις παπούλες, και ψιλοκόβουμε τις καυκαλήθρες και το κρεμμυδάκι. Αλατίζουμε ελαφρά και τα βάζουμε σε πιάτο σερβιρίσματος. Κόβουμε το σολομό σε λωρίδες και τον προσθέτουμε.
Χτυπάμε σε ένα βαζάκι τα υλικά του ντρέσιγκ και περιχύνουμε τη σαλάτα μας. Πασπαλίζουμε με το πιπέρι και σερβίρουμε.
Παρατηρήσεις
1) Τα πράσινα λαχανικά που έχω χρησιμοποιήσει σ’ αυτή τη σαλάτα κατά καιρούς είναι: ρόκα, αντίδι, σπανάκι, σταμναγκάθι, μαραθόριζα και αβοκάντο κομμένο σε κύβους
2) Με το σολομό, προτιμούμε στο ντρέσιγκ τα εσπεριδοειδή από το ξύδι. Αν δεν είναι για δίαιτα , αυξάνουμε λίγο το λάδι.
3) Από τις ποσότητες που δίνω προέκυψε ένα μεγάλο πιάτο σαλάτας, μερίδα ενός ατόμου αν καταναλωθεί σαν γεύμα διαίτης. Αρκετό σαν σαλάτα 2-3 ατόμων.
4)Οι φωτογραφίες των φυτών και ο χάρτης είναι από το ιταλικό site που αναφέρω και παραπάνω.
Δεν έχει τύχει να τις δοκιμάσω, όμως έχω ακούσει για αυτές από τον πεθερό μου.Όσο για την σαλάτα συμφωνώ και επαυξάνω!!!
Ε, δεν σε πιστεύω!!!
Λοιπόν, στην Κεφαλονιά τις τρώνε πολύ και μάλιστα τις σπέρνουν στους κήπους!
Σκέτες με λαδόξυδο τις κάνουμε και εμείς και συγκεκριμένα ήμουν έτοιμη αυτές τις μέρες να βάλω φωτό για να μου πείτε αν τις ξέρετε!! Κοίτα να δεις…χαχαχα!!!
Στην Κεφαλονιά τις λένε "πισάρα"!
Καλή Κυριακή να έχεις!
Απίστευτα όμορφα φυτά οι παπούλες. Τα δε φυτά της φάβας μοιάζουν καταπληκτικά με μοσχομπίζελα
Σ' ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για τις πολύ χρήσιμες συμβουλές.
Λατρεύω τις σαλάτες οι οποίες με την προσθήκη σολομού, τόνου κ.α. είναι άριστο κύριο πιάτο
Φιλί και Γαρένιες αγκαλιές
Πίστευα και εγώ οτι τις παπούλες δεν τις γνωρίζουν στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλα να που τελικά τις τιμούν και στην Κεφαλονιά!!!(και μάλλον και αλλού αλλά με διαφορετική προφανώς ονομασία!!
Πάντως Καθαρή Δευτέρα ,χωρίς παπούλες δέν λέει!!!!
Καλό βράδυ!!!
Πρώτη φορά το ακούω και το βλέπω αυτό το λαχανικό.
Είστε πολύ τυχεροί στην Κρήτη με τόσα λαχανικά.
Περιμένω τη διεύθυνσή σου.
Καλημέρα!!!
Τις έτρωγαν στο σπίτι, αλλά δεν μπορώ να πω ότι ήταν μέσα στις παιδικές γευστικές μου επιθυμίες τότε…Τις ξέρω πάντως και τις έχω δοκιμάσει. Έχουν μια πολύ χαρακτηριστική γεύση ως σαλατικό.
Και όπως λέει η γλαρένια, το άνθος του φυτού μοιάζει πολύ με αυτό του μοσχομπίζελου.
Μου άρεσε πάρα πολύ το tip με το homemade βαλσάμικο. Έχω πολύ πετιμέζι!
Ζαμπία
Ούτε εγώ τις έχω δοκιμάσει, όμως το πιάτο σου το βρίσκω υγιεινό, προχωρημένο και τέλειο!
Δεν τις ήξερα ούτε τις έχω δοκιμάσει ποτέ, όμως το πιάτο σου μου άρεσε πολύ!!!
Τι μου κάνεις……….τι μου κάνεις……….!!!!!!!!!! Υπέροχο σαλατικό, τις κόβω σε σαλάτα και προσθέτω ντοματάκια ή μαρούλι ή και όλα μαζί!!!
Προσωπικά γνωρίζω μόνον τα λουλούδια από τις φωτογραφίες σου Vita μου, εμείς τα λέμε μοσχομπίζελα και τα μαζεύμα με "μανία" για τα όμορφα και ελαφρώς ευωδιαστάτα άνθη τους (σε άγριο μορφή) και καλλιεργούνται και σε γλάστρες. Βρώσιμο δεν ήξερα ότι μπορεί να είναι τούτο το φυτό.
Πρώτη φορά το ακούω δε ντο ήξερα ούτο έχω δοκιμάσει αλλά φαίνεται ΚΑ ΤΑ ΠΛΗ ΚΤΙ ΚΟ!
Φιλιά
Καλή εβδομάδα
Αντιλαμβάνομαι επισκέπτονται τώρα στο blog σας ότι είστε εξοικειωμένοι με το σχέδιο της Lathyrus.Io μόλις χθες έγραψα στο blog μου από αυτό το χορτάρι δεν γνωρίζετε το όνομα του. Αγόρασα αυτό το καλοκαίρι στην Κεφαλονιά από ένα γέρο, που πωλούνται με το semi.Mi μπορεί να σας πει αν οι φωτογραφίες είναι του blog μου με το σχέδιο του οποίου μιλάτε; Χάρη
Μανουσίνα μην παραλείψεις να τις δοκιμάσεις σκέτες ή με άλλα πράσινα.Έχουν πολύ ιδιαίτερη γεύση
Έφη τελικά οι νησιώτες έχουμε πολλά κοινά χορταράκια! Δεν το ήξερα καθόλου ότι τις έχετε στην Κεφαλονιά.Ευχαριστώ για τις πληροφορίες
Γλαρένια είναι ένα είδος μπιζελιού αλλά όχι μοσχομπίζελο. Πάντως είναι πολύ ιδιαίτερη η γεύση τους.
Ριρή είδες; Παντού τα πάντα :-).Έχεις δίκιο για την Καθαρή Δευτέρα!
Ξανθή ναι είμαστε τυχεροί για τα χορταράκια μας, αλλά αυτό ειδικά υπάρχει σε πολλά μέρη απ' ότι φαίνεται. Είναι καλλιεργήσιμο.
Ζαμπία κι εμένα όταν ήμουν μικρή δεν μου άρεσαν οι παπούλες και πολλά άλλα που τώρα βρίσκω θαυμάσια! Αν τις βρεις ξαναδοκίμασέ τις
Κική ευχαριστώ! Και υπόψη δεν φτιάχνεται μόνο με παπούλες αλλά και με άλλα σαλατικά…
Έλενα ευχαριστώ κι εσένα.Μπορείτε να το φτιάξετε με άλλες πρασινάδες…
Δεν το έχω ξανακούσει ποτέ αυτό το φυτό. Οι σαλάτες δείχνουν εξαιρετικές. Πολύ θα ήθελα να το δοκιμάσω!
Μαρίνα θα βρούμε και το καλοκαίρι.Έλα εσύ και κάτι θα κάνουμε 🙂
Πηνελόπη μου τα λουλουδάκια τους είναι πολύ μικρότερα από τα μοσχομπίζελα. Κι εμείς τα έχουμε αυτά αλλά είναι πολύ μεγαλύτερα
Αστεράκι είναι κυρίως ανοιξιάτικο γι αυτό …Αλλά θα βρούμε και το καλοκαίρι αν έλθεις με το καλό 🙂
Κατερίνα δοκίμασε τις σαλάτες με άλλες πρασινάδες. Με όλα τα πράσινα συνδυάζεται ωραία ο σολομός
Πολυ καλή παρουσίαση και με την ευκαιρία ήθελα να επισημάνω τα ακόλουθα.1)Οι σπόροι απ τις παπούλες μαγειεύοταν παλαιότερα (όπως και οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος σπόροι λαθουριού)αντικάθιστώντας τις μικρότερες σε μέγεθος φακές σε χωριά του Μυλοποτάμου.2)Ο ίδιος σπόρος όταν σπέρνοταν έδινε τίς γνωστές ψαρές με φύλλα σε σχήμα ψαριού με κεραίες,όσο και τις καμπλιές με φύλλα στρογγυλά με κεραίες μικρότερου μήκους κατάλληλες μονο για σανό.3) Νομίζω οτι μετά τα μέσα Μάρτη οι βλαστοί ανθοφορούν και είναιδύκολο να γίνουν σαλάτα
Ανώνυμε σ΄ευχαριστώ τόσο για την επίσκεψή σου όσο και για τις πληροφορίες που μας δίνεις. Δεν έχεις άδικο για την εποχικότητα της παπούλας.Απλά -όπως συμβαίνει με όλα- μερικοί βάζουν όψιμα σπόρο σε προφυλαγμένο από τη ζέστη τόπο και μπορούμε να βρούμε αρχές του καλοκαιριού μερικές φορές…
Μήπως μπορείς να αναρτήσεις τη συνταγή για τα κόλυβα σύντομα ώστε να προλάβω να πάρω τα υλικά και να τα φτιάξω;;;
Όπως τις βλέπω τις παπούλες μου θυμίζουν τα "αγριομπίζελα" που φυτώνουν μόνα τους εδώ.. Πρέπει νά'ναι κάποιο συγγενικό είδος.. το ίδιο όμως φύλλωμα-βλαστός με λουλουδάκια μικροσκοπικά ανοιχτά μωβ. Να τρώγεται κι αυτό άραγε; Λες να πειραματιστώ;! Καλησπέρα!
Μαρίνα όταν θα έχω φωτογραφίες θα την αναρτήσω. Σε λίγες μέρες…
Όλγα δεν ξέρω.Δεν είναι άγριο αλλά καλλιεργήσιμο φυτό οι παπούλες. Με προσοχή.Τα άγρια χόρτα δεν είναι πάντα αθώα.Ρώτησε κάποιο ειδικό.
Αυτή είναι μια τεράστια σύμπτωση! Ανοίγοντας σήμερα το περιοδικό του Food&Travel βρήκα μια συνταγή με κορφάδες από παπούλες (Platterbsen εδώ δηλαδή πλατομπίζελο)! Δεν είχα ξανακούσει γι αυτό το φυτό και φυσικά απεκλεισ ακαι το γεγονός να το βρω κάποια στιγμή και ήδη ήμουνα σε περίσκεψη με τι θα μπορούσαν να το αντικαταστήσω! Φοβερά ενδιαφέρον άρθρο! Μπράβο σου!
Royal το φυτό είναι καλλιεργήσιμο οπότε μάλλον θα το έχουν ανακαλύψει και αλλού :-).Θα το ψάξω και σαν platterbsen στο ίντερνετ. Χαίρομαι που σου άρεσε το post
Η γενική ονομασία είναι λαθούρι. Παραλλαγή της είναι η φάβα.
Στη Λήμνο το λένε σπόρι.
Το κεφαλονίτικο "πισάρα" προέρχεται από τη λατινική ονομασία pisum ποθ είναι η μετάφραση του "ωχρός" , ochrus.
Στην Κύπρο το λένε λαβάνα.
Στην Κεφαλονιά το τρώνε ως σαλάτα, αλλά παλιότερα τρωγόταν ως όσπριο ξερό ή χλωρό (σαν τον αρακά).
Είναι απίστευτα εύκολη η καλλιέργεια του.
Οδυσσέα καλώς όρισες! Ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο με τις χρήσιμες πληροφορίες.
Καλησπέρα,σας γράφω από το Ηράκλειο όπου ήρθα για σύντομη επίσκεψη ,σε μαγαζί με κρητικά προιόντα είδα ένα όσπριο που μοιάζει με τον αρακά αλλά είναι μικρότερό του αλλα μεγαλύτερο από φακή.Ειναι οι παπούλες κρήτης αλλά η καταστηματάρχης δεν ήξερε να μου δώσει πληροφορίες πως μαγειρεύονται,τι γεύση έχουν κλπ.Επειδή στο κλάμπ των μή κρεατοφάγων ψάχνω καινούρια υλικά να προσθέσω στο διαιτολόγιό μου,κάθε βοήθεια δεκτή!Ευχαριστώ! Γεωργία Αγοροπούλου
Καλησπέρα,σας γράφω από το Ηράκλειο όπου ήρθα για σύντομη επίσκεψη ,σε μαγαζί με κρητικά προιόντα είδα ένα όσπριο που μοιάζει με τον αρακά αλλά είναι μικρότερό του αλλα μεγαλύτερο από φακή.Ειναι οι παπούλες κρήτης αλλά η καταστηματάρχης δεν ήξερε να μου δώσει πληροφορίες πως μαγειρεύονται,τι γεύση έχουν κλπ.Επειδή στο κλάμπ των μή κρεατοφάγων ψάχνω καινούρια υλικά να προσθέσω στο διαιτολόγιό μου,κάθε βοήθεια δεκτή!Ευχαριστώ! Γεωργία Αγοροπούλου
Καλησπέρα,σας γράφω από το Ηράκλειο όπου ήρθα για σύντομη επίσκεψη ,σε μαγαζί με κρητικά προιόντα είδα ένα όσπριο που μοιάζει με τον αρακά αλλά είναι μικρότερό του αλλα μεγαλύτερο από φακή.Ειναι οι παπούλες κρήτης αλλά η καταστηματάρχης δεν ήξερε να μου δώσει πληροφορίες πως μαγειρεύονται,τι γεύση έχουν κλπ.Επειδή στο κλάμπ των μή κρεατοφάγων ψάχνω καινούρια υλικά να προσθέσω στο διαιτολόγιό μου,κάθε βοήθεια δεκτή!Ευχαριστώ! Γεωργία Αγοροπούλου
Υποθέτω ότι εννοείτε τα μπίζα. τα μπίζα μαγειρεύονται όπως τα ρεβύθια. Πρώτα στο νερό και μετά με λεμόνι (ντελμπιέ) ή με ντομάτα. Δείτε τη συνταγή για τα ρεβύθια εδώ: http://cretangastronomy.blogspot.gr/2010/08/blog-post_11.html
Καλά που μου τα θυμίσατε να τα μαγειρέψω και για το blog.
Μήπως ήταν αποφλοιωμένες , σαν φάβα; Γιατί τότε θα τις μαγειρέψετε όπως τη φάβα. Η μητέρα μου λέει πώς δεν είναι ακριβώς ίδια με τα μπίζα η παπούλα όσπριο. Πώς περίπου είναι αυτό που αγοράσατε στο σχήμα και στο χρώμα;
[…] Παπούλες […]
Θαυμασιες συνταγές.ενημερωνομαι καθημερινά. Για τομενου. Της οικογένειας μου. Συγχαρτηρια
Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια!
Στην Κύπρο οι παπούλες ονομάζονται λουβάνες. Είναι παραδοσιακά το χόρτο που γίνεται σαλάτα την Σαρακοστή. Ειδικά την Καθαρή Δευτέρα δεν νομίζω να υπάρχει σπίτι που δεν την έχει στο τραπεζι
Σαλάτα με ελαιόλαδο, χονδρό αλάτι και λεμόνι
Σας ευχαριστώ πολύ για τις σημαντικές πληροφορίες! Πόσο μοιάζουν οι διατροφικές μας συνήθειες! Κι εμείς την Καθαρά Δευτέρα τις θέλουμε στο τραπέζι μας!
Στη Κύπρο η λουβανα έτσι τη λέμε, είναι από τα πιο γευστικά ωμά χόρτα. Κόβουμε τις πάνω μύτες που έχουν 3-4 φυλλαράκια και αφού γεμίσομε ένα μπολ ανακατεύουμε με λαδολεμονο. Είναι απαικτη!
Σας ευχαριστώ πολύ για την συμπλήρωση της συνταγής! Πραγματικά άπαικτη σαλάτα!
ΠΟια εποχή είναι καλύτερα να φυτέψω λουβάνα?
Εξαρτάται από την περιοχή και τη δυνατότητα άρδευσης. Καλύτερα να ρωτήσετε γεωπόνο…