Η «ό,τι έχουμε φανουρόπιτα» της κυρίας Ε.
Μια φανουρόπιτα ευέλικτη , με μεγάλη ελευθερία στην επιλογή των υλικών που προέκυψε μετά από ένα περιεκτικότατο διάλογο και 2-3 δοκιμές…
Όπως έχω ξαναγράψει, φανουρόπιτες φτιάχνω όλο το χρόνο. Εύκολες και υγιεινές πίτες λαδιού, με υλικά που υπάρχουν πάντα στο σπίτι, χωρίς βούτυρο και αυγά. Εξάλλου λένε πως «πιάνει» και εκτός εορτής η φανουρόπιτα… Μια τέτοια λοιπόν, κέρασμα σε τυχαία μέρα, πριν από αρκετό καιρό ήταν αφορμή για τον διάλογο με την κ. Ελ. Κράτησα τις σημειώσεις μου για τη σημερινή ανάρτηση και, ιδού:
-Ήντα βάνεις μέσα;
-Λάδι, πορτοκάλι χυμό, ρακή ή κονιάκ, κανελογαρύφαλλα , σταφίδες, καρύδια , τα γνωστά.
-Ετσά πάνω κάτω τη κάνω κι εγώ. Από τη μάνα μου έχω τη συνταγή. Όχι δηλαδή γραμμένη, ετσά που τσι μαθαίναμε παλιά. Ό,τι νάναι βάνω, μόνο νάναι νηστίσιμα. Εκειανά τα χρόνια βάνανε ότι είχανε. Άμα δεν έχω σταφίδες βάνω ξερά σύκα, άμα δεν έχω καρύδια βάνω αμύγδαλα γη (ή) φουντούκια. Πολλές εβάνανε γη μήλα γη χουρμάδες γη ό,τι είχανε. Ρακή, κονιάκ, κρασί, ότι βρεθεί .
-Εφτά ή εννιά υλικά;
-Ναι, κοντό (= άραγε) μετρά ντα ο άγιος; Μα αφού ετσά τα βρήκαμε…
Άρχισε να τα μετρά και μετά άρχισε τις …αλχημείες.
-Ε, τα κανελογαρύφαλλα μπορείς να τα πεις κι ένα υλικό. Κανελογαρύφαλλα δεν τα λέμε; Άμα βάλεις φαρίνα γλυτώνεις τη σόδα και το μπέικι και βάνεις το ξηρό καρπό ή τη σταφίδα ή σισάμι…
(Πολύ έξυπνη και εφευρετική η κυρία Ελ. )
-Πόσο βάζετε από το καθένα θυμάστε;
-Λάδι ανάλογα το ταψί βάνω ένα με ενάμιση πενηνταράκι και τα υπόλοιπα από ένα νεροπότηρο. Πορτοκαλάδα βάνω του μπουκαλιού, αδιάλυτη. Αλεύρι όσο σηκώσει…
Κατάλαβα…
Η κουβέντα όμως είχε και το κέρδος της. Διαπίστωσα ότι πουθενά δεν έχω αναφέρει εδώ μέσα το πενηνταράκι. Ξέρετε τι είναι το πενηνταράκι; Όχι, όχι δεν είναι υποδιαίρεση της δραχμής. Είναι σκεύος της κουζίνας στα κρητικά σπίτια, αποκλειστικά για τη μέτρηση του λαδιού. Κι ενώ το έχω και στα δυο μου νοικοκυριά, κι ενώ μ’ αυτό αδειάζω στις κούπες για να μετρήσω τις ποσότητες που γράφω στις συνταγές μου , δεν σας το είχα παρουσιάσει ακόμη.
Το πενηνταράκι λοιπόν είναι εξάρτημα του λαδικού που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα στην Κρήτη και χωράει 50 δράμια, δηλαδή 170 gr ελαιόλαδο. Τα σύγχρονα είναι ανοξείδωτα και λαμποκοπούν, αλλά και τα παλιά παρόλο που ήταν από πιο ευτελές μέταλλο (δεν ξέρω από πιο ακριβώς), δεν έπιαναν σκουριά λόγω του ελαιολάδου που περιείχαν.
Τα βρίσκουμε σε φανοποιεία του νησιού και προσωπικά θεωρώ ότι είναι από τα βολικότερα λαδικά! Δηλαδή για να λέω την αλήθεια, εγώ μετρώ αποκλειστικά με το πενηνταράκι μου το λάδι εκτός κι αν θέλω να γράψω συνταγή για το blog. Από τα πρώτα σκεύη που πήρα για το δεύτερο νοικοκυριό μου ήταν αυτό το gadgetάκι!
Ας πάμε λοιπόν στη φανουρόπιτα με τις «ελευθερίες» που προέκυψαν από τη συζήτηση με την κυρία Ελ. Ας μη κρατήσετε όμως τη συνταγή μόνο για φανουρόπιτα. Είναι μια πολύ ωραία νηστίσιμη και υγιεινή πίτα με πολλές εναλλακτικές στα υλικά της. Δοκιμάστηκε και με σύκα και με φουντούκια και με σταφίδες και με 1 πενηνταράκι και με 1,5 . Τα φουντούκια ταίριαζαν πολύ με τα υπόλοιπα υλικά οπότε τα επέλεξα και τις δυο φορές. Πορτοκαλάδα του μπουκαλιού (συμπυκνωμένο χυμό) έβαζαν παλιά το καλοκαίρι σε πολλά γλυκά γιατί δεν υπήρχαν καλοκαιρινά πορτοκάλια. Εγώ την αντικατέστησα με χυμό φρέσκου πορτοκαλιού και αύξησα τη ζάχαρη. Τα συνήθη νεροπότηρα είναι περίπου 250 ml, δηλαδή όσο η κούπα μου, οπότε η κατάληξη ήταν η παρακάτω:
Υλικά
1,5 πενηνταράκι (170gr+85gr=255gr) ελαιόλαδο
1,5 κούπα ζάχαρη
1 κούπα χυμό πορτοκαλιού
1/3 κούπας κρασί ή ρακή
¾ κούπας σταφίδες ή ξερά σύκα
¾ κούπας χοντροκοπανισμένα καρύδια ή φουντούκια ή αμύγδαλα
1 κουταλιά σούπας κανέλα
½ κουταλάκι γαρύφαλλο
½ κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του (τόσο σήκωσαν τα παραπάνω υγρά…)
Επί το έργον
Στο multi με κοφτά κτυπήματα, αλέθουμε τους ξηρούς καρπούς που θα επιλέξουμε. Ανάβουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς.
Ανακατεύουμε τα στερεά υλικά εκτός από τη ζάχαρη σε ένα μπολ και σε άλλο, μεγαλύτερο το λάδι, τη ζάχαρη , το χυμό πορτοκαλιού και το κρασί.
Ανακατεύουμε να ομογενοποιηθούν (με μίξερ χεριού ή με το χέρι) και προσθέτουμε το μείγμα των στερεών υλικών. Ανακατεύουμε με σπάτουλα να ενσωματωθούν και αφήνουμε το μείγμα για να ετοιμάσουμε το ταψάκι που θα βάλουμε την πίτα .
Ετοιμάζουμε το ταψάκι που θα βάλουμε την πίτα είτε λαδώνοντάς το και αλευρώνοντάς το , είτε καλύπτοντάς το με χαρτί ψησίματος (χρησιμοποίησα 26 νούμερο φόρμα με σούστα στις παραπάνω εφαρμογές γιατί δεν είχα 28άρα εδώ, αλλά θα μπορούσε να είναι και 28 νούμερο). Ψήνουμε την πίτα στην μεσαία σχάρα του φούρνου για 1 ώρα και 15 λεπτά περίπου.
Στα 50 λεπτά μπορεί να χρειαστεί να την σκεπάσουμε για να μην αρπάξει, και στην ώρα κάνουμε τη δοκιμή με το μαχαίρι. Δηλαδή ακολουθούμε πάνω κάτω τις οδηγίες για κέικ αλλά ο χρόνος ψησίματος πάντα είναι μεγαλύτερος όταν η πίτα περιέχει πορτοκάλι. Όταν είναι έτοιμη την αφήνουμε 10 λεπτά στην φόρμα και μετά την βγάζουμε σε πιατέλα.
Την πασπαλίζουμε με αχνοζάχαρη (πιάνεται ως ζάχαρη 😉 άρα δεν αυξάνει τον αριθμό των υλικών). Μιας και με τη σημερινή ανάρτηση πήγα αρκετά πίσω πάλι , έκανα τη διακόσμηση της γιαγιάς μου με τη αυτοσχέδια δαντελέ χαρτοπετσέτα.
Παρατηρήσεις
1)Στην δοκιμή με τα σύκα, η πίτα έγινε πιο υγρή και σε μερικούς άρεσε περισσότερο, αλλά για φανουρόπιτα μάλλον θα την προτιμούσα πιο στεγνή.
2) Έψαξα το θέμα με τα φρούτα λίγο και είδα ότι πράγματι κάποιοι βάζουν και μήλο στην φανουρόπιτα. Ίσως γιατί σε μερικές περιοχές έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. Θα το δοκιμάσω κάποια στιγμή.
3)Ίσως οι χρόνοι ψησίματος αλλάξουν λίγο αν χρησιμοποιηθεί ταψάκι 28 νούμερο όπου το μείγμα θα είναι χαμηλότερο. Γι αυτό πρέπει να γίνει η δοκιμή με το μαχαίρι οπωσδήποτε.
4)Με δεδομένο ότι η πυκνότητα του λαδιού είναι 0,9gr/ml , ο όγκος των 255 gr λαδιού είναι περίπου 283 ml, δηλαδή 1 κούπα και 2 κουταλιές σούπας (αυτό για διευκόλυνση όσων μετρούν με όγκους).
5)Οι άλλες φανουρόπιτες της σελίδας είναι εδώ:
γ) Φανουρόπιτα αρωματική (η πιο πρόσφατη ανάρτηση, αλλά η πιο παλιά συνταγή)
Και του χρόνου!
Χίλια καλά να ‘χετε & του χρόνου με υγεία, χαρά, καλοσύνη, ευτυχία!
Την ψήνω τώρα τη Φανουρόπιτα, και βοήθειά μας, μου ‘χει σπάσει τη μύτη τόσο ευωδιαστή που είναι!
Δεν την αλλάζω με τίποτα αυτή τη συνταγή – αφού είναι μακράν η καλύτερη που έχω φτιάξει, μα και οι οδηγίες της θείας κάνουν την καρδιά περιβόλι!
Χίλια ευχαριστώ, να είστε καλά, & του χρόνου, με το καλό!
Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια! Και του χρόνου να είμαστε καλά και βοήθεια για όλον τον κόσμο να είναι ο Άγιος!
Αμήν!
Όπως το είχα φανταστεί απ’ τις μοσχομυρωδιές την ώρα που ψηνόταν η Φανουρόπιτα της κυρίας Ε (την αγάπη, ευχαριστίες & τα φιλιά μας) βγήκε τόσο φανταστική, που με ‘χουν ήδη ανακηρύξει ‘καλή μαγείρισσα’ όπου έδωσα. Σε όλους-ες, όμως, έχω πει και την ιστορία της κυρίας Ε με το “μετράει, παιδί μου, ο Άγιος;”
Δεν έβαλα σταφίδες, που δεν είχα, μα 2-3 κομμένους χουρμάδες.
Πράγματι, ενώ ήταν καλά ψημένο το πάνω μέρος το κάτω ήταν κάπως υγρό την άλλη μέρα που την έκοψα (αν και το μαχαιράκι έβγαινε καθαρό) – βέβαια ψήθηκε και κάπως λιγότερη ώρα, αφού απ’ το μισάωρο έβαλα αλουμινόχαρτο επάνω μην αρπάξει…
Πάντως τα εύσημα τα πήρα! 😀 :))
Εξαιρετικές οι παρεμβάσεις σας! Ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη. Και του χρόνου να είμαστε καλά! Για τον πάτο του της πίτας μπορεί να έχει να κάνει με το ταψί ή στο δικό σας φούρνο να θέλει ένα “τσακ” πιο κάτω…
Πολύ νόστιμη. Μόλις την έφτιαξα (την εκδοχή με τις σταφίδες) Να είστε καλα
Και του χρόνου να είστε καλά! Ευχαριστώ που εμπιστευτήκατε τη συνταγή!