Κουλουροπούλες ή κουλουροπούλια!
Το πρώτο μήνυμα επικοινωνίας ήρθε inbox στο facebook πέρυσι το καλοκαίρι:
«λατρεύω αυτό που κάνετε θα ήθελα να σας γνωρίσω από κοντά η καταγωγή μου είναι από Επισκοπή Πεδιάδος έχω έρθει διακοπές ένα μήνα περίπου τα τελευταία 4 χρόνια ζω στο Βέλγιο αλλά έχω μια συνταγή δώρο για εσάς πείτε μου αν μπορείτε να βρεθούμε κάποια στιγμή».
Τόση ευγένεια, τόση γενναιοδωρία να μοιραστεί μαζί μου παραδοσιακή συνταγή. Και η συνταγή της είναι από αυτές που με κάνουν υπερήφανη για τούτη τη σελίδα, όχι μόνο για τη νοστιμιά της αλλά και για τη μοναδικότητά της. Ναι, μέχρι τώρα δεν υπάρχει αυτή η συνταγή στο διαδίκτυο. Είναι χαρά και τιμή να μου εμπιστεύονται παραδοσιακές συνταγές φίλες απ’ όλη την Κρήτη. Είναι μια απόδειξη ότι εκτιμούν αυτό που γίνεται μέσα από αυτό το site, μια πρόσθετη ικανοποίηση.
Τελικά βρεθήκαμε λίγο πριν ξαναφύγει για το Βέλγιο. Ήρθε στην άλλη άκρη του νομού, τέρμα Λιβυκό όπως λέω στους πανωμερίτες το γεωγραφικό προσδιορισμό του καλοκαιρινού μου σπιτιού. Τόση ήταν η επιθυμία της να γνωριστούμε! Και έφερε μαζί με τη συνταγή της με πλήρεις και αναλυτικές οδηγίες, και ένα ικανό δείγμα από κουλουροπούλες ή κουλουροπούλια για να τις δοκιμάσουμε.
«Δεν θα τις βρεις έξω» μου είπε. Έχουν πολύ λάδι για να συμφέρει η εμπορική παραγωγή τους. Κυρίως στα σπίτια τις φτιάχνουμε γι αυτό δεν έχουν γίνει διάσημες, αλλά δεν υπάρχουν πιο νόστιμες». Και είχε δίκιο! Ίδια δεν βρήκα πουθενά!
update 2022: οι κουλουροπούλες, σε πολύ νόστιμη εκδοχή κυκλοφορούν σε φούρνο της περιοχής όπως με ενημέρωσαν φίλοι και φίλες της σελίδας με σχόλιά τους. Αναζητείστε τις. Επίσης εκ των υστέρων έμαθα -αν κι έχω μια ρίζα κι από κει- ότι κουλουροπούλες φτιάχνουν και στο Σγουροκεφάλι, χωριό κοντά στην Επισκοπή. Όχι ακριβώς τις ίδιες βέβαια, όπως όλα τα παραδοσιακά μας έχουν και ομοιότητες και διαφορές). Πιθανόν μάλιστα να έχω προμηθευτεί κι εγώ σε παλιότερο πέρασμα από την περιοχή, τότε που κάναμε εκδρομές με το σχολείο!
Κριθαρένιο αλεύρι με όλο του το πίτουρο, ετερόκλητα αρωματικά τους με το πρώτο άκουσμα, και λάδι… λάδι άφθονο που τις κάνει μπισκοτένιες και αφράτες, έτσι που να μη χρειάζονται βρέξιμο, μα λιώνουν στο στόμα και να έχουν τη μεστή γήινη γεύση των παλιών αρτοσκευασμάτων. Ιδιαίτερα κριθαροκούλουρα που διαφέρουν από τις κλασικές κριθαροκουλούρες αλλά δεν υστερούν σε νοστιμιά και είναι πιο εύκολο να τις φτιάξουμε.
«Τις γλυκοζυμώνουμε με το λάδι, να μη κολλά η ζύμη» έκλεισε την περιγραφή της παρασκευής της ζύμης τους η Χ. Τι λέξη! Τη λέει κι η μάνα μου και δείχνει θαρρώ την αγάπη και τη φροντίδα γι αυτό που φτιάχνουμε. Λες κι ο ενθουσιασμός μου για τη συνταγή έβγαλε όλα αυτά τα συναισθήματα και στο ψήσιμό τους, αφού βάζοντας η μάνα μου το ταψί στο φούρνο μονολόγησε δυνατά σταυρώνοντάς το:
-Σαν τα μήλα, σαν τα ρόδα, σαν τ’ Αή Γιαννιού τη χάρη.
-Τι λες ρε μάνα;
-Κάθε φορά που βάζω κάτι στο φούρνο το λέω. Πότε δυνατά, πότε από μέσα μου…
Κύμινο, μαστίχα, κανέλα, πιπέρι! Τι να πω… Αυτά που οι άλλοι λένε μοντέρνα και πρωτοποριακά τα συνδύαζαν αιώνες οι κοντοχωριανές μου στην Επισκοπή! Τα υλικά που μου έδωσε η φίλη Χ.Τ. ήταν για 3 κιλά αλεύρι κρίθινο και 1 κιλό αλεύρι σταρένιο αλλά οι οδηγίες της ήταν τόσο αναλυτικές που ήταν εύκολο αυτή τη φορά να περιορίσω τις ποσότητες και να τις προσαρμόσω ώστε η παρασκευή σε απλό ηλεκτρικό φούρνο να είναι εύκολη και βολική.
Απολαύστε τις!
Υλικά
Για τη μαγιά:
60gr νωπή μαγιά (ή ανάλογο προζύμι)
125ml χλιαρό νερό
3 κουταλιές σούπας από το σταρένιο αλεύρι που δίνεται παρακάτω
½ κουταλάκι γλυκού ζάχαρη
Για τη βασική ζύμη:
750gr κριθαρένιο αλεύρι με όλο του το πίτουρο
250gr σταρένιο αλεύρι
250ml +100 ml ακόμη ελαιόλαδο
450-500ml αλουσιά (δείτε και στις παρατηρήσεις)
5-6 κόκκους μαστίχας
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
½ -1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη (για να αλέσουμε τη μαστίχα)
½ -1 κουταλάκι του γλυκού πιπέρι
½ -1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα
½ -1 κουταλιά της ΣΟΥΠΑΣ κύμινο
Επί το έργον
Φτιάχνουμε αλουσιά με 2 κουταλιές στάχτη ανά λίτρο νερό και αφήνουμε να κατασταλάξει.
Αναπιάνουμε τη μαγιά: τη διαλύουμε στο χλιαρό νερό και προσθέτουμε τη ζάχαρη και αλεύρι ώστε να γίνει ένα πηκτός χυλός. Σκεπάζουμε και αφήνουμε να φουσκώσει. Ανακατεύουμε τα 450ml από την αλουσιά με τα 250gr από το ελαιόλαδο, τα μπαχαρικά, τη ζάχαρη και το αλάτι και προσθέτουμε το μείγμα της μαγιάς.
Προσθέτουμε τα αλεύρια και αν χρειαστεί την υπόλοιπη αλουσιά ώστε να έχουμε μια ζύμη που να κολλά ελαφρά στα χέρια. Προσθέτουμε το υπόλοιπο ελαιόλαδο και ζυμώνουμε ξανά. Η ζύμη στρώνει και δεν κολλάει!
Αφήνουμε να ξεκουραστεί κανένα δεκάλεπτο μόνο και πλάθουμε τις κουλουροπούλες: κάνουμε ένα κορδόνι περίπου 35-40cm.
Το χαράζουμε με ένα μαχαίρι κατά μήκος και το κλείνουμε σε κουλούρι. Τις αραδιάζουμε σε ταψί, τις σκεπάζουμε και τις αφήνουμε να ανεβούν.
Τις ψήνουμε σε 200 βαθμούς, σε προθερμασμένο φούρνο για μισή ώρα περίπου.
ΜΟΛΙΣ ξανθύνει ο πάτος τους τις αποσύρουμε.
Όταν ψηθούν όλες τις ξαναφουρνίζουμε και τις παξιμαδιάζουμε για άλλα 45-60 λεπτά περίπου, στους 130 βαθμούς τώρα και κατά προτίμηση στον αέρα.
Τις αφήνουμε να κρυώσουν και τις φυλάσσουμε σε κουτί που κλείνει καλά για να μη πάρουν υγρασία.
Συνοδεύουν τέλεια τυριά, ελιές, ροφήματα, φαγητό!
Παρατηρήσεις
- Η παραδοσιακή συνταγή εννοείται ότι γίνεται με προζύμι, αλλά και η φίλη που μου την έδωσε λέει ότι με μαγιά τη φτιάχνει όταν είναι βιαστική. Θα τη φτιάξω και με προζύμι κάποια στιγμή. Εγώ εδώ θα χρησιμοποιούσα περίπου 300gr προζύμι φρεσκοανεπιασμένο.
- Οι κουλουροπούλες είναι εύκολο να παρασκευαστούν. Θέλουν ένα μόνο ανέβασμα, είναι εύκολες και πολύ πολύ υγιεινές όπως φαίνεται από τα υλικά τους.
- Η φίλη μου λέει πως πολλές φορές βάζει μισό μισό το σταρένιο αλεύρι με αλεύρι ζέας.
- Τη μια από τις 3 φορές που έφτιαξα τις κουλουροπούλες δεν είχα στάχτη για την αλουσιά και χρησιμοποίησα σκέτο νερό και ½ κουταλάκι σόδα.
- Τα μυστικά της συνταγής σύμφωνα με τη φίλη που μου την έδωσε είναι τα εξής: α) αραιή κολλώδης ζύμη β) ένα μόνο ανέβασμα γ) να μη παραψηθούν πριν το παξιμάδιασμα για να γίνουν αφράτες δ) το κρίθινο αλεύρι να έχει και το πίτουρό του ε) να χαράξουμε το κορδόνι πριν το τυλίξουμε στ) να «τσιμπάνε» τα μπαχαρικά.
- Ξέρω ότι τώρα θα εμφανιστούν πολλά κουλουροπούλια και κουλουροπούλες στο διαδίκτυο (και όχι μόνο…), με διπλάσια, τριπλάσια υλικά, με μετατροπή της δοσολογίας σε κούπες (συνηθίζουν το ανάποδο μιας και μέχρι τώρα εγώ έδινα σε κούπες και τα έτρεπαν σε γραμμάρια), και με διάφορα άλλα τερτίπια. Παρακαλώ όμως ας σεβαστούν την παραδοσιακή συνταγή και να μη στολίσουν τις λιτές παραδοσιακές κουλουροπούλες με τυριά, με ελιές, με αλλαντικά και άλλα στολίσματα. Τα συνοδεύουν όλα αυτά, δεν χρειάζεται να τα βάλουμε και στη ζύμη τους. Ή αν το κάνουν, ας μη τις πουν κουλουροπούλες…
- Ένα μεγάλο ευχαριστώ στη φίλη πια Χ.Τ. για την συνταγή, για τον κόπο της να χαλαλίσει μισή μέρα από τις διακοπές της για χάρη μου, για την αισιοδοξία που εκπέμπει ως άτομο!
Τ σεβη μου !!
Σας ευχαριστώ πολύ!
Όταν δεν έχουμε στάχτη ειπατε ότι βαλατε σόδα με νερό πόση σόδα καί ποσό νερό αναλογία. Είναι λίγο δύσκολο εδώ στη πολύ να βρείς στάχτη. Σάς ευχάριστο
Καλησπέρα σας! Έβαλα 1/2 κουταλάκι σόδα στις 2 κούπες νερό (500ml). Δεν χρειάζεται παραπάνω γιατί η μαγιά είναι αρκετή και η ζύμη δεν γίνεται σφικτή οπότε ανεβαίνει. Κι εγώ σας ευχαριστώ για την επίσκεψη και το σχόλιο.
Σάς ευχάριστο πολύ
Θερμά συγχαρητήρια για τη σελίδα σας!! Υπέροχη όπως οτι κάνουμε με ψυχή γεμάτη αγάπη!! Σας ευχαριστώ
Σας ευχαριστώ πολύ! Και που διακρίνετε την ψυχή και την αγάπη… Να είστε καλά!
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΜΑΣ, ΜΑΣ ΕΦΤΙΑΞΕΣ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ , ΤΟ ΒΡΑΔΥ, ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΩΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ! ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ , ΕΙΔΙΚΑ ΕΓΩ ΤΑ ΚΡΙΘΙΝΑ ΠΑΞΙΜΑΔΙΑ! ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΠΛΟΣ ΚΑΦΕΣ ΜΕ ΠΑΞΙΜΑΔΙ ΚΡΙΘΙΝΟ ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ! ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΕΛΛΑ! ΕΔΩ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 10 ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΝΑ ΤΡΩΝΕ ΠΑΞΙΜΑΔΙΑ!!!!! ΠΑΡΑΓΓΕΛΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΜΙΓΑΔΕΡΑ, ΚΡΙΘΙΝΑ, ΠΡΟΖΥΜΕΝΙΑ…ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΣΕ ΣΕΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΦΙΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΗ! ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΕΠΑΝΕΛΘΟΥΜΕ ΜΕ ΣΧΟΛΙΑ!!
Καλημέρα! Αφού σας αρέσουν τα παξιμάδια θα σας αρέσουν πιστεύω και τούτα εδώ! Θα χαρώ να μου γράψεις τις εντυπώσεις σας!
Άλλη μία ερώτηση παρακαλώ. Όταν ψήνουμε στους 200 βαθμούς είναι πάνω -κάτω:σάς ευχάριστο παρά πολύ. Θέλω να τα φτιαξω καί ευχωμε να τα καταφέρω
Ναι, εγώ τα έψησα πάνω κάτω, και τα παξιμάδιασα στον αέρα. Αν συνηθίζετε τον αέρα ψήστε τα στον αέρα, δεν τα πειράζει!
ΕΠΑΝΕΡΧΟΜΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΜΕ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΜΟΥ ΚΑΘΟΤΙ ΜΟΛΙΣ ΠΡΟΧΘΕΣ ΕΦΤΙΑΞΑ ΤΙΣ ΚΟΥΛΟΥΡΟΠΟΥΛΕΣ! ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΕΣ , ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ, ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΕΣ! ΑΦΡΑΤΕΣ, ΝΟΣΤΙΜΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΜΕ ΤΥΡΙ ΚΑΙ ΝΤΟΜΑΤΑ. ΔΕΝ ΘΕΣ ΝΑ ΦΑΣ ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ! ΒΑΛΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΠΥΡΙΤΣΑ ΔΙΠΛΑ! ΕΘΙΣΤΙΚΕΣ! ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΤΑΙΡΙΑΖΟΥΝ ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΤΟ ΚΥΜΙΝΟ ! ΤΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ ! ΦΤΙΑΞΤΕ ΤΙΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΙΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ. . . ΜΠΡΑΒΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ , ΜΠΡΑΒΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΗ ΦΙΛΗ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ! !
Κι εγώ θεωρώ ότι είναι από τα καλύτερα πράγματα που υπάρχουν στο site! Χαίρομαι που σας άρεσαν Φρόσω μου! Μα δεν είναι εξαιρετικοί οι συνδυασμοί των αρωμάτων τους;
γειά σας!μπορούμε να τις κάνουμε με αλέυρι ολικής άλεσης αντί για κρίθινο;ευχαριστώ πολύ!
Μπορούμε, αλλά δεν θα είναι οι ίδιες. Η κυρία που μου έδωσε τη συνταγή μου είπε ότι ακόμη και με αλεύρι ζέας τις έχει φτιάξει και είναι πολύ ωραίες!
Αγαπητή κυρία σήμερα επιτέλους έφτιαξα τις κουλουροπούλες και ξετρελάθηκα! Είναι όντως αφράτες και εύθρυπτες, δεν θέλουν βρέξιμο. ¨Ηθελα να το πω για να τις φτιάξει η νέα γενιά νοικοκυρών και να δώσει πνοή στις παραδοσιακές συνταγές του τόπου μας. Εγώ είμαι Αθηναία και βέβαια δεν τις ήξερα αλλά φτιάχνονται τόσο εύκολα που θα τις φτιάχνω συχνά για να κολατσίζω το απόγευμα στη δουλειά. Τα μπαχαρικά ταιριάζουν υπέροχα, μην τα φοβηθούν οι κυρίες, να βάλουν άφοβα. Μια ερώτηση μόνο. Το ζυμάρι είναι πολύ μαλακό και δυσκολεύτηκα να κάνω το κορδόνι γιατί έσπαγε εύκολα. Μήπως θέλει να είναι πιο χοντρό; Πόσα γραμμάρια να είναι το κάθε μπαλάκι ζύμης;
Σας ευχαριστώ για το όμορφο σχόλιο! Χαίρομαι που σας άρεσαν! Αν προσέξατε, ένα από τα “μυστικά” της συνταγής είναι η πολύ μαλακιά έως κολλώδης ζύμη. Για το μέγεθος τώρα, δεν ζύγισα τα μπαλάκια της ζύμης αλλά απ’ ότι φαίνεται στις φωτογραφίες την πρώτη φορά χωρούσε το λαμαρινάκι της κουζίνας 3Χ4 και προφανώς είναι μεγάλα γιατί τις επόμενες φορές και μέχρι τώρα χωράει 4Χ5 δηλαδή τις φτιάχνω μικρότερες. Κάνετε τον κόπο να δείτε τις φωτογραφίες της παρασκευής για να καταλάβετε το μέγεθος. Την επόμενη φορά που θα τις φτιάξω θα ζυγίσω το ζυμαράκι. Και πάλι σας ευχαριστώ για το επαινετικό σχόλιο!
Καλησπέρα σας. όταν γράφετε σταρένιο αλεύρι εννοείται το τύπου Μ το ψιλό?? ΄ή το άσπρο αλεύρι για όλες τις χρήσεις το άσπρο?? σας ευχαριστώ πολύ!
Όχι είναι υπόλευκο! Σταρένιο το ζητούμε (θα μου πείτε τα περισσότερα σταρένια είναι…) συνήθως από φούρνο. Είναι ολικής χωρίς πίτουρο όμως!
Έκανα την συνταγή σας και μου άρεσε παρά πολύ. Συνήθιζα να παίρνω αυτά τα παξιμάδια από το ελληνικό μαγαζί αλλά τώρα τα κάνω μόνη μου. Χίλια ευχαριστώ!
Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια! Πολύ χαίρομαι που οι συνταγές μου φέρνουν “πάτριες γεύσεις” σε όσους ζουν σε άλλους τόπους! Να είστε καλά!
Υπέροχη συνταγή κα Βαγγελλιώ και σίγουρα θα την φτιάξω αλλά με φυσικό προζύμι διότι η μαγιά πλέον έχει εξοστρακιστεί από το σπίτι μας!!!Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ!!!Οταν την φτιάξω επιτρέψτε μου να την δημοσιεύσω στην ομάδα ΤΟ ΦΥΣΙΚΌ ΠΡΟΖΎΜΙ με αναφορά εννοείται και του ονόματος σας και με αναδημοσίευση της συνταγής έτσι όπως σας δόθηκε!!!
Ευχαριστώ πολύ! Χαίρομαι που θα την φτιάξετε με προζύμι και θα χαρώ πολύ να δω στην ομάδα τις ποσότητες. Είμαι και εγώ μέλος. Θα επιθυμούσα να δημοσιεύσετε τη συνταγή με προζύμι και να βάλετε λινκ στην ανάρτηση για την αρχική. Θα χαρώ να σας αρέσει. Καλή επιτυχία!