Παραδοσιακό πιάτο, εύκολο και πεντανόστιμο!
Η πληροφορία ήρθε πάλι από διαδικτυακό φίλο, ως σχόλιο σε μια δημοσίευση με συνταγή που περιείχε μπακαλιάρο. Μπακαλιάρος με ρύζι! Πιάτο πρωτότυπο, εθιμικό, χαρακτηριστικό της λιτής κρητικής κουζίνας. Από αυτές με τα 5-6 υλικά που δίνουν εκπληκτικό αποτέλεσμα μέσα από την απλότητά τους! Και τι έθιμο! Πανηγύρι για όλους, όχι μόνο για τους έχοντες και τους κατέχοντες. Η αλληλεγγύη απαλλαγμένη από τον οίκτο… Γιατί άμα δεν γιορτάζανε όλοι, η γιορτή δεν ήταν γιορτή!
«Σας δίνω μια λαογραφική πληροφορία γαστρονομικής αξίας να την παρουσιάσετε. Τα προκατοχικά χρόνια και τις μετακατοχικές δεκαετίες στα χωριά της Ανατολικής Βιάννου και ιδιαίτερα στον Αμιρά Βιάννου στα πανηγύρια του Άη Γιώργη και του Άη Νικόλα όσοι είχαν λεφτά αγόραζαν μπακαλιάρο και έκαναν το λεγόμενο ψαροπίλαφο. Μπακαλιάρο με ρύζι στο φούρνο. Τότε το μισό χωριό τραπέζωνε το άλλο μισό στο πανηγύρι. Αν μπορείς, παρουσίασε το ψαροπίλαφο των πανηγυριών της προκατοχικής εποχής στην Ανατολική Βιάννο Κρήτης».
Αντιγράφω το σχόλιο έτσι όπως έγινε στην ανάρτησή μου. Δεν θέλω να αναφερθώ σήμερα στην επαρχία Βιάννου και στα Αμιρά που αναφέρονται παραπάνω γιατί θα κουραστείτε πριν φτάσετε στην συνταγή από τα τόσα πολλά που θα έπρεπε να συμπεριλάβω στην ανάρτησή μου! Μπορείτε να ψάξετε στο γνωστό ψαχτήρι για να καταλάβετε για τι είδους τόπους μιλάμε! Απ’ όποια πλευρά κι αν το δει κανείς: ιστορία, φύση, άνθρωποι! Από τους τόπους που λατρεύω χωρίς να έχω σχέση καταγωγής.
Έζησα βέβαια εκεί τα πρώτα παιδικά μου χρόνια λόγω της εργασίας του πατέρα μου και μπορώ να πω ότι μερικές από τις πιο αγαπημένες μου φίλες είναι Βιανίτισσες. Από τότε αγάπησα τόσο την περιοχή που την επέλεξα για το δεύτερο σπίτι μου, το ησυχαστήριο μου στο Λιβυκό, στη δαντελένια παραλία του Κερατοκάμπου της Βιάννου. Λίγα μόνο για τον τόπο έχω πει εδώ. Αν βρεθείτε στην Ανατολική Κρήτη, περάστε οπωσδήποτε από της Βιάννου τα χωριά και μη ξεχάσετε να κατεβείτε στις πανέμορφες παραλίες της με πιο διάσημη τα τελευταία χρόνια εκείνη του Ληστή.
Δεν ήταν πολύ εύκολο να βρω τη συνταγή γιατί οι άνθρωποι με τους οποίους μπόρεσα να μιλήσω ήταν σχετικά νέοι και οι πληροφορίες μου ήταν μάλλον ελλιπείς. Κατέφυγα στη μητέρα μου η οποία θυμόταν πως είχε δοκιμάσει αρκετές φορές το φαγητό σ’ εκείνη την περιοχή. «Τα φτιάχναμε κι εμείς» μου λέει «μα όχι τόσο συχνά όσο στα Βιαννίτικα χωριά». Έτσι μετά από τις περιγραφές που πήρα από δω κι από κει κι από τις θύμησες της μάνας μου, έφτιαξα μια απλή εκδοχή του ψαροπίλαφου με μπακαλιάρο, που ειλικρινά μας ενθουσίασε!
Προτίμησα να φτιάξω το ψαροπίλαφο στην κατσαρόλα γιατί οι ποσότητές μου ήταν μικρές και θα στέγνωνε στο φούρνο. Υποθέτω ότι με τον ίδιο τρόπο μπορεί να γίνει και στο φούρνο, αν και έτσι όπως το δοκιμάσαμε μας άρεσε πολύ! Επειδή λοιπόν η Κυριακή που μας έρχεται είναι ημέρα ψαροφαγίας, θεώρησα καλό να δημοσιεύσω αυτή την εβδομάδα τη συνταγή. Κάποιοι μπορεί να συμπληρώσουν τις πληροφορίες μου και μερικοί ίσως θελήσουν να δοκιμάσουν αυτό το λιτό, εύκολο και νόστιμο πιάτο!
Υλικά
Για 500 ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο
1 μεγάλο ξερό ή 3-4 φρέσκα κρεμμυδάκια
150 ml ελαιόλαδο
300 ντομάτα τριμμένη ή 250 ντομάτα κονκασέ από κονσέρβα
1 κούπα ρύζι νυχάκι ή καρολίνα
2,5 κούπες νερό
Επί το έργον
Βάζουμε σε μια κατσαρόλα ρηχή και πλατιά το ελαιόλαδο με το κρεμμύδι ψιλοκομμένο. Όταν τσιγαριστεί ελαφρά, προσθέτουμε τον μπακαλιάρο κομμένο σε μικρές μερίδες και τον γυρίζουμε να τσιγαριστεί απ’ όλες τις πλευρές.
Προσθέτουμε την ντομάτα και όταν βράσει για 5 λεπτά προσθέτουμε και το νερό. Μόλις κοχλάσει, προσθέσουμε το ρύζι. Όταν ξαναρχίσει ο βρασμός χαμηλώνουμε σε μέτρια τη θερμοκρασία και αφήνουμε το φαγητό μας να βράση για 15 λεπτά περίπου.
Πρέπει να μείνει με λίγα υγρά. Αποσύρουμε από το μάτι, και σκεπάζουμε με μια πετσέτα όπως κάνουμε με όλα τα πιλάφια για 10 λεπτά περίπου. Το σερβίρουμε ζεστό.
Παρατηρήσεις
- Συνήθως στα πιλάφια η αναλογία νερό προς ρύζι είναι 3:1. Εδώ έβαλα 2,5:1 γιατί δεν είχαν απορροφηθεί τα υγρά από τις ντομάτες. Αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο νερό.
- Δείτε πώς ξαρμυρίζουμε τον μπακαλιάρο αναλυτικά εδώ, ή χρησιμοποιείστε ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο. Και στις δύο περιπτώσεις μάλλον δεν θα χρειαστούμε αλάτι.
- Μπορούμε να βάλουμε παραπάνω ρύζι (το σηκώνει η ποσότητα του μπακαλιάρου) αυξάνοντας αντίστοιχα και το νερό.
- Θα μπορούσαμε να σβήσουμε τον μπακαλιάρο με λίγο κρασί, να προσθέσουμε μυρωδικά, να, να, να… Προτίμησα για πρώτη φορά να μη παρέμβω στην συνταγή όπως μου την περιέγραψαν. Σίγουρα το πιάτο θα επαναληφθεί με διάφορες παραλλαγές γιατί μας άρεσε πολύ!
- Ευχαριστώ θερμά κι από δω τον κύριο Θεοδοσάκη για τις πολύτιμες πληροφορίες του! Ο κύριος Θεοδοσάκης κατάγεται από το Χόνδρο Βιάννου αλλά ζει στη Νεάπολη Κοζάνης.
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Πόσο μου αρέσουν αυτές οι “ξεχασμένες” συνταγές! Δεν την δοκίμασα ακόμη, αλλά είμαι σίγουρη πως θα μου αρέσει. Επιπλέον μου θύμισε το φαγητό που έλεγε η γιαγιά μου βαγιοπίλαφο, που είχε και λίγες σταφιδες μέσα και μάλλον ήταν άσπρο. Σαν παιδί αρνιόμουν πεισματικά να το δοκιμάσω με το επιχείρημα ότι οι σταφιδες μαγειρεμένες είναι σαν κοιλιά αφορδακού!! Τώρα αναρωτιέμαι πως θα μπορουσα να φτιάξω αυτή τη συνταγή.
Πόσο όμορφη ανάμνηση! Και τι ωραία παραλλαγή η προσθήκη σταφίδας! Ευχαριστώ που μοιραστήκατε την πληροφορία! Θα το ξαναφτιάξω και με σταφίδες! Να είστε καλά!
Όπως πάντα οι συνταγές σας βγαίνουν άψογες και πεντανόστιμες! Αυτό το πιάτο το βρήκα ψάχνοντας πώς να μαγειρέψω ψάρι και ρύζι, δύο συστατικά που αρέσουν πολύ στο γιό μου κ ας είναι 1,5 χρονών. Σας ευχαριστώ πολύ!
Σας ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη! Συγχαρητήρια που ασχολείστε με το φαγητό του παιδιού σας προσωπικά! Αν δεν σας πειράζει, πείτε μου τι είδους ψαριού βάλατε αντί μπακαλιάρο παστό;