Το ηρακλειώτικο έθιμο της Πρωτοχρονιάς!
Σιγά σιγά η γλυκιά συνήθεια γενικεύτηκε και έτσι έχει καθιερωθεί η παραμονή της Πρωτοχρονιάς σαν βραδιά μπουγάτσας . Τώρα πια οι κερδισμένοι της βραδιάς κερνούν την παρέα τους μπουγάτσα! Η κατανάλωση της μπουγάτσας στο Ηράκλειο έχει πολύ βαθιές ρίζες.
Έχουν να λένε πως η ηρακλειώτικη μπουγάτσα είναι η γλυκιά μπουγάτσα με κρέμα ενώ η χανιώτικη είναι η αλμυρή, με κρέμα μυζήθρας (αν και καταναλώνεται κι αυτή με ζάχαρη) . Εν τούτοις και στις δυο πόλεις -και όχι μόνο- μπορείτε να βρείτε υπέροχη μπουγάτσα και των δύο τύπων. Δεν θα κάνω διαφήμιση για τις πιο διάσημες μπουγάτσες της Κρήτης αλλά να βρεθείτε είτε στο Ηράκλειο είτε στα Χανιά όποιον κι αν ρωτήσετε θα σας πει συγκεκριμένα ονόματα … Εγώ από δω σήμερα θα δώσω τις συνταγές που φτιάχνω εγώ τις μπουγάτσες στο σπίτι μου και που θεωρώ ότι είναι «καλές προσεγγίσεις» των διάσημων.
Έχω καταλήξει σε τούτες μετά από πολλές δοκιμές και αυξομειώσεις υλικών και μπορώ να πω ότι όσοι τις έχουν δοκιμάσει τις έχουν απολαύσει.
Απαραίτητη προϋπόθεση για επιτυχημένη μπογάτσα είναι η καλή ποιότητα του φύλλου. Αν δεν μπορούμε να ανοίξουμε μόνοι μας πρέπει να βρούμε λεπτό και ελαστικό φύλλο κατά προτίμηση νωπό.
Εγώ ειδικά για την μπογάτσα της Πρωτοχρονιάς προμηθεύομαι φύλλο από γνωστό παραδοσιακό εργαστήριο του Ηρακλείου. Ακόμη πρέπει να πω ότι τα υλικά για τη μπουγάτσα με κρέμα μυζήθρας – αλμυρή- πολλές φορές είναι δύσκολο και για μένα να τα βρω.
Η γαλομυζήθρα και η στάκα δεν είναι προϊόντα του σούπερ μάρκετ. Εναλλακτικά όμως και με αρκετά καλό αποτέλεσμα μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη 1,5 κούπα αυτών των δύο προϊόντων με γλυκιά μυζήθρα.
Το στρώσιμο και για τις δυο μπουγάτσες μπορεί να γίνει είτε με δίπλωμα σε «φακέλους» , είτε σε ταψάκι. Είναι το ίδιο και για τους δυο τύπους οπότε θα σας το δείξω μετά από τα υλικά και την περιγραφή της παρασκευής της γέμισης.
Υλικά
Για τη χανιώτικη μπουγάτσα με κρέμα μυζήθρας.
2 κούπες γάλα
3 κουταλιές νισεστέ (κορν φλάουρ) ή αλεύρι
2 κούπες ξινή μυζήθρα
1 κούπα γαλομυζήθρα χανιώτικη
½ κούπα τσίπα από αιγοπρόβειο γάλα
1 κουταλιά στακοβούτυρο ή άλλο βούτυρο από αιγοπρόβειο γάλα
Εναλλακτικά αντί γαλομυζήθρα και τσίπα μπορούμε να βάλουμε 1,5- 2 κούπες γλυκιά μυζήθρα (νωπό ανθότυρο).
12-15 φύλλα κρούστας πολύ λεπτά
¾ κούπας βούτυρο
Κρυσταλλική ζάχαρη για το σερβίρισμα
Για την ηρακλειώτικη μπουγάτσα με κρέμα:
4 κούπες γάλα
8 κουταλιές σούπας νισεστέ (κορν φλάουρ) ή ρυζάλευρο
2 κουταλιές βούτυρο καλής ποιότητας κατά προτίμηση από αιγοπρόβειο γάλα (εγώ βάζω μια κουταλιά στακοβούτυρο και μια κουταλιά βούτυρο εμπορίου από βάζο)
12 κουταλιές ζάχαρη
1 κουταλάκι κανέλα ή 2 σωληνάκια βανίλια ή και τα δύο
3 αυγά
12-15 φύλλα κρούστας πολύ λεπτά
½ – ¾ κούπας βούτυρο για το φύλλο
Ζάχαρη άχνη και κανέλα για το σερβίρισμα
Επί το έργον
Για την μπουγάτσα με τυριά
Βάζουμε τη 1,5 κούπα γάλα να βράσει και διαλύουμε το νισεστέ στη μισή που μένει. Μόλις αρχίσει να φουσκώνει το γάλα στην κατσαρόλα προσθέτουμε το διάλυμα του κορν φλάουρ και ανακατεύουμε να πήξει η κρέμα μας. Ρίχνουμε και το βούτυρο.
Όταν λιώσει, αποσύρουμε από το μάτι και προσθέτουμε τα τυριά και τη τσίπα.
Για την μπουγάτσα με κρέμα:
Βάζουμε τις 3 κούπες γάλα να ζεσταίνονται με τη ζάχαρη. Χτυπάμε στο multi ή στο χέρι την 1 κούπα γάλα με τον νισεστέ και τα αυγά και τα αδειάζουμε σε ένα ευρύχωρο μπολ. Μόλις το γάλα αρχίσει να φουσκώνει στην κατσαρόλα το αποσύρουμε από το μάτι και αρχίζουμε να το προσθέτουμε λίγο λίγο στο μείγμα του μπολ, χτυπώντας παράλληλα με ένα πηρούνι όπως το αυγολέμονο.
Όταν αδειάσουμε όλο το καυτό γάλα στο μπολ, ξαναγυρίζουμε το περιεχόμενό του στην κατσαρόλα και ανακατεύουμε συνεχώς σε χαμηλή προς μέτρια θερμοκρασία μέχρι να πήξει το μείγμα και να έχουμε μια βελούδινη κρέμα. Βάζουμε και το βούτυρο και την κανέλα και ανακατεύουμε . Τραβάμε την κατσαρόλα από το μάτι και σκεπάζουμε την κρέμα με μεμβράνη για να μην κάνει κρούστα.
Το τύλιγμα:
Α. Πακετάκια μπουγάτσας (δύο μερίδες το καθένα)
(Οι φωτογραφίες θα συμπληρωθούν σε επόμενη εκτέλεση, γιατί βγήκαν “χάλια”. Θα προσπαθήσω να είμαι αναλυτική στην περιγραφή).Για κάθε πακετάκι χρειαζόμαστε τρία φύλλα. Αλείφουμε ένα φύλλο με βούτυρο και το διπλώνουμε στα 4 ώστε να γίνει παραλληλόγραμμο. Απλώνουμε στον πάγκο εργασίας ένα δεύτερο φύλλο, το βουτυρώνουμε και βάζουμε στο «κέντρο» του και διαγωνίως το πρώτο διπλωμένο φύλλο. Πάνω στο παραλληλόγραμμο βάζουμε μια γερή ποσότητα κρέμας και την απλώνουμε να πάρει το σχήμα του. Διπλώνουμε το κάτω φύλλο σαν φάκελο του ταχυδρομείου και σκεπάζουμε την κρέμα.
Όπως είναι το πακετάκι το βάζουμε σε ένα τρίτο βουτυρωμένο φύλλο πάλι διαγώνια και το ξανακλείνουμε σαν φάκελο. Αναποδογυρίζουμε προσεκτικά τους φακέλους μας σε βουτυρωμένο ταψί, και τους βουτυρώνουμε.
Β. Σε ταψάκια
Απλώνουμε τα μισά φύλλα σε ένα ταψί περίπου 30×40 , ή καλύτερα μοιράζουμε σε δύο ταψάκια 20×30 και απλώνουμε την κρέμα, φροντίζοντας να περισσεύουν από το πλάι ώστε να εγκλωβιστεί στο εσωτερικό τους. Πάντα αλείφουμε κάθε φύλλο με βούτυρο πριν στρώσουμε το επόμενο. Σκεπάζουμε με τα υπόλοιπα φύλλα (δεν ξεχνάμε να τα βουτυρώνουμε) και αλείφουμε την επιφάνεια με βούτυρο.
Ψήνουμε τις μπουγάτσες μας σε προθερμασμένο στους 170 βαθμούς φούρνο, στη μεσαία σχάρα, μέχρι να ροδίσουν (περίπου 30- 40 λεπτά, ανάλογα με το φούρνο).
Τις σερβίρουμε ζεστές, κομμένες σε μικρές μπουκίτσες, την γλυκιά πασπαλισμένη με αχνοζάχαρη και κανέλα και την αλμυρή με κρυσταλλική ζάχαρη.
Παρατηρήσεις
1)Αν σας παραξενεύει η χρήση του κορν φλάουρ ή του ρυζάλευρου (αυτό είναι πιο δυσεύρετο αλλά αξίζει) στην κρέμα, δοκιμάστε τα έστω για μια φορά. Είναι πολύ πιο ωραία από την κρέμα σιμιγδαλι
2)Είναι προτιμότερο και πιο αυθεντικό το τύλιγμα σε φακέλους . Μπορούμε να βάλουμε και μόνο δύο φύλλα σε κάθε φάκελο, παραλείποντας το τύλιγμά τους στο τρίτο φύλλο.
3)Με αυτή την ποσότητα της κρέμας φτιάχνουμε 4 με 5 φακέλους ανάλογα με την ποσότητα που βάζουμε στον καθένα.
4)Η μπουγάτσα μπορεί να φαγωθεί και την επόμενη μέρα αν την ζεστάνουμε λίγο. Γι αυτό πασπαλίζουμε με ζάχαρη μόνο τα κομμάτια που σερβίρουμε.
Εύχομαι η χρονιά που έρχεται να είναι γλυκιά κι ευτυχισμένη! Έτσι, για να πιάσει τόπο το ηρακλειώτικο έθιμο!
Βρείτε μας:
Καλημέρα καλημέρα, χτες βράδυ είχαμε την κουβέντα σου με τη Λίνα καθώς συζητούσαμε τα Ηρακλειώτικα και τα Χανιώτικα έθιμα σχετικά με τα φαγητά.
Καλή και γλυκιά Πρωτοχρονιά!!!
Χρόνια πολλά Βαγγελιώ μου! Διαβάζω την συνταγή και…δακρίζω:)!
Δεν υπάρχουν αυτά τα υλικά εκτός του νησιού για να την δοκιμάσω…σνιφ! Άρα το μόνο που μπορώ να ελπίζω είναι να με καλέσεις για…καφέ!
Όμως κάτι έχουμε: Πόσο ρυζάλευρο θες, να σου στείλω!!!!
Καλή χρονιά να έχεις! Με υγεία, χαρά και αγάπη! Το 2013 να είναι αισιόδοξο!
Xronia polla Vita mou!
oti kalitera sou eyxomai!
Χρόνια πολλά! Όποιος έχει έρθει Κρήτη θα την εκτιμήσει δεόντως την ανάρτηση! 🙂
Χθες διάβαζα γιἀυτό το έθιμο, της Ηρακλείώτικης μπουγάτσας! Οπωσδήποτε πρέπει να τη δοκιμάσω τη συνταγή, κατά προτεραιότητα της γλυκιάς!!! (Λες να την προλάβω για την Πρωτοχρονιά;) Καλή χρονιά, χρόνια πολλά και γλυκά! 🙂
Γεια στα χέρια σου! Μου λείπει η μπουγάτσα! Πέντε χρόνια που ήταν εκεί το παιδάκι μου, την είχαμε ευχαριστηθεί!
Καλή χρονιά με υγεία και ευτυχία:)
Καλή, γλυκιά χρονιά με περισσότερα χαμόγελα και αγάπη!
🙂
φιλάκι
καλή χρονιά με υγεία, αγάπη και γαστρονομικές δημιουργίες!!! φιλιά!
Ευχαρίστως δεχόμαστε ένα δύο ταψάκια:))) είναι το αγαπημένο του συντρόφου, χαχα. Θα του φτιάξω μόλις τελειώσουν τα Χριστογεννιάτικα.
Καλή Χρονιά με υγεία και ευημερία και ό,τι επιθυμείς.
Φιλιά θαλασσένια
Δεν το ήξερα αυτό το έθιμο και εντυπωσιάστηκα!! οι μπουγάτσες σου έγιναν υπέροχες. Την επόμενη φορά που θα έρθω στην Κρήτη, θα ψάξω μπουγατσάδικα!!
Καλή χρονιά, χρόνια πολλά!!
Φιλιά
Με τέτοια έθιμα πώς να μην αναφωνήσει κανείς "Ζήτω η Κρήτη"; Ευχαρίστως θα περνούσα από όλα τα κιόσκια με τη σειρά για να πάρω από ένα κομμάτι! Οι φωτογραφίες σου ξελιγωτικές!!!! Πολύ τη λιγουρεύτηκα τη μπουγάτσα σου!
Φιλάκια!
Χρόνια πολλά σε όλο τον κόσμο!!!!!Η συνταγή εκτελέσθηκε την παραμονή και σήμερα το μεσημέρι απλά εξαφανίσθηκε.Για ακόμη αλλη μία φορά δείχνω τυφλή εμπιστοσύνη στο site και στις υπέροχες και παραδοσιακές συνταγές της πατριώτης σας μας.Ευχαριστώ πολύ και να σε πάντα καλά γεμάτη υγεία και αγάπη!!!!!!!!!!!!!!!!!
Χρόνια Πολλά Βαγγελιώ μου σε σένα και την Πανέμορφη Κρήτη.
Βρε τι μου θύμισες με τα Λιοντάρια και την μπουγάτσα παρέα με την φιλενάδα μου, χρόνια πίσω!!!
Και του χρόνου με πολύ γλύκα, αλλά και με ηθικό ακμαίο!
Eύχομαι από καρδιάς καλή χρονιά, με υγεία, αγάπη, ευτυχία. Να είναι καλύτερη από την προηγούμενη και να μας φέρει αυτό που μας αξίζει!
Και φυσικά πολλές, πολλές υπέροχες αναρτήσεις!!!!
Καλή χρονιά! Δεν ήξερα γι' αυτό το έθιμο εκεί! Φαντάζομαι νοστιμιά!
Ευχαριστώ όλους για τις ευχές σας. Εύχομαι κι εγώ σε όλους καλή χρονιά, και κάθε προσωπική και οικογενειακή ευτυχία!
Καλώς ορίσατε οι καινούριοι! Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και για το ότι δοκιμάζετε τις συνταγές αυτού του blog.
ναι Ναι ΝΑΙΙΙΙΙ πρέπει να μετακομίσω το ταχύτερο στην Κρήτη έστω και μόνο γιά να βρίσκω τα σωστά υλικά για τις συνταγές σου. Μη νομίζεις πως την επόμενη φορά που θα κατέβω δεν θα κοιτάξω να συναντηθούμε. Φιλιά
Ξέρετε και στην Κρήτη τι είναι μπουγάτσα?
Τι ακριβώς εννοείτε αγαπητή/έ ανώνυμη/ε;
Όχι μόνο ξέρουμε αλλά φτιάχνουμε και κάποιες από τις πιο ονομαστές ελληνικές μπουγάτσες τόσο στο Ηράκλειο όσο και στα Χανιά! Επισκεφτείτε την Κρήτη να τις δοκιμάσετε!
Καλησπέρα, έκανα τη μπουγάτσα με τη κρέμα και βγήκε φανταστική! Ερώτηση: Θα μπορούσα να την κάνω από την προηγούμενη ή το πρωί, να τη βάλω στο ψυγείο και να τη ψήσω το απόγευμα?
Χαίρομαι που σας άρεσε! Φυσικά και μπορείς να την κρατήσεις αρκετές ώρες στο ψυγείο πριν την ψήσεις. Την κάνω συνήθως το πρωί της 31ης και ψήνω και τα μεσάνυχτα και τη μέρα της Πρωτοχρονιάς. Επίσης διατηρείται θαυμάσια άψητη στην κατάψυξη και την ψήνω χωρίς να την ξεπαγώσω ακόμη και ένα μήνα αργότερα! Καλές γιορτές!
Μία ερώτηση ακόμα: Το ψήσιμο είναι στον αέρα ή αντιστάσεις;
Εγώ την ψήνω στις αντιστάσεις αλλά υποθέτω ότι θα είναι μια χαρά και στον αέρα, αρκεί να είναι λίγο χαμηλότερη η θερμοκρασία.
[…] που να μην έχουμε -εκτός από τη βασιλόπιτα και την μπουγάτσα– κάποιο είδος δίπλας ή μπακλαβά ή ρεβανί ή αυτό το […]
[…] που να μην έχουμε -εκτός από τη βασιλόπιτα και την μπουγάτσα– κάποιο είδος δίπλας ή μπακλαβά ή ρεβανί ή αυτό το […]
Καλησπέρα. Αν βάλω 8 κουταλιές ρυζάλευρο μήπως γίνει πολύ σφιχτή η κρέμα? Γίνεται και με λιγότερη ζάχαρη? Ευχαριστώ πολύ.
Αν δείτε ότι είναι πιο σφικτή απ’ όσο σας αρέσει, προσθέστε 2-3 κουταλιές γάλα πριν την απλώσετε στο φύλλο. Η ζάχαρη μπορεί να ελαττωθεί λίγο ή να την σερβίρουμε με ελάχιστη αχνοζάχαρη.