Μεζεδάκι ή ορεκτικό, σε ελάχιστο χρόνο!
Μετά τα φαγοπότια των προηγούμενων εβδομάδων όλοι λίγο ή πολύ διανύουμε «εβδομάδα μειωμένων θερμίδων». Το σημερινό πιάτο είναι νόστιμο και κατά τη γνώμη μου μπορεί να ενταχθεί σε μια δίαιτα σαν κύριο γεύμα, αλλά είναι και ένα ωραιότατο ορεκτικό σε πιο πλούσιο τραπέζι. Επίσης είναι πολύ νόστιμο!
Για τα χοιροσφάγια και την συντήρηση του χοιρινού κρέατος στην προ ψυγείων εποχή, έχω αναφερθεί και στις συνταγές για το συκώτι σαβόρε και για την τσιλαδιά. Εκεί, έκανα μια απλή αναφορά στα απάκια, ένα μεζεδάκι παλαιϊνό που έχει ξανάρθει στη μόδα! Το βρίσκουμε πια όλο το χρόνο αλλά θα έλεγα ότι αυτή είναι η εποχή του αφού μέσα του Γενάρη είχε πια εξαντληθεί το νωπό χοιρινό κρέας και οι παλιότεροι είχαν μόνο συντηρημένο να καταναλώσουν.
Μια από τις νοστιμότατες εκδοχές του συντηρημένου χοιρινού είναι το απάκι. Μεζές που αναφέρεται σε κείμενα του 16ου αιώνα από το Χορτάτση και άλλους εκπροσώπους του Κρητικού θεάτρου. Συγκεκριμένα, στην Πανώρια του Χορτάτση αναφέρεται «γάλα μυζήθρα και τυρί , λουκάνικο κι απάκι» αλλά και στο Στάθη (έργο ανώνυμου συγγραφέα) έχουμε το στίχο « πόσες φορές λουκάνικα κι απάκια κρεμασμένα» .
Επίσης στα παραδοσιακά κρητικά κάλαντα λέμε :
Άψε βαγίτσα το κερί άψε και το δικέρι
και κάτσε και ντουχούντιζε ίντα θα μας εφέρεις
απάκι για λουκάνικο
για χοιρινό κομμάτι…
Έδεσμα λοιπόν που χρονολογείται από τα βυζαντινά χρόνια και τα χρόνια της ενετοκρατίας το απάκι.
Ο κλασικός τρόπος! |
Παρασκευάζεται από μαλακό ψαχνό χοιρινό χωρίς λίπος, συνήθως το κομμάτι που υπάρχει δίπλα στα πλευρά του ζώου. Κόβεται σε κομμάτια με σχήμα παραλληλεπιπέδου, όχι πολύ χοντρά, σαν μακρόστενες λουρίδες θα λέγαμε και αφού πλυθεί το βάζουμε στο ξύδι μια δυο μέρες. Μετά το αλατοπιπερώνουμε και το καπνίζουμε στο τζάκι με χόρτα μυριστικά, δηλαδή δάφνη, ρίγανη,θυμάρι μαντζουράνα , φασκομηλιά (όπως τα κρητικά λουκάνικα). Όταν είναι να χρησιμοποιηθεί κόβεται σε λεπτές φετούλες ή σε μικρούς κύβους.
Ο κλασικός παραδοσιακός τρόπος για να το γευτούμε είναι στο τηγάνι με αυγά μάτια ή χτυπημένα. Επίσης νοστιμίζει σούπες με όσπρια και τώρα τελευταία συνηθίζεται σε σαλάτες, σε πίτες ,σε ζυμαρικά .
Εγώ «πείραξα» με απάκι και ξινομυζήθρα μια κλασική συνταγή με μανιτάρια που πιθανόν όλοι να έχετε δοκιμάσει, και της έδωσα άρωμα Κρήτης. Έτσι έφτιαξα ένα νέο πιάτο που μπορεί να έχει θέση ορεκτικού, αλλά και κύριου πιάτου αν κάνουμε δίαιτα και το συνοδεύσουμε με πράσινη σαλάτα.
Υλικά
Μισό κιλό άσπρα μανιτάρια
3-4 σκελίδες σκόρδο
3-4 κουταλιές σούπας λάδι
Μισό κούπα άσπρο ή ροζέ κρασί
Μισή κούπα απάκι κομμένο σε μικρούς κύβους
Μια κούπα (ή λιγότερο αν κάνουμε δίαιτα) ξινομυζήθρα
Αλάτι
Πιπέρι
Επί το έργον
Σωτάρουμε ελαφρά το σκόρδο με το λάδι σε αντικολλητικό σκεύος. Προσθέτουμε τα μανιτάρια κομμένα σε φετάκια και πλυμμένα αν συνηθίζουμε να τα πλύνουμε (τα αφήνουμε όμως να στραγγίξουν τα νερά του πλυσίματος) ή απλώς καλοσκουπισμένα με υγρό χαρτί. Αλατοπιπερώνουμε.
Τα γυρνάμε μια δυο φορές και σβήνουμε με το κρασί. Όταν πιούν κοντεύουν να πιούν τα υγρά τους ρίχνουμε το απάκι και τα ξαναφέρνουμε μια δυο βόλτες .
Τέλος βάζουμε την ξινομυζήθρα και σβήνουμε το μάτι χωρίς να απομακρύνουμε την κατσαρόλα ώστε να γίνει σαν κρέμα το τυράκι μας αλλά να μην ψηθεί.
Σερβίρονται ζεστά και αν θέλουμε τα πασπαλίζουμε με λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο και λίγο ακόμη πιπεράκι.
Παρατηρήσεις
1)Χαρακτηρίζω το πιάτο «διαίτης» γιατί το απάκι είναι άπαχο ψαχνό χοιρινό χωρίς λάδι και η ποσότητα που βάζω είναι λίγη. Επίσης η ποσότητα της ξινομυζήθρας μπορεί να αυξομοιωθεί ανάλογα με το πόσες θερμίδες θέλουμε να καταναλώσουμε.Άλλωστε μπορεί να ααντικατασταθεί με άλλο κρεμώδες τυρί με χαμηλότερα λιπαρά (με άλλο βέβαια γευστικό αποτέλεσμα).
Τα υπόλοιπα υλικά είναι διαίτης ούτως ή άλλως.
2) Παραδοσιακά όπως λέω και παραπάνω, το απάκι τρώγεται στο τηγάνι με αυγά. Η τέταρτη φωτογραφία δείχνει «χωρίς λόγια» την κλασική συνταγή.Απλώς έχω βάλει μόνο μια κουταλιά λάδι για ευνόητους λόγους!
3) Ο Γεώργιος Χορτάτσης είναι κρητικός δραματουργός του 16ου – 17ου αιώνα, ο κυριότερος εκπρόσωπος του Κρητικού θεάτρου.
Μπικούνα μας βραδιάτικα να ξαναστέσομε τα μεσοτσίκαλα! Λοιπόν, καταπληκτικός ο συνδυασμός αλλά να σου πω την αμαρτία μου, ξέρεις τι ζήλεψα; Το ψωμί και τα χόρτα σου! Να προσθέσω οτι οι θειάδες μου στο οροπέδιο του Λασιθίου, ακολουθούσαν την διαδικασία που περιγράφεις για το απάκι και στο τέλος το πλάκωναν με μια βαριά πέτρα, για να φύγει λέει το ξύδι. Η συνταγή για το ψωμί είναι μια απο τις δυο που έχεις αναρτήσει παλαιότερα ή καινούρια;
Telia syntagh! Panta agapousa manitaria kai meta apo perisei, latreuvo kai to apaki. Thelo na kano spitisio apaki.
Αυτό που βλέπω είναι από αυτά που μου αρέσουν πολύ και δυστυχώς απολαμβάνω μόνη μου, άντε με ένα μέλος ακόμη της οικογένειας! Οι άλλοι χάνουν…θα το φτιάξω οπωσδήποτε!
Σήμερα εξεπλάγη με χαρά, γιατί είδα στο ΣΜ της γειτονιάς και την περιβόητη στάκα, συσκευασμένη βέβαια, αλλά συμβιβάζεσαι κάπως…
Καλό βράδυ!
Μας εδωσες καταπληκτική ιδέα σήμερα με το απάκι!!!
Εγώ βέβαια το τρώγω και αψητο σε λεπτές φέτες -αντι ζαμπόν- αλλά και με αυγά οπως λές και εσύ, τέλειος μεζές!!!
Δεν ηξερα οτι ειναι η εποχή του τώρα, γι αυτό εχει γεμίσει η αγορά απάκι….
Καλό βράδυ!!!
Απάκι δεν διαθέτω, έχω κάτι όμως που του μοιάζει πολύ. Ξινομυζήθρα έχω σχεδόν συνέχεια στο ψθγείο μου γιατί την λατρεύω, οπότε θα το κάνω το φαγητάκι σίγουρα.
Καλημέρες πολλές Vita μου.
Το απάκι δεν το γνώριζα! Μπορεί ο μπαμπάς μου να το λέει αλλιώς…Πάντως όλα τα υλικά μου αρέσουν και επομένως θα μου αρέσει και το φαγητό!
Απορία μπλοκικού ενδιαφέροντος:
Πώς μπορώ να βάλω 4 φωτογραφίες μαζί όπως εσύ;
Αυτό που απολαμβάνω πάντα στις συνταγές σου, είναι οι πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μας δίνεις!
Εχω στ' αλήθεια εντυπωσιαστεί από την κρητική κουζίνα!
Φιλιά, καλή σου μέρα!
Καταπληκτικό πιάτο!!!!
Πολλά φιλιά
Οτι έχει μανιτάρια …μας αρέσει πολύ.Και γω δεν ξέρω τι είναι το απάκι;
Εμείς απάκι που θα βρούμε;;Πουλάνε κάπου μήπως σε μαγαζιά με Κρητικά προϊόντα;;ξέρεις;;
Μου άνοιξε η όρεξη.
Τι όμορφη συνταγή και πόσες πληροφορίες από το νησί και τα εδέσματά του!
Απάκι δεν έχω,πού να βρω,αλλά μανιτάρια άγρια βρίσκονται στον καταψύκτη-κάποια εναλλακτική για το απάκι;
Φιλιά!
ΕΔΩ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ ΕΜΑΘΑ ΤΟ ΑΠΑΚΙ!ΚΑΙ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΠΟΛΥ!!ΤΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΕΠΙΣΕΙΣ!..ΘΑ ΤΟ ΤΟΛΜΗΣΩ..
ΣΕ ΦΙΛΩ!!!
To απάκι το λατρεύω όσο για την ξινομυζήθρα…δίνω ρέστα!! Φαντάζομαι τη νοστιμιά τους!
Ζαχαρία δεν έχεις άδικο :-). Το ψωμί αυτό είναι με προζύμι και όχι με μαγιά και με μιγάδι αλεύρι. Τα χόρτα είναι αγριοράδικα και γαλατσίδες με λαδόξιδο. Είναι για να τα ζηλεύει κανείς πράγματι.Πολύ καλή η πληροφορία για την πέτρα! Ευχαριστώ.
Πέτρο ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.Αν έχεις τζάκι, το απάκι δεν είναι δύσκολο όπως διάβασες.
Έφη αξίζει μερικές φορές να φτιάχνουμε κάτι μόνο για τον εαυτό μας :-).Αυτό που είδες στο ΣΜ είναι στάκα ή στακοβούτυρο;
Ριρή κι εμένα μ' αρέσει και άψητο. Είναι καλό κρητικό αλλαντικό γιατί δεν έχει λίπος και άλλλες "προσμίξεις"
Πηνελόπη μου να το φτιάξεις.Είναι ωραίο πιάτο.Πιστεύω ότι η ξινομυζήθρα αντικαθιστά τη φέτα πολύ καλά σε πολλά πιάτα
Μαρίνα μπορεί να μην έτυχε να το δεις.Τα τελευταία 5 χρόνια έχει επανεμφανιστεί ευρέως…Ο μπαμπάς σου σίγουρα το ξέρει. Θα σου στείλω μέιλ για τις φωτό
Έλενα σ' ευχαριστώ. Ο στόχος πράγματι
είναι εκτός από τη συνταγή, που στο κάτω κάτω τη βρίσκεις κι αλλού να δίνονται κι άλλα στοιχεία που συνδέονται με τη κρητική διατροφή.
Αστέρι ευχαριστώωωωω!
Δήμητρα είμαι σίγουρη γι αυτό 🙂 Περιμένω εντυπώσεις από μια έμπειρη μανιταρομαγείρισσα αν το φτιάξεις
Ξανθή, απάκι πρέπει να έχουν τα μαγαζιά κρητικής διατροφής.Τελευταία κυκλοφορεί πολύ
:-).Εναλλακτικά θα έλεγα ότι λίγο καπνιστό μπέικον χωρίς λίπος δεν θα πήγαινε άσχημα
Ελένη σ΄ευχαριστώ.Εναλλακτικά θα μπορούσαμε να βάλουμε καπνιστό μπέικον χωρίς πολύ λίπος όπως λέω και στην Ξανθή
Λούρδη μου περιμένω εντυπώσεις 🙂
Λίλα κι εμένα μ΄αρέσουν και τα δυό αυτά υλικά και μάλιστα σε διάφορες εφαρμογές 🙂
Λοιπόν, να μια καλή ευκαιρία να μας μάθεις και το προζύμι αλλά με τα ρεβύθια, όπως το έκαναν παλιά. Πάντως οι γαλατσίδες και οι αγριογαλατσίδες και οι σγουρογαλατσίδες είναι απο τα κορυφαία αυτοφυή χόρτα του τόπου μας! Για τα ραδίκια τι να πω! Τα γυρευτά, οχι αυτά που πουλάνε στα super markets! Πλάκα-πλάκα, 8 ευρώ κάνει το κιλό και το χοιρινό 4. Είδες που φτάσαμε;
Ένα πάρα πολύ καλό και γευστικό πιάτο και με τα ραδίκια που το συνοδεύουν ο τέλειος συνδυασμός!!!
Χίλια μπράβο για την επιλογή και την εκτέλεση!!!!!
Ζαχαρία λες για το φτάζυμο.Αυτό φτιάχνεται με ρεβύθι. Είναι στο πρόγραμμα… :-).Φυσικά και τα χόρτα μου είναι άγρια! Αλλά δεν τα πλήρωσα 🙂
Ειρήνη οι συνδυασμοί είναι που μετράνε πράγματι!
Χαίρομαι που σε βρήκα. Όσο για το απάκι, προχθές έμαθα τί ακριβώς είναι και θέλω να το δοκιμάσω το συντομότερο!! Το πιάτο σου είναι υπέροχο!!!!
Καλώς όρισες Κική! Ευχαριστώ. Δική μου η χαρά.
Να το δοκιμάσεις αν το βρεις το απάκι.Αν και είναι έδεσμα των χριστουγέννων τώρα το βρίσκουμε όλο το χρόνο και είναι νόστιμος μεζές.
[…] Απάκι με μανιτάρια […]