Γιορτινά

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Εξαιρετικό παραδοσιακό γλυκό με βραστή ζύμη

Διάβασα για πρώτη φορά τα ρεθεμνιώτικα μαμούλια από μια δίτομη Παραδοσιακή Μαγειρική και Ζαχαροπλαστική (συλλογικό έργο), που είχε κυκλοφορήσει τη δεκαετία του 1980 και τόσο το γλυκό όσο και το όνομά του μου ήταν εντελώς άγνωστα. Δεν το είχα δοκιμάσει ούτε το είχα φτιάξει μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990 που βρέθηκα να υπηρετώ σε Λύκειο του Ν. Ρεθύμνης. Εκεί λοιπόν πρωτοδοκίμασα τα μαμούλια.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Με κέρασε ηλικιωμένη ιδιοκτήτρια(;) καφενείου όπου συνήθως περίμενα τον σύζυγο να με πάρει σχολώντας από το δικό του σχολείο, σε διπλανό χωριό. Μου είπε σάτρα-πάτρα μια συνταγή, που δεν περάστηκε στο τετράδιό μου και έτσι χάθηκε στο πέρασμα των χρόνων. Έτσι κι αλλιώς ήταν της κατηγορίας (1 χεριά, όσο σηκώσει, 1 βαθύ πιάτο κλπ). Ξανάκουσα για μαμούλια, χιώτικα αυτή τη φορά, όταν άρχισα να συμμετέχω σε sites συνταγών γύρω στο 2002. Ιστορία χρόνων δηλαδή…

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Το 2010, που δημιουργήθηκε αυτό το site (ως blog τότε…), άρχισα να παρακολουθώ συστηματικά foodbloggers από το εξωτερικό. Με ενδιέφερε ιδιαίτερα η γαστρονομική σχέση των διαφόρων χωρών, τα παρόμοια παρασκευάσματα ανά τον κόσμο, οι διαφορές και οι ομοιότητες σε παραδοσιακά πιάτα Δύσης και Ανατολής. Δεν θα επεκταθώ σήμερα στο «παραδοσιακά», ας το αφήσουμε για άλλη ανάρτηση, πολύς λόγος έχει γίνει τελευταία για παραδοσιακές ονομασίες και παρασκευές.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Ανάμεσα λοιπόν στα άλλα blogs που είχα βάλει στα «αγαπημένα» μου, ήταν και αρκετά λιβανέζικα. Εκεί λοιπόν είδα με έκπληξη ένα γλύκισμα με το όνομα maamoul στην ίδια λογική με τα δικά μας μαμούλια παρόλες τις διαφορές τους! Γεμιστά, με ξηροκάρπια (αλλά και με άλλες γεμίσεις, κυρίως αποξηραμένων φρούτων όπως οι χουρμάδες) και πιο «στολισμένα», μιας κι εκεί έχουν ειδικά καλούπια για τα μαμούλια τους. Όμως, ακόμη και στον αρωματισμό με ανθόνερο μοιάζουν με τα δικά μας!

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα
Φωτογραφία από το amazon, όπου πωλούνται αυτά τα καλούπια

Είχα επικοινωνήσει μέσω σχολίων με foodblogger που είχε δώσει σχετική συνταγή και που δυστυχώς έχει καταργήσει τώρα το blog της και δεν μπορώ να σας παραπέμψω. Η ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στα δικά τους και τα δικά μας είναι στη ζύμη. Η ζύμη των δικών μας,  και των ρεθεμνιώτικων και των χιώτικων  είναι βραστή και περιέχει μόνο αλεύρι. Η δική τους είναι ωμή και περιέχει αλεύρι και σιμιγδάλι.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Εδώ και λίγες μέρες που ετοιμάζω αυτήν την ανάρτηση, ψάχνω λίγο περισσότερο για  τα μαμούλια και τα maamoul που φτιάχνουμε κι εδώ κι εκεί. Φαίνεται να έχουν κοινές ρίζες, μάλλον αραβικές παρόλο που η πρώιμη προέλευσή τους τοποθετείται στην Αρχαία Αίγυπτο. Παρόμοια γλυκά παρασκευάζονται και σήμερα στην Αίγυπτο με διάφορες γεμίσεις (μέχρι και με λουκούμι γεμίζονται). Αραβική όμως είναι και η ρίζα της ονομασίας τους.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Το εξαιρετικά σημαντικό κατά τη γνώμη μου, είναι ότι συνυπάρχουν στη γαστρονομική κουλτούρα όλων σχεδόν των θρησκειών που ασπάζονται οι λαοί της Μέσης Ανατολής. Και Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι και Εβραίοι συνηθίζουν αυτό το γλύκισμα και μάλιστα μετά από περιόδους νηστείας! Οι Χριστιανοί του Λιβάνου και της Συρίας το συνηθίζουν ως πασχαλινό γλυκό, μετά από την περίοδο της Σαρακοστής. Οι Μουσουλμάνοι μετά το Ραμαζάνι, το τριήμερο του Eid-al-Fitr . Και για τους Εβραίους γιορταστικό γλύκισμα είναι, αφού το συνηθίζουν στη γιορτή του Purim.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Όσον αφορά τα δικά μας μαμούλια, πιο χειμωνιάτικο γλυκό τα έχουμε, αφού συνηθίζονται τα Χριστούγεννα τη Χίο και στο Ρέθυμνο. Βρήκα και μια καταγραφή (σε χιώτικο site) για εθιμικό γλυκό του Γενεθλίου της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου, σε χωριό της Χίου. Δεν είναι λοιπόν μόνο η ονομασία που συνδέει αυτά τα γλυκίσματα, είναι και η σημαντική θέση στα εδεσματολόγια πολλών λαών. Τα δικά μας μαμούλια μοιάζουν πολύ με τα πατούδα της Σητείας, αλλά η ουσιαστική διαφορά τους είναι η βραστή ζύμη η οποία επηρεάζει πολύ το τελικό αποτέλεσμα.

Μαμούλια ρεθεμνιώτικα

Για τις βραστές ζύμες θα γράψω πιο αναλυτικά σε επόμενη ανάρτηση γιατί κι αυτές με έχουν απασχολήσει ως κοινό στοιχείο πολλών γαστρονομικών κουλτούρων. Έχω ήδη φτιάξει νηστίσιμη βραστή ζύμη με πολλές εφαρμογές. Ναι, δεν είναι μόνο τα γαλλικά choux (σου) με βραστή ζύμη όπως νομίζουμε! Άλλωστε ήδη έχω εδώ τους δικούς μας σβίγγους με παρόμοια βραστή ζύμη! Δεν έχουμε μόνο τα μαμούλια. Αλλά ας πάμε στη συνταγή των ρεθεμνιώτικων, έτσι όπως την έχω διαμορφώσει μετά από συνδυασμό όλων των συνταγών που έχω στα χέρια μου και μετά από πολλές δοκιμές ποσοτήτων και αναλογιών όπου το ένα περίσσευε και το άλλο δεν έφτανε…

Παρατηρήσεις

  • Συνηθίζω την εσανς ανθόνερου κι έτσι κάθε φορά που το χρειάζομαι προσθέτω 2-3 σταγόνες σε 1/3 κούπας νερό. Διατηρείται πολύ περισσότερο από το κοινό ανθόνερο και μυρίζει πιο έντονα.
  • Αντί να “ψεκάζω” ή να ραντίζω με το ανθόνερο, τα περνώ με ένα πινελάκι. Έτσι ελέγχω πόσο παίρνει καθένα.
  • Αυτήν τη φορά έβαλα μόνο καρύδια (μας άρεσαν περισσότερο…).
  • Παρόλο που πράγματι ήρθαν ίσα-ίσα οι ποσότητες ζύμης-γέμισης (φαίνεται και στην φωτογραφία…), αν περισσέψει κάποιο από τα δυο δεν πάει χαμένο. Αν περισσέψει ζύμη φτιάχνω 2-3 μαμούλια με γέμιση μαρμελάδας κι αν περισσέψει γέμιση την κρατώ σε μπολ για τηγανίτες ή τηγανόπιτες.

Πληροφορίες για τα μαμούλια και τα maamoul και εδώ:

http://users.sch.gr/mfanarioti/SYNTAGES/Katalogos/glyka/mamoulia.html
https://www.mydiatrofi.gr/syntages/glyka/biskota-koulourakia/mamoylia-mamoyl-livanezika
https://www.amanivoice-chios.gr/2013/09/%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%B7-%CE%BC%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B1-%CE%BB%CE%B5%CF%80%CF%84%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%B1/
http://gym-peram.reth.sch.gr/artoskevasmata.pdf
https://www.npr.org/sections/thesalt/2017/04/11/522771745/maamoul-an-ancient-cookie-that-ushers-in-easter-and-eid-in-the-middle-east?t=1616936675991
https://en.wikipedia.org/wiki/Ma%27amoulhttps://www.jubbas.com/blogs/news/the-story-of-maamoul-cookies

Βρείτε μας: 

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest

Βαγγελιώ Κασσαπάκη

Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!

Μετάβαση στο περιεχόμενο