Για την Καλή Χρονιά!
Αν οι πρωταγωνιστές των Χριστουγέννων είναι τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, την Πρωτοχρονιά –τουλάχιστον στο δικό μας σπίτι- κλέβουν την παράσταση τα σιροπιαστά γλυκά. Με φύλλο, χωρίς φύλλο, παραδοσιακά ή πιο σύγχρονα δεν μπορώ να θυμηθώ Πρωτοχρονιά που να μην έχουμε -εκτός από τη βασιλόπιτα και την μπουγάτσα– κάποιο είδος δίπλας ή μπακλαβά ή ρεβανί ή αυτό το απλό σάμαλι που ταιριάζει θαρρώ περισσότερο απ’ όλα τα υπόλοιπα με ένα καλό παγωτό (ιδανικά με βανίλια ή καϊμάκι). Απ’ όσο ξέρω σε πολλά σπίτια συνηθίζονται τα σιρόπια! Σημειολογικά μάλλον, αφού όλοι θέλουν σοροπιασμένη την χρονιά που έρχεται.
Το σάμαλι είναι ένα από τα σιροπιαστά ανατολίτικα κέικ με σιμιγδάλι που το βρίσκουμε σε πολλές παραλλαγές. Η λέξη σημαίνει συριακό σύμφωνα με τον Ν. Σαραντάκο και έτσι δικαιολογείται επαρκώς και το γεγονός ότι θεωρείται το γλυκό της Δαμασκού.
Οι συνταγές και τα υλικά του διαφέρουν όχι μόνο από χώρα σε χώρα αλλά και από περιοχή σε περιοχή. Υπάρχουν συνταγές με γιαούρτι και μαστίχα όπως τούτη εδώ, αλλά και νηστίσιμες με χυμό πορτοκαλιού και άρωμα εσπεριδοειδών.
Βάση όλων το σιμιγδάλι, και μάλιστα αυτό που λέμε χονδρό σιμιγδάλι (που δεν είναι πια και τόσο χοντρό εδώ που τα λέμε…). Το φούσκωμα και το «σπάσιμο» του κόκκου του, επιτυγχάνεται με τα υγρά που χρησιμοποιούνται σε κάθε συνταγή και με το γιαούρτι.
Η δική μου συνταγή στην αρχική της εκδοχή ήθελε υγρή σόδα (αναψυκτικό). Όπως έχω ξαναγράψει σε πολλές συνταγές αντικαθιστώ τα τελευταία χρόνια την υγρή σόδα με ανθρακούχο νερό. Θεωρώ ότι έχει τα ίδια αποτελέσματα στην υφή και καλύτερα στη γεύση των παρασκευασμάτων μου.
Τώρα που ξανάφτιαξα το σάμαλι, μέτρησα για τις ανάγκες της ανάρτησης με ακρίβεια τις ποσότητες για να είναι πιο σαφείς σε όσους επιλέξουν να το φτιάξουν.
Το σάμαλι είναι από τα «γλυκά» γλυκίσματα. Έχει αρκετή ζάχαρη αλλά του πάει! Μπορώ να πω ότι δεν του φαίνεται στην τελική δοκιμή! Ειδικά αν είναι καλοσιροπιασμένο κι έχει σκάσει ο κόκκος του σιμιγδαλιού όσο πρέπει είναι από τα νοστιμότερα σιροπιαστά μέσα στην απλότητά του! Αν προσθέσουμε δε και την ευκολία του (ούτε μίξερ, ούτε πολλά πολλά σκεύη), είναι μια καλή επιλογή για πολυάσχολες οικοδέσποινες!
Η ζάχαρη όμως είναι η μοναδική «αμαρτία» του. Ελάχιστο βούτυρο, μόνο του ταψιού και καθόλου αυγά! Μια παραξενιά μόνο έχει. Πρέπει να γίνει από την προηγούμενη μέρα και να συγκρατηθούμε να μη το κόψουμε. Αν έχουμε δε την υπομονή να περιμένουμε ένα 24ωρο πάνω κάτω θα απολαύσουμε ένα από τα νοστιμότερα σιροπιαστά γλυκά!
Υλικά
Για το σάμαλι:
1 γιαούρτι παραδοσιακό (πρόβειο κατά προτίμηση) των 220 gr (μένουν λίγο λιγότερα μετά από την αφαίρεση της τσίπας)
1 κούπα (200gr -220gr) ζάχαρη
1,5 κουταλάκι του γλυκού (7,5 ml) σόδα
1 κούπα (250 ml) ανθρακούχο νερό
1 κουταλιά χυμό λεμονιού
1 κουταλάκι του γλυκού μαστίχα
500gr χονδρό σιμιγδάλι
2-3 κουταλιές βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
2-3 κουταλιές αμύγδαλα φιλέ ή μερικά ολόκληρα ασπρισμένα αμύγδαλα
Για το σιρόπι:
3,5 κούπες (800gr ζάχαρη)
3 κούπες (750ml) νερό
Χυμό και κούπες ενός λεμονιού
Επί το έργον
Αλείφουμε ένα πυρέξ με το βούτυρο. Σε λίγη από τη ζάχαρη προσθέτουμε τη μαστίχα και την αλέθουμε στο multi. Την ανακατεύουμε με την υπόλοιπη.
Σε ένα μπολ βάζουμε το γιαούρτι (χωρίς την τσίπα) με τη ζάχαρη, και τα ανακατεύουμε. Προσθέτουμε τη σόδα διαλυμένη στο χυμό λεμονιού και το ανθρακούχο νερό και ανακατεύουμε με το χέρι ή με ένα αναδευτήρα. Ρίχνουμε στο μείγμα και το σιμιγδάλι ανακατεύοντας συνεχώς αλλά όχι έντονα. Δεν πρέπει να σβολιάσει.
Αδειάζουμε το μείγμα στο βουτυρωμένο πυρέξ και αφήνουμε να μείνει 1-1,5 ώρα.
Ανάβουμε το φούρνο στους 170 ή 180 βαθμούς και όταν σβήσει το φωτάκι πασπαλίζουμε με το αμυγδαλάκι το σάμαλι και το βάζουμε στη μεσαία σχάρα.
Το ψήνουμε για 45-50 λεπτά, μέχρι να ροδίσει όμορφα η επιφάνεια. Αν χρειάζεται το σκεπάζουμε στο μισάωρο με χαρτί ψησίματος να μην καεί η επιφάνεια.
Όταν το σάμαλι είναι περίπου 20 λεπτά μέσα στο φούρνο, αρχίζουμε να ετοιμάζουμε το σιρόπι: Βάζουμε όλα τα υλικά σε μια κατσαρόλα και τα βράζουμε για 7 λεπτά από τη στιγμή που θα αρχίσει ο βρασμός. Αφήνουμε στην άκρη και περιμένουμε να ολοκληρωθεί το ψήσιμο του γλυκού. Σβήνουμε το φούρνο και βγάζουμε το γλυκό μας. Μόλις βγάλουμε το γλυκό από το φούρνο, το κόβουμε σε ρόμβους. Ένας εύκολος τρόπος είναι να χαράξουμε πρώτα διαγώνιες λουρίδες και μετά κατά μήκος της μεγάλης πλευράς του πυρέξ.
Σιροπιάζουμε αμέσως το καυτό γλυκό αδειάζοντας προσεκτικά το ζεστό επίσης σιρόπι με ένα κουτάλι. Το ξαναβάζουμε στον σβησμένο φούρνο. Αφήνουμε να μείνει για ένα βράδυ (ιδανικά ένα 24ωρο) και σερβίρουμε αν θέλουμε με παγωτό.
Πολύ του πάνε και τα γλυκά του κουταλιού, ειδικά το βύσσινο.
Παρατηρήσεις
- Μπορούμε να χαράξουμε το σάμαλι πριν το ψήσιμο, όταν θα έχει φουσκώσει το σιμιγδάλι. Αυτό το κάνω όταν δεν έχω φιλέ αμύγδαλο και θέλω σε κάθε κομμάτι 2-3 ασπρισμένα αμύγδαλα.
- Δεν θέλουμε να γίνει πολύ ψηλό το σάμαλι γιατί δεν σιροπιάζεται καλά και όπως προανέφερα το σιρόπιασμα είναι σημαντικό για την επιτυχία του. Το δικό μου πυρέξ είναι 35Χ23
- Στο τετράδιό μου η ζάχαρη στο γλυκό μετριέται με φλυτζάνα ενώ στο σιρόπι με ποτήρια. Οι παλιές φλυτζάνες ήταν 200ml ενώ τα ποτήρια του νερού 250ml. Οπότε δικαιολογείστε τις μικροδιαφορές στις ποσότητες. Επίσης λέει 2 κουταλάκια σόδα αλλά 1,5 που έβαλα θεωρώ ότι είναι αρκετό αφού «φουσκωτική» δύναμη έχει και το ανθρακούχο νερό.
Καλή Πρωτοχρονιά, και γλυκιά σαν το σάμαλι χρονιά εύχομαι για όλο τον κόσμο!
Βρείτε μας:
Η συνταγή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος. Προβάλλουμε αποκλειστικά προϊόντα που ταιριάζουν με την φιλοσοφία του site και που χρησιμοποιούμε κι εμείς οι ίδιοι.
Μ παχινατε κυριε μ τσς λιχουδιε σς ιμε ιποχρεομενι ν σς πω οτι ιστε αξιι τ σεβι μου καλη χρονια!!!
Αχ, είναι ένα πρόβλημα αυτό με τα κιλά, αλλά μάλλον φταίει η ποσότητα και όχι η ποιότητα, έτσι δεν είναι ;-)! Σας ευχαριστώ πολύ για τον όμορφο τρόπο που εκφράζετε την προτίμησή σας στην κρητική κουζίνα! Καλή Χρονιά!
Ευαγγελία μας, καλημέρα !! Επειδή άλλαξα πόστο στη δουλειά και πήγα σε δυσκολότερο, σπάνια σου γράφω… Όμως θα μπω σχεδόν κάθε μέρα, να δω συνταγές νέες και παλαιότερες!! Με το σάμαλι λοιπόν, που έγινε ανάρπαστο την Πρωτοχρονιά, θα ευχηθούμε σε όλους σας ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!!! Ότι καλύτερο!!!
Το καταλαβαίνω απόλυτα! Κι εγώ όταν πνίγομαι από τις δουλειές περνώ από sites που αγαπώ αλλά δεν προλαβαίνω να σχολιάσω! Εύχομαι τα δυσκολότερα να έχουν και την αντίστοιχη αποζημίωση 😉 !