Συκομαΐδες ή συκομαγίδες

Ένα γλυκό για τα κεράσματα των Χριστουγέννων, απολαυστικό και για τις μέρες της νηστείας!

Φτιάξτε την από τώρα, για να αναμειχθούν οι γεύσεις και να «ωριμάσει» . Φέτος οι αυξημένες υποχρεώσεις μου δεν μου επέτρεψαν να φτιάξω έγκαιρα το καλό μας χριστουγεννιάτικο κέικ φρούτων για τα Χριστούγεννα. Θα φτιάξω αργότερα κάποιο που θέλει λιγότερο χρόνο ωρίμανσης. Ούτε κυδωνόπαστο έφτιαξα.

Έτσι τη θέση αυτών των παραδοσιακών σκευασμάτων μου για τα Χριστούγεννα, θα την έχουν οι συκομαΐδες  μου. Αρωματικό μείγμα ξερών σύκων και ξηρών καρπών που συνηθίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας και είναι  εξαιρετικό για να συνοδεύσει ρακή και κάποια γλυκά κρασιά.

Στην δική μου εκδοχή παραλείπονται οι ξηροί καρποί  (εκτός αν πρόκειται να καταναλωθεί αμέσως μετά την παρασκευή, ή έστω σε λίγες μέρες). Αντί ξηρών καρπών «ζυμώνω» τα σύκα μου με σουσάμι  και αρωματικά, και πλάθω το μείγμα μου με λίγη ρακή ή μείγμα ρακής και λικέρ.  Φέτος για πρώτη φορά πρόσθεσα και ελάχιστο πιπέρι . Το τόλμησα μετά από κάποιες κερκυραϊκές συνταγές που είδα σε αξιόπιστα sites.

Τελευταία έχουν πέσει στα χέρια μου κάποια παλιά καλά βιβλία (σε ανατυπώσεις βέβαια…) με λαογραφικές πληροφορίες και δεν ξέρω τι να πρωτογράψω μερικές φορές για κάποια παρασκευάσματα. Πλούτος. Από το Φ. Κουκουλέ λοιπόν  οι παρακάτω πληροφορίες  “Αγαθόν τι πέφηνε και η συκομαγίς, εν η πολλών ομού συμπεφυρμένων, ουκ εστί το μεν εκλέγεσθαι, το δε απεκλέγεσθαι, αλλά ομού πάντα συμμεμιγμένα καταθοινάσθαι εις κέρδος τω κτισαμένω”*. Πληροφορία που ανασύρει από βιβλίο του 12^ου αιώνα, του Ευστάθιου Θεσσαλονίκης.

Αν και δεν είμαι φιλόλογος για να μπορώ να κάνω την ακριβή μετάφραση, είναι σαφές ότι ως καλόν πράγμα την είχε την συκομαγίδα ο Ευστάθιος. Ενώ όμως ο Ευστάθιος την περιγράφει ως μείγμα με διάφορα υλικά ο μαθητής του Μιχαήλ Χωνιάτης την αναφέρει ως « τα  μεμαγμένα και μίαν ζύ­μην αποτελούντα σύκα, είτα δε και την παλάθην, τα  ομού συνερραμμένα σύκα»*, που παραπέμπει σε «αρμαθιές» από σύκα και συκοπιταρίδες.

Ούτως ή άλλως βέβαια οι βυζαντινοί εκτιμούσαν πολύ τα σύκα : «το σύκον τράπεζαν βασιλικήν κοσμεί και παντός δείπνου εστίν ενδιαίτημα»* λέει ο Φ. Κουκουλές .

Ετυμολογικά η λέξη συκομαγίς είναι σύνθετη από το σύκο και το μαγίς που σημαίνει πίτα (Μείζον Ελληνικό  Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη). Συκόπιτα δηλαδή θα τη λέγαμε, αν δεν είχε διατηρήσει το αρχαϊκό της όνομα . Άλλωστε συκόπιτα λέγεται σε κάποιες περιοχές.

Η ανάμειξη βέβαια ξηρών καρπών και φρούτων έχει αρχαιότερες ρίζες . Πολύ περισσότερο,  η αποξήρανση των σύκων,  καταγράφεται πρώτη φορά στη Μινωική Κρήτη . Πληροφορίες εδώ, σελ. 67  (η εργασία έχει άπειρες διαδικτυακές αντιγραφές και αγανάκτησα να φτάσω στην πρωτογενή πηγή, παρόλο που κι εδώ δεν είναι σαφής η βιβλιογραφική αναφορά).  Επίσης πρέπει να επισημάνουμε ότι σε πολλές γαστρονομικές κουλτούρες η αποξήρανση φρούτων και η ανάμειξή τους με ξηρούς καρπούς είναι συνηθισμένη τακτική για τη δημιουργία γλυκών εδεσμάτων.

Ας γυρίσουμε όμως στη δική μας συκομαΐδα: