Συκομαΐδες ή συκομαγίδες

Ένα γλυκό για τα κεράσματα των Χριστουγέννων, απολαυστικό και για τις μέρες της νηστείας!

Φτιάξτε την από τώρα, για να αναμειχθούν οι γεύσεις και να «ωριμάσει» . Φέτος οι αυξημένες υποχρεώσεις μου δεν μου επέτρεψαν να φτιάξω έγκαιρα το καλό μας χριστουγεννιάτικο κέικ φρούτων για τα Χριστούγεννα. Θα φτιάξω αργότερα κάποιο που θέλει λιγότερο χρόνο ωρίμανσης. Ούτε κυδωνόπαστο έφτιαξα.

Έτσι τη θέση αυτών των παραδοσιακών σκευασμάτων μου για τα Χριστούγεννα, θα την έχουν οι συκομαΐδες  μου. Αρωματικό μείγμα ξερών σύκων και ξηρών καρπών που συνηθίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας και είναι  εξαιρετικό για να συνοδεύσει ρακή και κάποια γλυκά κρασιά.

Στην δική μου εκδοχή παραλείπονται οι ξηροί καρποί  (εκτός αν πρόκειται να καταναλωθεί αμέσως μετά την παρασκευή, ή έστω σε λίγες μέρες). Αντί ξηρών καρπών «ζυμώνω» τα σύκα μου με σουσάμι  και αρωματικά, και πλάθω το μείγμα μου με λίγη ρακή ή μείγμα ρακής και λικέρ.  Φέτος για πρώτη φορά πρόσθεσα και ελάχιστο πιπέρι . Το τόλμησα μετά από κάποιες κερκυραϊκές συνταγές που είδα σε αξιόπιστα sites.

Τελευταία έχουν πέσει στα χέρια μου κάποια παλιά καλά βιβλία (σε ανατυπώσεις βέβαια…) με λαογραφικές πληροφορίες και δεν ξέρω τι να πρωτογράψω μερικές φορές για κάποια παρασκευάσματα. Πλούτος. Από το Φ. Κουκουλέ λοιπόν  οι παρακάτω πληροφορίες  “Αγαθόν τι πέφηνε και η συκομαγίς, εν η πολλών ομού συμπεφυρμένων, ουκ εστί το μεν εκλέγεσθαι, το δε απεκλέγεσθαι, αλλά ομού πάντα συμμεμιγμένα καταθοινάσθαι εις κέρδος τω κτισαμένω”*. Πληροφορία που ανασύρει από βιβλίο του 12^ου αιώνα, του Ευστάθιου Θεσσαλονίκης.

Αν και δεν είμαι φιλόλογος για να μπορώ να κάνω την ακριβή μετάφραση, είναι σαφές ότι ως καλόν πράγμα την είχε την συκομαγίδα ο Ευστάθιος. Ενώ όμως ο Ευστάθιος την περιγράφει ως μείγμα με διάφορα υλικά ο μαθητής του Μιχαήλ Χωνιάτης την αναφέρει ως « τα  μεμαγμένα και μίαν ζύ­μην αποτελούντα σύκα, είτα δε και την παλάθην, τα  ομού συνερραμμένα σύκα»*, που παραπέμπει σε «αρμαθιές» από σύκα και συκοπιταρίδες.

Ούτως ή άλλως βέβαια οι βυζαντινοί εκτιμούσαν πολύ τα σύκα : «το σύκον τράπεζαν βασιλικήν κοσμεί και παντός δείπνου εστίν ενδιαίτημα»* λέει ο Φ. Κουκουλές .

Ετυμολογικά η λέξη συκομαγίς είναι σύνθετη από το σύκο και το μαγίς που σημαίνει πίτα (Μείζον Ελληνικό  Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη). Συκόπιτα δηλαδή θα τη λέγαμε, αν δεν είχε διατηρήσει το αρχαϊκό της όνομα . Άλλωστε συκόπιτα λέγεται σε κάποιες περιοχές.

Η ανάμειξη βέβαια ξηρών καρπών και φρούτων έχει αρχαιότερες ρίζες . Πολύ περισσότερο,  η αποξήρανση των σύκων,  καταγράφεται πρώτη φορά στη Μινωική Κρήτη . Πληροφορίες εδώ, σελ. 67  (η εργασία έχει άπειρες διαδικτυακές αντιγραφές και αγανάκτησα να φτάσω στην πρωτογενή πηγή, παρόλο που κι εδώ δεν είναι σαφής η βιβλιογραφική αναφορά).  Επίσης πρέπει να επισημάνουμε ότι σε πολλές γαστρονομικές κουλτούρες η αποξήρανση φρούτων και η ανάμειξή τους με ξηρούς καρπούς είναι συνηθισμένη τακτική για τη δημιουργία γλυκών εδεσμάτων.

Ας γυρίσουμε όμως στη δική μας συκομαΐδα

Υλικά:

Για τρεις μεγάλες συκομαΐδες:

250 gr ξερά σύκα (από αυτά που δεν είναι πολύ σκληρά)

30 ml ( 2 κουταλιές σούπας) λικέρ μαστίχα ή άλλο της επιλογής μας

30 ml ( 2 κουταλιές σούπας) ρακή ή άλλο λευκό ποτό χωρίς άρωμα

30 gr (περίπου 5 κουταλιές σούπας) σουσάμι αναποφλοίωτο

1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα

½ κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο

½ κουταλάκι του γλυκού μοσχοκάρυδο

Ελάχιστο πιπέρι ( 2-3 στροφές με το μύλο…)

1-2 κουταλάκια του γλυκού μέλι

Προαιρετικά, λίγα καρύδια χοντροτριμμένα (μισή κούπα είναι αρκετή για τις παραπάνω ποσότητες)

Φύλλα δάφνης για το τύλιγμα

Επί το έργον:

Κόβουμε τα σύκα σε μικρά κομματάκια και τα μουσκεύουμε με τα ποτά. Ετοιμάζουμε το σουσάμι: το καθαρίζουμε από ξένα σώματα, το ξεπλένουμε, το αφήνουμε να στραγγίξει και το καβουρδίζουμε ελαφρά (να μυρίσει αλλά να μη μαυρίσει) σε ένα τηγάνι. Το αφήνουμε να κρυώσει και το αλέθουμε στο multi. Δεν πρέπει να γίνει σκόνη, αλλά να σπάσουν μερικά σπυριά για να δώσουν περισσότερο άρωμα.

Παίρνουμε τη μισή  ως τα 2/3 της ποσότητας των σύκων και την αλέθουμε στο multi. Όχι να γίνει κρέμα αλλά να είναι μια εύπλαστη μάζα. Προσθέτουμε όλα τα υλικά εκτός από το μέλι.

Ζυμώνουμε καλά να έχουμε μια σφικτή μάζα και προσθέτουμε όσο μέλι χρειάζεται για να βοηθήσουμε την ενσωμάτωση των υλικών. Πλάθουμε το μείγμα σε τρεις μεγάλες συκομαΐδες  (σαν μεγάλα μπιφτέκια).

Βάζουμε 2-3 φύλλα δάφνης από κάθε πλευρά και δένουμε με χόρτο ή με νήμα που είναι κατάλληλο για τρόφιμα (όπως αυτό που ράβουμε τα πουλερικά).

Τις  φουρνίζουμε  στους 80-100 (ανάλογα με το φούρνο) βαθμούς  Κελσίου για 1 ώρα και τις  αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς.

Τις τυλίγουμε σε διαφανή μεμβράνη και τις αποθηκεύουμε σε κουτί που κλείνει αεροστεγώς, σε δροσερό ντουλάπι.

Παρατηρήσεις:

1)Τα μπαχαρικά είναι θέμα επιλογής και σε είδος και σε ποσότητα. Μπορούμε να δοκιμάσουμε λίγο από το μείγμα για να κανονίσουμε τις ποσότητες. Σε κάποιες περιοχές βάζουν γλυκάνισο, σε κάποιες άλλες μαραθόσπορο και άλλα. Δεν τα έχω δοκιμάσει.

2)Αντί  λικέρ μαστίχας , ταιριάζει πολύ το ούζο (ίσως γι αυτό να ταιριάζει και το γλυκάνισο) και αντί μέλι πετιμέζι.

3)Αν φτιάξουμε πιο νωρίς τις συκομαΐδες μπορούμε να τις τυλίξουμε σε κληματόφυλλα ή σε φύλλα καρυδιάς.

4)Αν δεν έχουμε λικέρ μαστίχας και μας αρέσει το άρωμά της, μπορούμε να αυξήσουμε το άλλο είδος του αλκοόλ και να προσθέσουμε σκόνη μαστίχας (αλέθουμε 1-2 δάκρυα στο multi με ελάχιστη ζάχαρη).

5)Στην συνταγή δεν χρησιμοποίησα δικά μου σύκα, γιατί φέτος δεν έφτιαξα πολλά. Είναι σύκα του εμπορίου που συνήθως είναι πιο μαλακά από τα δικά μας. Αν έχουμε δικά μας σκληρότερα, μπορούμε να τα ζεματίσουμε 1-2 λεπτά σε βραστό νερό, να τα αφήσουμε να στραγγίξουν και να αρχίσουμε την παραπάνω διαδικασία.

*Συγχωρείστε με για την χρήση της αρχαίας γλώσσας χωρίς πνεύματα και περισπωμένες αλλά δεν έχω κατάλληλη γραμματοσειρά…

Καλό απόγευμα και καλή εβδομάδα από αύριο! 

[yumprint-recipe id=’72’]