Η δική μου «καπονάτα»!
Είδα το πιάτο σε προφίλ διαδικτυακής φίλης (ελληνίδας που ζει στην Ιταλία) και το ζήλεψα.Έτυχε μάλιστα εκείνες τις μέρες (πρέπει να ήταν τέλος Ιουλίου…) να έχω εξαιρετικές μελιτζάνες στο σπίτι, πεσκέσι από φίλους που έχουν δικό τους κήπο. Είναι γνωστή η αγάπη μου σε πολλά ιταλικά πιάτα, το έχω γράψει κι άλλες φορές εδώ μέσα, οπότε θεώρησα καλό να δοκιμάσουμε τη σισιλιάνικη καπονάτα με ένα μέρος από τις μελιτζάνες μου.
Την πρώτη φορά τις έφτιαξα με τη συνταγή στην οποία με παρέπεμψε (από το εξαιρετικό site της αγαπητής Μαρίνας). Μας άρεσε τόσο πολύ που άρχισα να ψάχνω και άλλες παραλλαγές της συνταγής. Το πόσες βρήκα, δεν λέγεται! Άλλες με πιπεριές, άλλες χωρίς πιπεριές. Άλλες με μπόλικο κρεμμύδι, άλλες με κανονικό. Άλλες με μπόλικη κάππαρη άλλες με λιγότερη. Άλλες με βασιλικό, άλλες με μαϊντανό. Μέχρι και συνταγή με χταπόδι βρήκα! Και, και, και…
Για μια κόμη φορά διαπίστωσα πως ακόμη και οι πιο παραδοσιακές συνταγές έχουν παραλλαγές από περιοχή σε περιοχή, ακόμη κι από σπίτι σε σπίτι! Είχα κάνει αναλυτική αναφορά σ’ αυτήν τη διαπίστωση στο δικό μας χανιώτικο μπουρέκι για το οποίο έχω συγκεντρώσει πάνω από 15 πια συνταγές που όλες μοιάζουν αλλά ποτέ δεν είναι ίδιες. Αυτό βέβαια το συμπέρασμα έχει προκύψει και από σχετική βιβλιογραφία για το τι σημαίνει αυθεντικό στη γαστρονομία που καλό θα ήταν να την αναζητήσουν οι «μαχητές» των αυθεντικών εδεσμάτων, ξέρουν αυτοί κι αυτές ;-).
Την ίδια «μάχη» βλέπω τελευταία και σε διάφορες γαστρονομικές ομάδες για τον τραχανά. Όχι δεν είναι ο δικός σου ο αυθεντικός, όχι ο δικός μου είναι η πιο παλιά συνταγή, όχι εσύ δεν ξέρεις και ξέρω εγώ. Το έχουμε δει κατά καιρούς με τις γαλατόπιτες, με το ρεβανί και με πάρα πολλά άλλα εδέσματα για τα οποία κάποιοι νομίζουν ότι κατέχουν τη μοναδική αλήθεια.
Και ξέρετε όσοι γνωρίζετε το site από παλιά, πως σέβομαι πολύ τη σχέση παραδοσιακής ονομασίας-παρασκευάσματος, αλλά διαπιστώνω συνεχώς ότι με το ίδιο όνομα υπάρχουν διαφορετικά πιάτα ενώ το ίδιο πιάτο μπορεί να έχει διαφορετικά ονόματα από περιοχή σε περιοχή. Τι να πει και η μπατσίνα, μπλατσαριά, τεμπελόπιτα, κλπ κλπ κλπ…
Αλλά ας πάμε στο σημερινό πιάτο. Μπορώ να πω πως ήταν από τα φαγητά που έφτιαξα τις περισσότερες φορές το φετινό καλοκαίρι, κι έχουμε ακόμη μέλλον αφού οι μελιτζάνες είναι στα καλύτερά τους (γενικά αγαπώ τα όψιμα φρούτα και λαχανικά…). Θα γράψω παρακάτω τη δική μου παραλλαγή, με τις αναλογίες που έχω καταλήξει πως ταιριάζουν στα δικά μας γούστα.
Υλικά
350-400 gr μελιτζάνες (έχω δοκιμάσει με όλες τις ποικιλίες, όλες καλές είναι…)
Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα (ή… δείτε παρατηρήσεις)
3 κουταλιές (45ml) ελαιόλαδο
1 μέτριο ξερό κρεμμύδι
2 σκελίδες σκόρδο
1-2 κουταλιές πράσινες ελιές χωρίς το κουκούτσι
2 κουταλιές κάππαρη
2-3 κοτσάνια από σέλερι ή σέλινο (περίπου 80 gr )
200 gr πολτό ντομάτας (και προαιρετικά και αν υπάρχει 1 κουταλάκι πελτές)
5-10 ντοματίνια κομμένα στη μέση
Αλάτι
Πιπέρι
1 κουταλιά ψιλοκομμένο μαϊντανό ή βασιλικό
2-3-4 κουταλιές αμύγδαλο φιλέ ή κουκουνάρι
2-3 κουταλιές (30-45 ml) ξίδι
Προαιρετικά 1 κουταλιά ζάχαρη (υπάρχει όμως σε όλες τις ιταλικές συνταγές)
Η κουταλιά μου είναι 15ml αλλά σε κάποια υλικά (όπου δεν αναφέρονται ml μπορούμε να μετράμε με κοινό κουτάλι της σούπας)
Επί το έργον
Πλένουμε τις μελιτζάνες και τις κόβουμε σε μικρά κυβικά κομμάτια. Τις βάζουμε σε αλατισμένο νερό για κανένα μισάωρο και αφού τις στραγγίξουμε καλά τις τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Τις αφήνουμε να περιμένουν. Κόβουμε σε μικρά κομμάτια τα κοτσάνια του σέλερι και τα ζεματίζουμε 2-3 λεπτά σε νερό με αλάτι που βράζει. Σε ένα βαθύ τηγάνι μαραίνουμε στο ελαιόλαδο το κρεμμύδι σε τετράγωνα κομμάτια ή σε ροδέλες και το σκόρδο.
Προσθέτουμε τις ελιές, το ψιλοκομμένο σέλερι ή σέλινο και την κάππαρη και αφού τα φέρουμε μια δυο βόλτες προσθέτουμε την ντομάτα και τα ντοματίνια. Αλατοπιπερώνουμε. Αφήνουμε να βράσουν σε μέτρια θερμοκρασία (σκεπασμένα) για 10 λεπτά περίπου και προσθέτουμε τις μελιτζάνες και τον ψιλοκομμένο μαϊντανό ή βασιλικό. Συνεχίζουμε το μαγείρεμα για 10-15 λεπτά με ανοικτή κατσαρόλα τώρα να φύγουν τα υγρά αν υπάρχουν. Προσθέτουμε και τα αμυγδαλάκια ή το κουκουνάρι και περιχύνουμε με το ξίδι αφού διαλύσουμε την ζάχαρη σ’ αυτό (αν βάλουμε ζάχαρη). Αφήνουμε να κρυώσει και σερβίρουμε. Είναι πολύ νόστιμη και κρύα, από το ψυγείο. Τη σερβίρουμε ως συνοδευτικό, ως πιάτο στη μέση του τραπεζιού, πάνω σε ψωμί σερβιρισμένη σαν μπρουσκέτα, με ζυμαρικά, με τηγανητές πατάτες! με μια πρωτεΐνη δίπλα γίνεται πλήρες πιάτο…
Από παρασκευή με πιπεριές και μεγαλύτερη ποσότητα κρεμμυδιών, σέλερι και ελιών:
Παρατηρήσεις
- Όπως φαίνεται στις φωτογραφίες, σε μια από τις παρασκευές δεν τηγάνισα τις μελιτζάνες αλλά τις έψησα στο air fryer. Τότε έβαλα 1 κουταλιά παραπάνω ελαιόλαδο στην παρασκευή του πιάτου.
- Σε μια από τις παρασκευές έβαλα βαλσάμικο ξίδι αντί κοινό ξίδι με ζάχαρη, αλλά σε μας άρεσε καλύτερα με κοινό ξίδι χωρίς ζάχαρη. Από τις παρεμβάσεις που με απέτρεψαν να ονομάσω το πιάτο καπονάτα γιατί όπως είδα είναι από τα σταθερά υλικά σε όλες τις ιταλικές συνταγές που διάβασα.
- Μας άρεσε και η εκδοχή με πιπεριές που η Μαρίνα, αλλά η καπονάτα είναι μάλλον πιο ελαφριά χωρίς αυτές.
- Η καπονάτα διατηρείται 3-4 μέρες στο ψυγείο και όσο μένει είναι πιο νόστιμη. Εγώ προσθέτω τα πιο πολλά ξηροκάρπια (αμύγδαλα ή κουκουνάρι) στο σερβίρισμα για να είναι πιο τραγανά.
- Οι ελιές ξακουκουτσιάζονται εύκολα αν τις πιέσουμε με τη λάμα ενός μαχαιριού πάνω σε επιφάνεια εργασίας. Έβαλα από τις δικές μας τις κολυμπάτες, αλλά όπου να’ ναι θα έχουμε και τσακιστές και θα είναι ιδανικές κατά τη γνώμη μου. Επίσης έβαλα δικά μας ντόπια κρεμμύδια (κασσανιώτικα). Οι ιταλικές συνταγές προτείνουν κόκκινα κρεμμύδια παρά άσπρα.
- Η καπονάτα έλεκει την καταγωγή της από τη Σικελία αλλά είναι δημοφιλές πιάτο σε όλη την Ιταλία και στην Τυνησία. Δεν πρόκειται για ρευστή ή έστω ζουμερή σάλτσα, είναι σχετικά στεγνό πιάτο αλλά ταυτόχρονα όλα τα συστατικά του διατηρούν τους χυμούς τους. Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
