Tο πιο διάσημο ελληνικό dip!
Δροσερή, βελούδινή, αγαπημένη σαλάτα, dip, συνοδευτικό -πείτε το όπως θέλετε- του καλοκαιριού. Ναι, κυρίως του καλοκαιριού! Γιατί τα σωστά αγγουράκια που χρειάζεται η παρασκευή του είναι καλοκαιρινά. Αφήστε που η κατανάλωσή του θέλει ανοιχτούς χώρους 😉 ! Όχι ότι δεν κυκλοφορεί χειμώνα η αγαπημένη ελληνική σαλάτα-αλοιφή, το τζατζίκι μας. Σε όποιο γυράδικο κι αν πάμε, όποια εποχή, θα ερωτηθούμε αν θέλουμε ΚΑΙ τζατζίκι. Εδώ όμως θα φτιάξουμε το σπιτικό καλοκαιρινό τζατζίκι!
Από τα πιο «τουριστικά» πιάτα, από τα πρώτα εδέσματα που θα αναφέρει ένας τουρίστας ως ελληνικό. Η εύκολη παρασκευή, η οικονομική πρώτη ύλη, το απόλυτο ταίριασμά του με πολλά άλλα πιάτα της ελληνικής κουζίνας το έχουν καθιερώσει ως απαραίτητο συνοδευτικό κάθε καλοκαιρινού τραπεζιού στην ταβέρνα ή στο σπίτι.
Η καταγωγή του είναι αμφιλεγόμενη. Βέβαια το όνομα τζατζίκι μάλλον παραπέμπει στο τουρκικό cacik (ονομασία που δένει και με την λέξη σατζίκι) ή στο περσικό zhazh αν και ψάχνοντας από δω κι από κει βρήκα ότι πολλοί θεωρούν ότι η λέξη προέρχεται από παρόμοιο βυζαντινό έδεσμα που ονομαζόταν τζακιστόν. Και λέω «από δω κι από κει», γιατί δεν έχω στην καλοκαιρινή μου κατοικία τον αξιόπιστο Φ. Κουκουλέ για να ψάξω για το τζακιστόν. Επιφυλάσσομαι…
Από τα άλλα αξιόπιστα συγγράμματα που διαθέτω -ευτυχώς σε ηλεκτρονική μορφή-, βλέπω ότι η Αντωνία-Λήδα Ματάλα στο σύγγραμμά της Διατροφή και Πολιτισμός (Βιοπολιτισμικές Προσεγγίσεις της επιλογής τροφής, σελ. 91) αποδίδει το γιαούρτι στους λαούς της Μέσης Ανατολής ενώ στο κεφάλαιο που αναφέρεται στην Διατροφή στην Ελλάδα λέει ότι η καλλιέργεια του αγγουριού εισήχθη στα Βυζαντινά χρόνια στα μέρη μας!
Ο δε αγαπημένος μου Μπρωντέλ στο «Υλικός Πολιτισμός, Οικονομία και Καπιταλισμός, 15ος -18ος αιώνας (τόμος Α’, σελ. 220)» σημειώνει ότι ταξιδιώτης στη Μέση Ανατολή του 1694 λέει ότι πέρσες, τούρκοι και λοιποί ανατολίτες των χαμηλών τάξεων καταναλώνουν γιαούρτι που συνοδεύουν με αγγούρι, πράσο, πεπόνι, κρεμμύδι (ανάλογα με την εποχή). Μη ξεχνάμε πως η σαλάτα γιαούρτι –γλυστρίδα που φτιάχνουμε ακόμη στην Κρήτη έχει τις ρίζες της σύμφωνα με πληροφορίες από εδώ σε αιγυπτιακή συνταγή του 16ου αιώνα!
Το σίγουρο κατά τη γνώμη μου είναι ότι το τζατζίκι στη μορφή που το σερβίρουμε, πηκτό και βελούδινο, είναι ελληνικό. Οι ανατολικές γιαουρτένιες σάλτσες είναι πολύ πιο αραιές από το δικό μας τζατζίκι που για να είναι επιτυχημένο ΠΡΕΠΕΙ να είναι πηκτό! Ως ελληνικό το ξέρουν και εκτός Ελλάδας, ελληνικό τζατζίκι θα λάνσαρε ακόμη και ο τούρκος που πουλά γιαούρτι στις ΗΠΑ γιατί έτσι το γνωρίζουν οι αμερικάνοι.
Αλλά ας δούμε τη συνταγή!
Υλικά
Για 300 gr γιαούρτι στραγγιστό εμπορίου ή που έχουμε στραγγίξει εμείς
1 μέτριο αγγούρι ( περίπου 150 gr ζυγισμένο στραγγισμένο)
3-5 σκελίδες σκόρδο
50-75 ml ελαιόλαδο
30 ml ξίδι από κρασί
2-3 κουταλιές ψιλοκομμένο άνηθο
Αλάτι
Επί το έργον
Δείτε το βίντεο και τις παρατηρήσεις και αν υπάρχει ανάγκη διευκρινήσεων, εδώ είμαστε… Ζητείστε τις με σχόλιο εδώ ή στα social media της σελίδας.
Εγγραφείτε στο κανάλι μας στο youtube για να μην χάνετε κανένα βίντεο της σελίδας μας!
Παρατηρήσεις
- Το γιαούρτι μπορεί να είναι πρόβειο ή αγελαδινό, ό,τι μας αρέσει. Εγώ το φτιάχνω συνήθως με δικό μας κρητικο, πρόβειο. Το έχω φτιάξει και με αγελαδινό ακόμη και χαμηλών λιπαρών σε περιόδους δίαιτας. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να έχει στραγγίξει καλά. Το ίδιο και το αγγουράκι. Αν είναι ποικιλίας με πολλούς σπόρους τους αφαιρούμε για να μη βγάλουν υγρά.
- Οι ποσότητες των υλικών και κυριώς των “λάδι-ξίδι-σκόρδο” είναι ενδεικτικές. Μπορούμε να έχουμε μικρές αυξομειώσεις, ανάλογα ΚΑΙ με το πόσο ξινό είναι το γιαούρτι μας. Γι αυτό δεν προσθέτουμε ολόκληρη την ποσότητά τους, δοκιμάζουμε το τζατζίκι (ειδικά αν το φτιάχνουμε πρώτη φορά), μέχρι να καταλήξουμε στις δικές μας αναλογίες.
- Το τι συνοδεύει δεν νομίζω πως χρειάζεται να τα πω εγώ! Πάντως στο σερβίρισμα μπορούμε να προσθέσουμε χωρίς να το ανακατέψουμε λίγο ακόμη εκλεκτό ελαιόλαδο!
- Οι επί πλέον προσθήκες (καρότου, κοκκινοπίπερου κλπ) είναι θεμιτές αλλά κατά τη γνώμη μου καταργούν την απλότητα του τζατζικιού… Δεν θα έλεγα τζατζίκι το αποτέλεσμα, παρόλο που μπορεί να είναι νόστιμο!
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
