Η πιο απλή καθημερινή σαλάτα!
Μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα ως λαχανοσαλάτα στην περιοχή μου σύμφωνα με όσα μου λένε οι πιο ηλικιωμένοι που συζητώ, ήταν το σκέτο λεπτοκομμένο λάχανο, αρτυμένο με απλό λαδόξιδο. Σε σπάνιες περιπτώσεις και σε πιο επίσημες περιστάσεις προσθέτανε λίγο τριμμένο καρότο, για το χρώμα και τη νοστιμιά. Απλή, απλούστατη λοιπόν η λαχανοσαλάτα εκείνης της εποχής, που δεν είναι άσχημη ακόμη και σήμερα αν το λάχανο είναι νόστιμο και φρέσκο!
Ο παστενάγλες βλέπετε- όπως λέγανε τα καρότα- εκείνη την εποχή, δεν ήταν από τα λαχανικά ευρείας κατανάλωσης.Μου έλεγε ηλικιωμένη γειτόνισσα, ότι ήταν και ένα από τα καλούδια που έφερναν στα παιδιά του σπιτιού, όταν πήγαιναν στη Χώρα (στο Ηράκλειο) ο πατέρας της και κάποια θεία της. Η λέξη παστενάγλα ή παστανάγλα μάλλον προέρχεται από το ιταλικό Pastinaca λαχανικό που μοιάζει με το καρότο, αλλά δεν είναι καρότο. Ενετικά απομεινάρια ίσως, δεν το έχω ψάξει περισσότερο…
Αργότερα, όσο θυμάμαι εγώ στο πατρικό μου, η καθημερινή μας λαχανοσαλάτα είχε σχεδόν πάντοτε τριμμένο καρότο, προφανώς είχε γενικευτεί η χρήση του και ήταν εύκολο να το προμηθευτούμε. Η μάνα μου έκοβε -με το μαχαίρι τότε – πολύ λεπτό το λάχανο (το θεωρούσε μεγάλη μαστοριά να είναι πολύ λεπτοκομμένο) και έτριβε κι 1-2 καρότα από πάνω. Πιάτα της αστικής κουζίνας που περιέχουν καρότο όπως η ψαρόσουπα (αρκετά πιο σύνθετη από την απλοϊκή μας κακαβιά) και οι αγκινάρες αλά πολίτα είχαν μπει στο εδεσματολόγιο των πιο «μοντέρνων» μαγειρισσών της ενδοχώρας, και η μάνα μου τα έφτιαχνε υπέροχα.
Ακόμη πιο αργά, στα φοιτητικά μου χρόνια στη Θεσσαλονίκη, γνώρισα την πολίτικη σαλάτα κι έτσι στη δική μου κουζίνα η καθημερινή λαχανοσαλάτα κατέληξε να έχει τα συστατικά της πολίτικης ή τουλάχιστον όσα απ’ αυτά υπάρχουν κάθε φορά στο σπίτι. Δηλαδή αν δεν έχω κόκκινη πιπεριά ή σέλινο, δεν χάλασε ο κόσμος! Το καρότο δεν μου λείπει σχεδόν ποτέ!
Όταν συνοδεύουμε πιάτα σύνθετα και με αρκετά λιπαρά, εξακολουθούμε να την απολαμβάνουμε με το σκέτο λαδόξιδο της απλής λαχανοσαλάτας. Μπορεί όμως να αποτελέσει και από μόνη της ένα ελαφρύ γεύμα αν τη σερβίρουμε με μια σάλτσα γιαουρτιού. Η απλή λαχανοσαλάτα δεν θα πάψει ποτέ να είναι μια από τις πιο εύκολες σαλάτες της καθημερινότητάς μας αφού το λάχανο είναι από τα λαχανικά που δεν θέλουν πολύ χρόνο σε καθάρισμα και πλύσιμο και με τα σύγχρονα εργαλεία κόβονται πολύ γρήγορα πιά!
Υλικά
Για τη σαλάτα:
Οι ποσότητες είναι ενδεικτικές (για 2 μέτριες σαλατιέρες)
Περίπου 400 gr λάχανο
150 -200 gr καρότο
50 gr σέλινο
1 μέτρια κόκκινη πιπεριά
Αλάτι
Προαιρετικά, 1-2 σκελίδες σκόρδο στη σαλάτα ή στη σάλτσα γιαουρτιού
Για το σερβίρισμα, λαδόξιδο ή
Σάλτσα γιαουρτιού (δείτε και παρατηρήσεις):
Περίπου 150 gr γιαούρτι
3-4 κουταλιές (45-60 ml) ελαιόλαδο
2 κουταλιές (30 ml) ξίδι
½ -1 κουταλιά (15 ml) μουστάρδα καλής ποιότητας
Αλάτι
Και προαιρετικά, στο σερβίρισμα, 2-3 κουταλιές καρύδι κομμένο σε μικρά κομματάκια
Επί το έργον
Κόβουμε το λάχανο όπως συνήθως με τον γνωστό τρίφτη για λάχανο ή με μαντολίνο.
Προσθέτουμε το σέλινο ψιλοκομμένο, την πιπεριά σε μικρά καρεδάκια και το καρότο τριμμένο στον τρίφτη της ντομάτας ή στο multi (1-2 πατήματα του διακόπτη να μη γίνει πολτός). Τα αλατίζουμε και ανακατεύουμε.
Σερβίρουμε σε σαλατιέρα και περιχύνουμε με ελαιόλαδο και ξίδι στις ποσότητες που μας αρέσουν, ή ανακατεύουμε σε ένα μπολ τα υλικά της σάλτσας γιαουρτιού και αδειάζουμε το μείγμα πάνω από το λάχανο.
Γαρνίρουμε με το λεπτοκομμένο καρύδι.
Παρατηρήσεις
Παρατηρήσεις:
- Αν περισσέψει κομμένη σαλάτα διατηρείται στο ψυγείο για 2-3 μέρες, σκεπασμένη σε μπολ. Επειδή μαραίνεται, εγώ προσθέτω 1-2 σκελίδες σκόρδο και λίγο ξίδι. Έτσι «πλησιάζει» περισσότερο προς την πολίτικη σαλάτα. Αν περισσέψει σαλάτα με τη σάλτσα γιαουρτιού την καταναλώνουμε το πολύ την επόμενη μέρα.
- Τα κατάλληλα για λαχανοσαλάτα λάχαν, είναι τα πιο μικρά και σφικτά. Τα αφράτα τα προτιμάμε για λαχανοντολμάδες με κιμά ή -αυτή την εποχή- νηστίσιμους.
- Το λάχανο πρέπει να είναι όσο γίνεται λεπτοτριμμένο στη λαχανοσαλάτα. Ακόμη πρέπει να πω ότι η λαχανοσαλάτα είναι από τις σαλάτες που δεν θα βάλουμε πολύ ελαιόλαδο ακόμη κι εδώ στην Κρήτη που συνήθως πνίγουμε τις σαλάτες μας στο λάδι!
- Αν μας αρέσει με περισσότερη σάλτσα γιαουρτιού, φτιάχνουμε 1,5 δόση σάλτσας ή ακόμη και διπλάσια.
- Την τελευταία φορά, στην σάλτσα γιαουρτιού –εκτός από το λάδι και το ξίδι- έβαλα λίγη γλυκιά και λίγη καυτερή πάπρικα, και αντί καρύδια τριμμένο λιναρόσπορο (όχι σαν αλεύρι, χοντροτριμμένος).
Μπορώ να πω ότι ήταν εξαιρετικός συνδυασμός!
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Σε όλες της τις εκδοχές, αποτελεί την πιο αγαπημενη σαλάτα του χειμώνα…που δεν λέει να έρθει φέτος Βαγγελιώ. Χαιρετισμούς.
Κι εμείς εδώ ούτε χορταράκι δεν θα βρούμε φέτος! Άσε τις ελιές που κι όσες μείνανε από το δάκο έχουν σουφρώσει! Κι από μένα χαιρετίσματα Πηνελόπη μου!