Μια «πράσινη» ανάρτηση όλο άρωμα!
Χρόνια είχαμε στην περιοχή μας να έχουμε τέτοια αφθονία χόρτων. Βρουβοχρονιά λένε οι γειτόνισσές μου. Το νερό βλέπετε… Βραστά, γιαχνερά (τσιγαριαστά), για σαλάτες και για πίτες, δεν τα προλαβαίνουμε! Μόλις σήμερα το μεσημέρι, την ώρα που επέστρεφα στο σπίτι, με περίμενε μια μεγάλη αγκαλιά χόρτα για βράσιμο, τρυφερές ολόφρεσκες χοιρομουρίδες που βραστήκανε βέβαια αμέσως. «Δεν μπορείς να φανταστείς ήντα γίνεται στο χωράφι μας από χόρτα. Να κόβεις και να μη φαίνεται από πού φύγανε!».
Αυτή η ανάρτηση ετοιμάζεται εδώ και μέρες. Δεν κατόρθωσα να βρω όλα όσα ήθελα να φωτογραφίσω αλλά έπρεπε να την δημοσιεύσω σήμερα γιατί πολλές φίλες με ρωτούν πώς διατηρώ τα γιαχνερά χόρτα. Εξάλλου κανείς δεν με εμποδίζει να συμπληρώνω τις φωτογραφίες όποτε πέφτουν στα χέρια μου τα υπόλοιπα είδη γιαχνερών χόρτων.
Η διατήρηση των τροφίμων είναι πανάρχαια πρακτική. Οι τρόποι είναι που αλλάζουν και προσαρμόζονται κάθε φορά ανάλογα με τα μέσα που διαθέτει κάθε εποχή. Έτσι έχουμε διατήρηση σε άλμη (τουρσιά, ελιές και παστά), διατήρηση με ζάχαρη (γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες), κονσερβοποίηση, αποξήρανση, αλλαντοποίηση, και φυσικά διατήρηση στην κατάψυξη. Παλιοί και νέοι τρόποι είναι στη διάθεσή μας για να γευμόμαστε τα αγπαπημένα μας υλικά κι όταν έχει περάσει ο καιρός τους.
Η κατάψυξη είναι μια εύκολη και προσιτή λύση για τη συντήρηση διαφόρων υλικών και σκευασμάτων. Προσωπικά, την θεωρώ πολύ καλή επιλογή για να διατηρήσουμε προϊόντα που μας περισσεύουν ή που βρίσκουμε κάποιες εποχές σε αφθονία και σε οικονομικές τιμές. Ποτέ δεν καταψύχω τεράστιες ποσότητες. Θέλω να περνάει ένα διάστημα «στέρησης» ώστε να λαχταρήσουμε λίγο το κάθε λαχανικό και να το απολαύσουμε όταν θα ξανακυκλοφορήσει.
Θεωρώ ότι είναι καλύτερο ένα προϊόν διατηρημένο στην κατάψυξη που έχει συλλεχθεί στην εποχή του παρά ένα προϊόν εκτός εποχής. Έτσι για 2-3 μήνες μετά την «απόσυρσή» τους από την αγορά, έχω φασολάκια, αρακά, κληματόφυλλα, αγκινάρες, μπάμιες, μελιτζάνες, πιπεριές, ντομάτες. Ήδη στο site υπάρχει ολόκληρη κατηγορία «διατήρηση τροφίμων» όπου δίνονται οδηγίες διατήρησης διάφορων λαχανικών και άλλων υλικών με διάφορους τρόπους.
Φέτος λοιπόν ήρθε η σειρά των γιαχνερών άγριων χόρτων, ίσως επειδή ειδικά αυτή τη χρονιά είναι τόσο πολλά που πάντα περισσεύουν. Πριν όμως περιγράψω πώς τα διατηρώ απολαύστε κάποιες φωτογραφίες με τις ονομασίες που τους δίνουμε στην περιοχή μας. Θα χαρώ να σχολιάσετε προσθέτοντας τις ονομασίες που συνηθίζονται στη δική σας περιοχή!
Μάραθα
Γαλατσίδες ή αγαλατσίδες
Αγριομαϊντανός
Αγριοπρασάκια
Κουτσουνάδες
Αρχατζίκοι
Αγριοπαπούλες ή παπουλάκια
Καυκαλήθρες
Σκούλος
Αγριοσπάνακο
Λάπαθα
Και τα καλλιεργημένα γούλα (σέσκουλα), πολύ συχνή προσθήκη στα γιαχνερά μας!
Πριν πάμε στον τρόπο διατήρησης, να επισημάνω δύο-τρεις βασικές αρχές: Ποτέ δεν μαζεύουμε χόρτα από περιοχές που δεν ξέρουμε αν έχουν ραντιστεί, ποτέ δεν μαζεύουμε χόρτα που δεν γνωρίζουμε, ποτέ δεν μαζεύουμε χόρτα από τις άκρες αυτοκινητόδρομων (ειδικά μεγάλης κυκλοφορίας), ποτέ δεν βγάζουμε τα χόρτα με τη ρίζα τους αλλά με ένα μαχαιράκι κόβουμε το υπέργειο μέρος τους. Έτσι εξασφαλίζουμε και την δική μας υγεία αλλά και τη διατήρηση του κάθε είδους χόρτου.
Επί τούτου, καταθέτω μια εξαιρετική ιστορία που άκουσα πριν λίγο καιρό:
Ένα ζευγάρι μάζευε μάραθα από τις άκρες του λιόφυτού τους και η γυναίκα έλεγε σχεδόν αυστηρά στον σύζυγό της:
“Μη μαζώνεις τσι κορφές. Να βγούνε και του χρόνου”.
Η άδολη και αυθεντική οικολογική συνείδηση, αυτή που εξασφαλίζει την αειφορία! Οι κορυφές βέβαια είναι αυτές που θα ανθίσουν και θα δώσουν το σπόρο που θα διαιωνίσει το είδος! Δυστυχώς δεν ξέρω πόσοι τροφοσυλλέκτες σκέφτονται πια μ’ αυτόν τον τρόπο. Πριν 2-3 χρόνια είδα να καμαρώνει “τροφοσυλλέκτρια” με ολόκληρο φορτίο φυτών κάππαρης με όλες τους τις ρίζες! Άραγε ξαναβρήκε την επόμεη χρονιά; Και πόση;
Αλλά ας δούμε τώρα πώς καταψύχω τα γιαχνερά μου…
Υλικά
Γιαχνερά (τσιγαριαστά) χόρτα (για κάθε 1 κιλό πάνω κάτω)
¼ κούπας ελαιόλαδο
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι
Λίγο αλάτι
Επί το έργον
Καθαρίζουμε και πλένουμε σχολαστικά τα χόρτα, καλύτερα κάθε είδος χωριστά (δείτε παρατηρήσεις). Σε μια ευρύχωρη κατσαρόλα ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το μαραίνουμε λίγο με το ελαιόλαδο.
Προσθέτουμε πρώτα τα μάραθα με ελάχιστο νεράκι και αφήνουμε να μαγειρευτούν για κανένα δεκάλεπτο με σκεπασμένη την κατσαρόλα. Μετά προσθέτουμε σταδιακά ένα ένα είδος χόρτων κόβοντάς το σε κομμάτια με μήκος 5-6 cm, με το νερό που έχει συγκρατήσει από το πλύσιμο. Αρχίζουμε από το πιο τραχύ είδος και τελειώνουμε με το πιο τρυφερό. Αλατίζουμε ελαφρά και μόλις ξαναπάρει βράση η κατσαρόλα την σκεπάζουμε, χαμηλώνουμε σε μέτρια τη θερμοκρασία και μαγειρεύουμε μέχρι να χαμηλώσουνε τα χόρτα.
Ανάλογα με το πού θα τα χρησιμοποιήσουμε μαγειρεύουμε για 10-20 λεπτά (δείτε παρατηρήσεις). Αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς, και με μια τρυπητή κουτάλα τα βάζουμε σε μπολ κατάψυξης ή σε σακουλάκια κατάψυξης.
Τα διατηρούμε για 5-6 μήνες (δεν γνωρίζω αν διατηρούνται περισσότερο γιατί δεν έχω ποτέ κρατήσει παραπάνω).
Και επειδή είναι αδύνατον να κατεβάσω γιαχνερά χόρτα από το μάτι και να μη τα δοκιμάσω, εδώ έχω μια εξαιρετική πρόταση σερβιρίσματος δικής μου επινόησης! Όπως είναι καυτά, 3-4 κουταλιές κρεμώδες τυρί (ή καλά στραγγισμένο γιαούρτι) πάνω από το πιάτο, αναμονή 3-4 λεπτά να λιώσει ελαφρά και …απόλαυση!
Παρατηρήσεις
- Καθαρίζω όλα τα χόρτα μαζί, αλλά πλένω κάθε είδος χωριστά ειδικά αν είναι μεγάλες οι ποσότητες ώστε και καλύτερα να πλυθούν και να τα προσθέτω σταδιακά στην κατσαρόλα.
- Ανάλογα με το πού σκοπεύουμε να τα χρησιμοποιήσουμε, τα κόβουμε μικρότερα ή μεγαλύτερα κομμάτια. Π.χ. για πίτες μπορούμε να τα κόψουμε και 2-3 cm ενώ για γιαχνάκια ακόμη και 10 cm δεν είναι μεγάλα. Προτείνω τα 5-6 cm γιατί κάνουν για όλες τις χρήσεις.
- Αν τα χρησιμοποιήσουμε για τις κλασικές κρητικές βρουβόπιτες που τηγανίζονται ελάχιστη ώρα, τα μαγειρεύουμε περισσότερο ενώ για άλλες πίτες ή γιαχνάκια τα αποσύρουμε από το μάτι μόλις χαμηλώσουν και χάσουν τον όγκο τους.
- Αν μείνουν υγρά στην κατσαρόλα προσθέτουμε ρύζι και έχουμε το πιο αρωματικό και νόστιμο χορτόρυζο! Ειδικά αυτά που χρησιμοποιούμε σε βρουβόπιτες πρέπει να είναι εντελώς στραγγισμένα οπότε πάντα μένει ζουμάκι στην κατσαρόλα!
- Με τον ίδιο τρόπο καταψύχουμε και γιαχνερά χόρτα ενός είδους. Επειδή συχνά έχω άφθονα μάραθα, τα διατηρώ πάντα με αυτή τη διαδικασία.
Η μητέρα μου είχε εχάσει ένα μπολάκι γιαχνερά στην καταψυξη για ένα χρόνο και τα έκανα πίτα… Ήταν σαν αυτά που είχε μαγειρέψει και μου είχε καταψύξει φέτος.
Δεν τα έχω κρατήσει τόσο πολύ, αλλά έτσι μου λένε κι άλλοι φίλοι! Ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία!
Χίλια μπράβο σας, δεν έχω λόγια, όλες σας οι συνταγές είναι καταπληκτικές και ό τρόπος σας και η αγάπη σας για την μαγειρική!
Σας ευχαριστώ πολύ για το τόσο επαινετικό σχόλιο! Είναι από εκείνα που με ενθαρρύνουν να συνεχίσω. Να είστε καλά!
κ Ευαγγελία μπορούμε μαζί με τα γιαχνηστα χόρτα να βάλουμε και φρέσκα όταν κάνουμε την πίτα ?
Ναι, πολύ συχνά το κάνω αυτό!
Καλησπέρα ήθελα βα ρωτήσω αν ξέρετε στην Αθήνα πως λέγονται κάποια από αυτά και αν μπορώ να τα βρω στη λαϊκή
Στην ανάρτηση αναφέρω τα ονόματα των χόρτων που παρουσιάζω. Υποθέτω ότι μπορείτε να τα βρείτε στις λαϊκές της Αθήνας. Φίλες αθηναίες μου λένε ότι βρίσκουν…