Ρακή, ρακοκάζανα και ένα «φάρμακο» για το κρυολόγημα και όχι μόνο

 Άλλωστε κάθε χρόνο εδώ
στην Κρήτη από τα μέσα του Οκτώβρη μέχρι τα τέλη του Νοέμβρη  όλη η Κρήτη κινείται  στο ρυθμό της τσικουδιάς ή ρακής (θηλυκό
παρακαλώ και όχι ουδέτερο ρακί όπως λέγεται αλλού).  Το όνομα «ρακή» κατοχυρώθηκε από την Τουρκία
κι έτσι επισήμως έμεινε σε μας το «τσικουδιά» . Επισήμως, γιατί ανεπίσημα και τα
δυο ονόματα χρησιμοποιούνται .

Η λέξη ρακή  κατ’ άλλους
έχει τούρκικη προέλευση (παρόλο που το
τούρκικο raki  είναι διαφορετικό) και κατ’ άλλους προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη  ραξ ή ρωξ (ρόγα σταφυλιών). Η λέξη τσικουδιά
έχει σχέση με τα τσίκουδα (κουκούτσια των σταφυλιών). Το ποτό είναι το προϊόν  που προκύπτει όταν αποστάξουμε τα στράφυλα,
δηλαδή το υπόλειμμα του πατήματος των σταφυλιών , ένα περίπου μήνα μετά από την
παρασκευή του μούστου και αφού έχει προχωρήσει σε σωστό σημείο η ζύμωσή τους.

Όπως κι αν τη λέμε, η ρακή είναι σημείο αναφοράς στη ζωή των
απανταχού κρητικών. Στις χαρές και στις λύπες, στα σπίτια και στα καφενεία,  «στο πόδι»  και στο τραπέζι , στην κούραση και στην
ξεκούραση, στην υγεία και στην αρρώστια πάντα και παντού η ρακή μας είναι
παρούσα.

«Έχουμε πιει μια ρακή μαζί»  λέμε για να δείξουμε ότι έχουμε φιλική σχέση
με κάποιο , «πιε  μια ρακή να σου περάσει»
λέμε για πολλούς πόνους του σώματος και της ψυχής
ενίοτε,  «τρίψε τονε με μια ολιά ρακή και
αύριο θα είναι περδίκι» για τους κρυωμένους και τους άρρωστους.

Φάρμακο; Ναι φάρμακο και παρηγοριά την είχανε οι παλιότεροι.
«Επαγούδιαζε» τον πονόδοντο, εγιάτρευε τον πονόκοιλο , και  σαν συστατικό του ρακόμελου αντικαθιστούσε τα
σιρόπια του λαιμού.  Πανάκεια! Άντε να
πιούμε δυο «ρακομυκίνες»   να δεις για πότε δα γιάνεις, θυμάμαι ακόμη να
λέει ο συχωρεμένος ο αδελφός του πατέρα μου γελώντας σε ένα συναχωμένο φίλο
του.

Η πρωτόρακη μάλιστα αντικαθιστούσε
το οινόπνευμα σε εντριβές και κομπρέσες. Θυμάμαι μωρομάνες να μουσκεύουν μαλλί
από  αιγοπρόβατα με ρακή  και να το ακουμπούν στον ομφαλό των μικρών
παιδιών για να τους περάσουν τα κοιλιακά και στο θώρακα για να τους περάσει το κρυολόγημα. Είχε αποτέλεσμα; Ποιος ξέρει…

Η ρακή  ταιριάζει με
όλα! Με αλμυρά και γλυκά,  με νηστίσιμους και μη νηστίσιμους  μεζέδες,  με απλά και σύνθετα πιάτα. Είναι δε συστατικό στα περισσότερα ζυμάρια μας , κυρίως των νηστίσιμων βουτημάτων , και η πρώτη ύλη των σπιτικών λικέρ μας. Με δυο ελιές κι ένα
παξιμάδι, με ένα σκέτο δροσερό αγγουράκι ή ένα μήλο, στα σπίτια της Κρήτης έχουμε κέρασμα
όποτε κι αν τύχει ο μουσαφίρης. Δεν είναι όμως απαλό ποτό. Είναι περίπου 37
βαθμών , οπότε ανήκει στα βαριά οινοπνευματώδη και πρέπει να πίνεται με
προσοχή. Σε πολλά ρακάδικα υπάρχει
γνωστός δεκάλογος  :

Η πρώτη φέρνει όρεξη,

η δεύτερη υγεία,

η τρίτη φέρνει τη χαρά,

η τέταρτη ευτυχία,

η πέμπτη τη συζήτηση,

η έκτη φλυαρία,

η έβδομη τη συμπλοκή,

η όγδοη αστυνομία,

η ένατη το δικαστή και

η δέκατη…κηδεία!

Πολλοί βέβαια ισχυρίζονται πώς όσες κι αν πιουν δεν μεθάνε ,
αλλά δεν έχω δει πολλούς τέτοιους. Αρκετοί το παραδέχονται:

Ανάθεμά τη τη ρακή

ίντα ‘ναι αυτό που κάνει,

κι όταν την πίνω γίνεται

το πάτωμα ταβάνι…

αλλά άλλοι λένε πώς για τα βαριά μεθύσια , άλλα πράγματα
φταίνε:

Όση ρακή κι αν έχω πιει

δεν μέθυσα ποτέ μου

Μα σα σε δω ζαλίζομαι

σκέψη και λογισμέ μου

και

Πίνω κρασί δεν  με
μεθά

ρακή δεν με ζαλίζει

ως με μεθούν τα μάτια τσι

όντε μ’ ανεντρανίζει

Και φέτος λοιπόν στα ρακοκάζανα καλά περάσαμε.

Από τη δική μου συνεισφορά: Μυζηθροπιτάκια με το πιο νόστιμο φύλλο

Παρέες,
μουσικές και πλούσια τραπέζια με κάθε λογής καλούδια, γλυκά και αλμυρά.

Και στην άλλη μάζωξη: πορτοκαλόπιτα με ελαιόλαδο

Οι απλές
οφτές πατάτες και οι μπριζόλες του παρελθόντος έχουν δώσει τη θέση τους σε
τραπέζια με «του πουλιού το γάλα»  για
όσο μπορούμε ακόμη…

Οι οικοδεσπότες έχουν τον κύριο λόγο στον …εξοπλισμό των τραπεζιών στα ρακοκάζανα, μα και οι
καλεσμένοι  συμμετέχουν με γλυκό ή αλμυρό
πεσκέσι, και παίρνουν μερίδιο από τη ρακή που παράγεται…

Πριν κλείσω το post, το φάρμακο που υποσχέθηκα, εμπνευσμένο από καλοκαιρινό κοκτέιλ που έκανε λέει θραύση το καλοκαίρι . Σε χειμωνιάτικη εκδοχή τώρα γιατί τις ζεστασιές  (κυριολεκτικά και μεταφορικά) τις χρειαζόμαστε  κι αυτό είναι θερμαντικό και παρηγορητικό …

 

2 κούπες νερό

2 κουταλιές διάφορα βότανα της αρεσκείας μας (εγώ έβαλα έρωντα (δίκταμο)  και μέντα)

2 ξύλα κανέλα

3-4 καρφάκια γαρύφαλλο

2 κουταλιές μέλι ή ανάλογη ζάχαρη

1/3 -1/2 κούπας ρακή

Εναλλακτικά, 2 φακελάκια μαύρο ή πράσινο τσάι όπως συμβούλευε το καλοκαιρινό κοκτέιλ.
Εννοείται ότι οι αναλογίες αλλάζουν κατά βούληση…

Βάζουμε το  νερό με τα
βότανα την κανέλα και τα γαρύφαλλα να βράσουν για 2-3 λεπτά από την ώρα που θα
αρχίσει ο βρασμός.  Τα σουρώνουμε σε
κούπες και τα γλυκαίνουμε με το μέλι . Προσθέτουμε και τη ρακή (μισή ποσότητα
σε κάθε κούπα) και απολαμβάνουμε ζεστό.

 

Εναλλακτικά, βράζουμε το νερό με την κανέλα και τα γαρύφαλλα
και αποσύρουμε από τη φωτιά. Ρίχνουμε μέσα τα βότανα και τα  αφήνουμε  για δέκα λεπτά να δώσουν τα αρώματα και τις ουσίες
τους στο αφέψημα .

Αν έχουμε και το ειδικό σκεύος με το οποίο γλιτώνουμε το  σούρωμα, ακόμη καλύτερα.
Γλυκαίνουμε  το ρόφημα με το μέλι (ή ζάχαρη) και προσθέτουμε
τη ρακή. Σερβίρουμε.

 

Χρόνια πολλά σε όσους Γιώργηδες  γιόρταζαν σήμερα. Στις 3 του Νοέμβρη γιορτάζει ο  Αϊ  Γιώργης ο Μεθυστής όπως σας έλεγα πέρυσι    και συνήθιζαν σαν σήμερα  να
ανοίγουν  και να δοκιμάζουν  το καινούριο κρασί.  Το  σημερινό post έχει να κάνει με τη χάρη του νομίζω…

Καλή βδομάδα!