Ο παραδοσιακός τρόπος αποθήκευσης και διατήρησης, που μπορούμε να εφαρμόσουμε και σε σταφίδες του εμπορίου!
Στην Κρήτη λοιπόν τα παλιά (όχι και τόσο παλιά…) χρόνια, υπήρχαν πολλές σταφίδες. Ολόκληρος ο Σεπτέμβρης περνούσε στους οψιγιάδες , με λαντζάκια με ποτάσα με σφήκες, με καραμπουτζέδες (πολύ κακής ποιότητα σταφίδες) και άσους (άριστης ποιότητας σταφίδες), με άσπρα κεφαλομάντηλα, τραγούδια και ζέστη! Ζέστη και παρακλήσεις να αργήσουν οι βροχές… Έχουν πέσει δάκρυα
απόγνωσης μαζί με τη βροχή που έριχνε ο Θεός, όσα δεν μπορείτε να φανταστείτε. Να βλέπουν οι αμπελουργοί τους κόπους μιας ολόκληρης χρονιάς να χάνονται με τα ρυάκια του νερού της πρώτης μπόρας του Φθινοπώρου και να κλαίνε απαρηγόρητα.
Αργότερα είχαν τις τέντες. Μικρή προστασία για τις απλωμένες σταφίδες, τους απλωμένους κόπους μιας ολόκληρης χρονιάς! Πολλές φορές το νερό έπαιρνε και τις τέντες! Και ακόμη αργότερα εμφανίστηκαν τα ξηραντήρια. Εγκαταστάσεις για μεγαλοπαραγωγούς μιας και μάλλον δεν συνέφερε η κατασκευή τους για μικρές ποσότητες προϊόντος.
1922, με την εγκατάσταση των προσφύγων της Μικράς Ασίας στα μέρη μας. Οι πρόσφυγες της περιοχής μας αναβάθμισαν τις καλλιεργητικές μεθόδους και το προϊόν αποτέλεσε μια σημαντική πηγή εισοδήματος για τους αγρότες του νομού μας μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 80. Μετά… Αφήστε το… Ας μιλήσουν οι αριθμοί: από 102.000 τόνους που ήταν η παραγωγή σταφίδας το 1983, τα τελευταία χρόνια έχει πέσει στους 8000 τόνους!
Η συζήτηση περί του πόσο ωφέλησε τον αγροτικό κόσμο η στροφή σε άλλες καλλιέργειες δεν είναι του παρόντος post (όχι ότι δεν έχω άποψη αλλά δεν είναι λέμε του παρόντος post) . Ξέρω όμως ότι τις σταφίδες τις ψάχνουμε πια με τα … κιάλια που λένε!
«Ξέρεις, ο τάδε άπλωσε λίγες σταφίδες, πες του να σου δώσει 5-6 κιλά, δεν τις πουλά ακριβά» ή «ας είναι καλά η συντέκνισσά μου, μου έφερε 2-3 κιλά σταφίδες και θα τις έχω το χειμώνα όπου τις χρειαστώ».
Φέτος εμφανίστηκαν αρκετές στη λαϊκή μας και έκανα εύκολα τις προμήθειές μου! Η μάνα μου τις καθάρισε με υπομονή και τις
φυλάξαμε με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο, ζεστές , μέρα μεσημέρι, να γίνουν σαν παστίλιες, έτσι όπως πρέπει!
Υλικά
Σταφίδες
Δαφνόφυλλα
Ξύλα κανέλας
Γαρύφαλλα (καρφάκια)
Αμπερόζα
Σπασμένους κόκκους μαστίχας
Επί το έργον
Θα σας περιγράψω τι ακριβώς κάναμε εμείς, γιατί η μάνα μου καμαρώνει για το γεγονός ότι οι σταφίδες της ποτέ δεν έπιασαν έντομα και διατηρούνταν ξανθές και νόστιμες για ένα ολόκληρο χρόνο!
Πήραμε λοιπόν αποξηραμένη σουλτανίνα, δηλαδή σταφίδες. Κατ’ αρχήν, τις λιάσαμε 1-2 μέρες να στεγνώσουν πιο πολύ. Μετά η μάνα μου έβγαλε ένα- ένα τα λίκια τους (τα αποξηραμένα κοτσανάκια τους) , τις ξελίκισε όπως λέμε.
Τις πλύναμε πολύ καλά να φύγουν και τα τελευταία ίχνη της ποτάσας (σε διάλυμα ποτάσας εμβαπτίζονται οπωσδήποτε τα σταφύλια που προορίζονται για σταφίδα πριν αποξηρανθούν, γιατί αλλιώς σαπίζουν ). Τις απλώσαμε ξανά στον ήλιο σε ταψιά στρωμένα με βαμβακερό ύφασμα .
Κάθε βράδυ, μετά τη δύση του ήλιου, τις βάζαμε μέσα να μην τις πιάσει υγρασία, και κάθε πρωί ξανά στον ήλιο… Τις ανακατεύαμε πότε πότε να λιαστούν όλες! Σήμερα, καταμεσήμερο όπως ήταν ζεστές, τις βάλαμε σε γυάλινα βάζα με ξύλα κανέλας και δαφνόφυλλα.
Τις πιέζαμε με τα χέρια μας ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την ποσότητα του αέρα ανάμεσά τους και όταν γέμισαν τα βάζα μας βάλαμε 2-3 δαφνόφυλλα και ξύλα κανέλας ακόμη, και τα κλείσαμε.
Παρατηρήσεις
1) Παλιότερα η μητέρα μου φύλαγε σε διαφορετικό μέρος τις σταφίδες για γλυκά και σε διαφορετικό εκείνες που τρώγαμε σκέτες. Αυτό, γιατί όσες προοριζόταν για γλυκά δεν αρωματιζόταν με μαστίχα και αμπερόριζα επειδή αυτά τα αρώματα είναι ιδιαίτερα έντονα και δεν ταιριάζουν με όλα τα γλυκά.Επίσης τύλιγε σε χαρτοπετσέτα τα φύλλα της δάφνης και της αμπερόριζας για να μην σπάσουν σε κομμματάκια όταν ξεραθούν και δείχνουν άσχημα στις σταφίδες της.
2) Όσο πιο «σφικτά» είναι πιεσμένες οι σταφίδες τόσο καλύτερα διατηρούν την γεύση τους και το χρώμα τους, και τόσο δυσκολότερα
τις πλησιάζουν έντομα…
3) Παλιότερα διατηρούσαν τις σταφίδες σε μεταλλικά κουτιά ή σε μικρά πυθαράκια ή κιουπιά από πηλό. Διατηρούνται επίσης σε πλαστικά μπολ που κλείνουν καλά, αλλά εγώ προτιμώ τα γυάλινα βάζα.
4) Ακόμα και οι σταφίδες του εμπορίου (αυτές που αγοράζουμε με το κιλό και όχι σε σακουλάκια) γίνονται πολύ πιο αρωματικές αν τις λιάσουμε 1-2 μέρες και τις φυλάξουμε με τον παραπάνω τρόπο.
Των φρονίμων τα παιδιά βλέπω ότι κάνουν καλό κουμάντο για το χειμώνα.
Εδώ δεν έχουμε αυτή την πολυτέλεια να βρούμε σταφίδες, σπάνια στη λαϊκή έχει κάποιος και δυστυχώς στα Σ/Μ οι περισσότερες είναι εισαγωγής.
Όπως λες μπορεί να μην είναι του παρόντος η συζήτησή αλλά είναι κάτι που καίει.
Καλό ξημέρωμα.
Ε κουμάντο τώρα… Δυο άνθρωποι τι θα πρωτοφάμε το χειμώνα 🙂
Ωραίο ποστ! Εμείς εδώ έχουμε μαύρη σταφίδα, την οποία κι εγώ αποθηκεύω με δάφνη μαζί για τα μαμουνάκια!
Ευχαριστώ Κική. Η δική μας είναι ξανθιά και μάλιστα όσο πιο ξανθιά τόσο πιο καλή λέμε!
Πο πο! Τι μου θύμισες τώρα!!! Οψιγιάδες, τέντες, βροχές, καβγάδες κατά το αλουσούδιασμα, κοσκίνισμα, σακοράφες, μυρωδιά τσουβαλιού, λερωμένα γόνατα, ποδήλατα… ταψιά στην ταράτσα, τούλια, παλιά, βάζα, καρυδόπιτες, πατούδα…!!! Και ό,τι προχθές έλεγα με την ξαδέρφη μου ότι πια οι γονείς μας, ούτε για το σπίτι δε βάζουν.
Μαριλίτσα δεν είσαι πολύ μικρή για να θυμάσαι τόσα 🙂 ;
se eyharisto gia oles tis xrhsimes plhrofories se theoro daskalamou.makari na se gnoriza ki apo konta dyo xronia diavazo to blogsou exo mathei tosa polla na eisai panta kala .
Ω! πόσο τιμητικά λόγια! Σ' ευχαριστώ πολύ! Καλώς ήρθες και στα σχόλια!
xexasa na sas po oti zo ston kanada .giato hora einai exi to proi se sas .eyxaristoume kai pali tha thelame poly na mas deixeeis thn kouloura tou gamou kai pos ginontai ta stolidia .
Αυτά είναι ολόκληρη τέχνη και τα φτιάχνουν πολύ ειδικευμένες μαστόρισσες. Σκοπεύω κάποια στιγμή να κάνω την παρουσίασή του αλλά δεν είχα ακόμη την ευκαιρία…
poly xrhsimo.
Ευχαριστώ!
πολυ ωραιο ποστ, ηξερα μονο για την δαφνη!ειναι τοσο νοστιμες κ θρεπτικες!
Ταιριάζει πολύ και αρμπαρόριζα και η μαστίχα. Η κανέλα είναι εκ των ουκ άνευ ούτως ή άλλως!
Ακόμα μια ανάρτηση που με κάνει απλά να θαυμάζω και να σκέφτομαι πόσα πολλά έχουμε να μάθουμε ακόμα από σένα Βαγγελιώ!
Καλημέρα και φιλιά!
Ερμιόνη με κολακεύεις! Δεν έχεις ανάγκη μαθημάτων εσύ κοπέλα μου!
πολυ ενδιαφερον. δεν γνωριζα τα στοιχεια που αναφερεις για την παραγωγη σταφιδας στην κρητη και την θεαματικη πτωση της. δεν ειναι εδω το καταλληλο μερος για τετοιες συζητησεις, αλλα αναρωτιεμαι γιατι με τοση ευκολια καταστρεψαμε τις παραδοσεις μας και οχι μονο οσον αφορα τις σταφιδες.
καλη σου μερα
ειρηνη
Ειρήνη εδώ έχουμε φτάσει να λέμε "στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα" σε πολλά ζητήματα…
Αλλη μια ανάρτησή σου που την "ρούφηξα" μέχρι την τελευταία λέξη Βαγγελίτσα μου!
Να είσαι καλά για τα όσα μοιράζεσαι μαζί μας!
Φιλιά πολλά!
Σ΄ευχαριστώ Έλενα… Με κολακεύεις 🙂
Τρώμε πολλές σταφίδες στο σπίτι, φροντίζω να μη λείπουν σχεδόν ποτέ.
Πολύ ωραία κι αυτή σου η ανάρτηση, μπράβο γλυκιά Κρητικοπούλα!
Η μανούλα σου είναι πολύ άξια και παραδοσιακή νοικοκυρά, της έμοιασες! Θα πρέπει να είναι περήφανη για την κορούλα της!
Καλό φθινόπωρο, φιλάκια!
Mary σ' ευχαριστώ για το τόσο ζεστό σχόλιο. Θα διαβιβάσω στη μαμά μου τα καλά σου λόγια :-)!
Χρήσιμη ανάρτηση, δεν τα ήξερα όλα αυτά που γράφεις για την παραγωγή σταφίδας!
Βάσω ευχαριστώ πολύ. Να είσαι καλά!
Άλλη μια φανταστική ανάρτηση πόσο χαίρομαι να διαβάζω τέτοιες αναρτησεις Βαγγελιώ μου!
Ευχαριστώ Έρη! Χαίρομαι που σου αρέσουν οι αναρτήσεις μου. Κι εγώ απολαμβάνω τις δικές σου
Καλημέρα…πολύ ενδιαφέρον αυτά που γράφεις για τη σταφίδα.
Στο καφέ που άνοιξε ο γιος μου σερβίρουμε σταφίδες με τη ρακή.
Δεν ξέρω αν από κάποιο μαγαζί εκεί μπορούν να μας στείλουν με αντικαταβολή.
Να είσαι καλά!
Δήμητρα το έχω καταλάβει για το καφέ του γιου σου και εύχομαι και από δω καλές δουλειές. Αυτές που βρίσκουμε στο εμπόριο δεν ξέρω καν αν είναι ντόπιες! Όπως γράφω κι εμείς μεταξύ γνωστών βρίσκουμε πια σταφίδες!
Γεια χαρα!! Εισαι καταπληκτικη!! Οτι εχω φτιαξει απο τις συνταγες σου ειναι θεσπεσιο!! Ειχα κι εγω μια μαμα (δυστυχως την εχασα νωρις) που ηταν απο κεινες τις παλιες κρητικες μαγειρισες και ειχε πολυ καλο χερι! Οι συνταγες σου μου τη θυμιζουν παρα πολυ! Ετσι κι εκείνη οταν κατεβαζε το φαγητό απο το μάτι ελεγε πως πρεπει να μαρουβισει για να το φάμε! !Ακολουθω πολυ τις συνταγες σου και πιστευω πως εισαι η καλύτερη στο είδος αυτο!!! Να σαι παντα καλα και να έχεις υγεία !!!
Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια! Η διαπίστωση ότι οι συνταγές μου σου θυμίζουν τη μαμά σου με τιμά ιδιαίτερα. Εύχομαι και για σένα ό,τι επιθυμείς και να είσαι καλά!
Ηθελα επισης να πω οτι η συνταγή απο τα ντολμαδακια ειναι εξαιρετικη (η αγκιναρα κανει τη διαφορα φυσικα και μονο στη Κρήτη νομιζω την προσθετουν) καθως επισης και τα λαδοκουλουρα σου ειναι τελεια!!!
Έτσι πιστεύω κι εγώ! Να σκεφτείς ότι η μαμά μου κρατά αγκινάρες στην κατάψυξη και για τα ντολμαδάκια με διατηρημένα φύλλα που κάνουμε μερικές φορές το χειμώνα. Τα πολλά κρεμμυδάκια και γενικώς τα “πράσινα” στη γέμιση κάνουν πράγματι τη διαφορά!
Τα φύλα δάφνης πως ακριβώς αποτρέπουν τα μαμούνια? Αυτά γενιούνται από αυγά που υπάρχουν στην σταφίδα και τρώνε την σταφίδα για να αναπτυχθούν. Τι κάνει η δάφνη?
Δεν είμαι χημικός, μαθηματικός είμαι αλλά προφανώς τα αιθέρια έλαια που περιέχουν τα φύλλα της δάφνης είναι πτητικά ως ένα βαθμό και δεν ευνοούν την ανάπτυξη των μαμουνιών. Όταν ανοίγω ένα σακουλάκι ή μπολ με σταφίδες μοσχοβολούν και δάφνη! Και στα ντουλάπια τροφίμων βάζω δάφνη. Η εξήγησή μου είναι εμπειρική και όχι επιστημονική, αλλά πάντως είναι καθιερωμένη η χρήση δαφνόφυλλων στη διατήρηση προϊόντων και μάλλον πιάνει…