Οι θερμοκρασίες, άρχισαν να πέφτουν, άλλαξε κι η ώρα – νυχτώνει πολύ νωρίς πια – και βαδίζουμε προς το χειμώνα ( σε πολλούς τομείς δυστυχώς). Όσπρια, πρωτοφανίστικα αγριόχορτα (η προ δεκαημέρου βροχούλα έκανε κιόλας το θαύμα της), αλλά και πιο βαριά φαγάκια άρχισαν να μυρίζουν τώρα στις κουζίνες μας. Η τηγανιά είναι από τα πιο αγαπημένα πιάτα της εποχής!
Το χοιρινό επανέρχεται σιγά σιγά στα πιάτα μας, όχι μόνο με τη μορφή της μπριτζόλας που είναι παντός καιρού, αλλά και σε πιο «χειμωνιάτικες» εκδοχές. Πρασοσέλινο με ντομάτα ή με αυγολέμονοή απλώς λεμονάτο, με όσπρια, με χόρτα, ψητό, κατσαρόλας , τηγανιές με διάφορους τρόπους και προσθήκες ανά την Ελλάδα.
Παλιότερα, όχι μόνο δεν τα έσφαζαν τα γουρουνάκια τέτοια εποχή, αλλά τα περιποιούνταν και τα είχαν στα όπα όπα, προετοιμάζοντάς τα για τα Χριστούγεννα! Τώρα, μέχρι και λουκάνικα και απάκια έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν πριν καν αρχίσει η νηστεία των Χριστουγέννων.
Το «φουκάκι», η κρητική τηγανιά, έχει βυζαντινές ρίζες τουλάχιστον κατ’ όνομα.Ο Ψιλάκης γράφει ότι οι πηγές του αναφέρουν φαγητό με αυτό το όνομα που πιθανόν να περιείχε τυρί. Φουκάκι όμως ονομάζεται ακόμη και σήμερα στο Μαλεβύζι η χοιρινή τηγανιά , η απλή τηγανιά χωρίς προσθήκες και γαρνιτούρες, μόνο με μπόλικο λεμόνι. ‘Άλλωστε τα λεμόνια αφθονούν στο Μαλεβύζι, όπου παράγονται κάποια από τα καλύτερα εσπεριδοειδή της Κρήτης.
Φαγητό που παλιότερα συνηθιζόταν ανήμερα των Χριστουγέννων, σήμερα είναι εύκολη , νόστιμη και λαχταριστή λύση όλες τις εποχές, ακόμη και για τους πιο δύσκολους στο κρέας!Η σάλτσα του δε, είναι σκέτος πειρασμός με φρέσκο ζυμωτό ψωμί.
Πλένομε το κρέας πολύ καλά. Βάζουμε ένα μεγάλο τηγάνι στο μάτι της κουζίνας και όταν αρχίσει να ζεσταίνεται βάζουμε το κρέας με τα νερό που έχει συγκρατήσει από το πλύσιμο (χωρίς να το στραγγίξουμε).Το γυρίζουμε από όλες τις μεριές να αλλάξει χρώμα. Όταν πιει το πρώτο νερό προσθέτουμε μισή κούπα ακόμη και χαμηλώνουμε σε μέτρια την θερμοκρασία . Συνεχίζουμε σιγομαγειρεύοντας . Περίπου στη μέση του ψησίματος αλατίζουμε το κρέας και προσθέτουμε το ελαιόλαδο, το ξύσμα λεμονιού και το θυμάρι αν βάλουμε. Συνεχίζουμε το μαγείρεμα προσθέτοντας σταδιακά αν χρειάζεται νεράκι μέχρι το κρέας να μαλακώσει πολύ. Όταν έχει γίνει αφήνουμε να τηγανιστεί με το λάδι που υπάρχει στο τηγάνι και να ροδοκοκκινίσει απ’ όλες τις μεριές. Όταν είναι έτοιμο το σβήνουμε με το λεμόνι . Δηλαδή το περιχύνουμε με το χυμό λεμονιού και αφήνουμε να πάρει μια δυο βράσεις. Το σερβίρουμε ζεστό και το συνοδεύουμε με πιλάφι, ή τηγανητές πατάτες και βραστά χόρτα εποχής ή ωμή πράσινη σαλάτα.Συνοδεύουμε με τηγανητές πατάτες, ή πουρέ, ή κάποιο συνοδευτικό με ρύζικαι μια πλούσια σαλάτα.
Παρατηρήσεις
1) Κατ’ άλλο τρόπο, βάζουμε το λάδι πρώτα στο τηγάνι, τηγανίζουμε το κρέας ελαφρά και προσθέτουμε λίγο λίγο το νεράκι μέχρι να μαλακώσει. Σβήνουμε πάλι με λεμόνι. Θεωρώ ότι γίνεται καλύτερο αν μαγειρευτεί πρώτα με το νεράκι.
2) Αν δεν θέλουμε να βρίσκουμε το ξύσμα λεμονιού στο κρέας, βάζουμε λίγη φλούδα λεμονιού στο τηγάνι μαζί με το κρέας.
3) Όπως βλέπετε, στο παραδοσιακό φουκάκι δεν σβήνουμε το κρέας με κρασί ή ξύδι αλλά με λεμόνι. Δοκιμάστε το . Είναι διαφορετικό αλλά εξ ίσου νόστιμο.
4) Κατάλληλο για φουκάκι είναι ψαχνό από το μπροστινό πόδι μικρού γουρουνιού (το χεράκι που λέμε) και του πηγαίνει να έχει και λίγη πανσέτα , λίγο λίπος τέλος πάντων. Στην Κρήτη συνηθίζουμε τα άγδαρτα γουρουνάκια και βάζουμε στο τηγάνι και λίγο λιπάκι (αν μας το επιτρέπει η δίαιτά μας και η υγεία μας… ). Του δίνει διαφορετική νοστιμιά!
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Το σβήσιμο με το λεμόνι είναι που μου αρέσει και μένα πιο πολύ. Αρκετές φορές προσθέτω και σπόρους κόλιανδρου και έχω ένα πραγματικά γευστικό πιάτο.
Καλό βράδυ Vita μου. Τέλειο το φαγητό σου και σήμερα.
Πολύ ωραία η τηγανιά σου Vita. Την έχουμε συνηθίσει με προσθήκες διαφόρων λαχανικών μέσα (πιπεριές, μανιτάρια κλπ).
Ετσι σκέτη με το λεμονάκι δεν την έχω δοκιμάσει.
Πολύ ωραία είναι.
Καλό βράδυ :))
ονειρεμένο φαγάκι, ξινούλι όπως μ' αρέσει!!!
φιλάκια
Η απλή λεμονάτη τηγανιά είναι και η πιο νόστιμη νομίζω!
Καλό μήνα Vita μου, φιλιά!
Απλό και υπέροχο το φουκάκι σου! Ομολογώ ότι δεν είχα ξανακούσει την ορολογία και έχω και καταγωγή από κρήτη τρομάρα μου! Φιλιά
Καλό μήνα Vita! Λαχταριστός μεζές και όπως ο περιγράφεις με φρέσκο ζυμωτό ψωμί…θα γίνει χαμός!
Φιλιά πολλά
Δεν είχα ακούσει τη λέξη φουκάκι ποτέ!
σου έχω πει οτι λατρεύω τις συνταγές σου και την απλότητά τους ε…???
καλό μήνα…-:))
Μας μαθαίνεις και νέες λέξεις. Π.χ. φουκάκι. Τι φαγάκι ωραίο είναι τούτο; Και μ αρέσει που δεν είναι σκούρο.
Νένα
Πηνελόπη μου και το ξύσμα λεμονιού! Αυτά μ' αρέσουν και μένα.
Μάριον κι εγώ την κάνω και με άλλους τρόπους αλλά η απλότητα τούτης είναι και η νοστιμιά της…
Γαστερόπληκτη κι εγώ πνιγμένο στο λεμόνι το θέλω :-).
Έλενα συμφωνούμε απόλυτα 🙂
Ερμιόνη καλώς όρισες κι ευχαριστώ για το σχόλιο. Έτσι το λένε κυρίως στο Μαλεβύζι (δεν ξέρω αν και κάπου αλλού). Ούτε εμείς το λέμε έτσι αλλά θεώρησα καλό να αναφέρω την παραδοσιακή ονομασία.
Έρι ναι η σαλτσούλα είναι λεμονάτη και πεντανόστιμη.
Κική είναι λέξη ντοπιολαλιάς πολύ περιορισμένης περιοχής 🙂
Βιβή μου σ' ευχαριστώ πολύ. Καλό μήνα και σ'εσένα.
Νένα μου όπως έλεγα και παραπάνω στην Κική λίγοι , πολύ λίγοι την ξέρουν.Αλλά το χοιρινό είναι πεντανόστιμο έτσι.
mia xara sas brisko ego tora kanv kremidokalitsoyna
Ευχαριστώ ανώνυμε για την επίσκεψη και το σχόλιο. Σας άρεσαν τα κρεμμυδοκαλίτσουνα;
@
μπήκα σήμερα (από την παραπομπή) στο Μαλεβύζι
και συγκινήθηκα…
ο πατέρας μου, μας έλεγε πάντα ότι 2 γενιές πριν,
οι προπαππούδες του ήσαν απ' το Μαλεβύζι.
🙂
quartier libre Κι εμένα ο μπαμπάς μου μαλεβυζιώτης ήταν κατά το ήμισυ και μεγαλωμένος εκεί. Πολλές παιδικές μου αναμνήσεις είναι δεμένες με το Μαλεβύζι, τις μυρωδιές και τις γεύσεις του, μιας και τα καλοκαίρια τα περνούσα εκεί…
ΤΟ ΘΥΜΑΜΑΙ ΣΑΝ ΦΑΓΗΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΟΤΑΝ ΚΑΘΕ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ ΕΣΦΑΖΕ ΤΟ ΧΟΙΡΟ ΠΟΥ ΕΘΡΕΦΕ ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ…
Fantazomai tin tigania eksairetiki
[…] Φουκάκι […]
[…] Πηγή: staging.cretangastronmy.gr […]