Από τους πιο νόστιμους συνδυασμούς!
Για τον ρόλο των χόρτων στην κρητική διατροφή έχω γράψει και ξαναγράψει. Ευτυχήσαμε να έχουμε στο νησί μας μια από τις πιο πλούσιες ποικιλίες βρώσιμης χλωρίδας και μάλιστα πολλά από τα χορταράκια μας είναι ενδημικά, δηλαδή δεν φυτρώνουν σε άλλα μέρη (τουλάχιστον μόνα τους!).
Αυτή την εποχή είναι στο φόρτε τους. Βραστά, γιαχνερά, άγρια, καλλιεργημένα, είναι χαρά Θεού οι εξοχές μας. Οι μαγείρισσες του νησιού έχουν επινοήσει αμέτρητους τρόπους να τα μαγειρεύουν. Πίτες φούρνου, χορτόπιτες τηγανιού, σαλάτες, ομελέτες μαγειρευτά με κρέας (διαφόρων ειδών) , με ψάρι (παστό , κονσέρβας ή φρέσκο), με θαλασσινά, με χοχλιούς, με σκέτες πατάτες, και όλα αυτά με ντομάτα ή με λεμόνι ή και με αυγολέμονο ακόμη….. Με ό,τι φανταστείτε τα συνδυάζουμε και μάλιστα με πολλούς τρόπους.
Τα γιαχνερά χόρτα τα τελευταία χρόνια τα καταψύχουμε και έχουμε όλο το χρόνο για τις μυρωδάτες χορτόπιτές μας. Όσο πιο πολλά είδη βάλουμε, τόσο πιο μυρωδάτες και ιδιαίτερες γίνονται. Πρωταγωνιστής βέβαια σ’ αυτά τα μείγματα είναι τα μάραθα. Άγρια για όσους είναι κοντά στην εξοχή αλλά και ήμερα σε όλα τα μανάβικα και τις λαϊκές αγορές μπορούν και μόνα τους να χρησιμοποιηθούν με όλους τους τρόπους που ανέφερα παραπάνω.
Όταν όμως συνδυαστούν και με άλλα γιαχνόχορτα ,ακόμη και ήμερα όπως το σπανάκι και τα γούλα (σέσκουλα), το αποτέλεσμα είναι αξεπέραστο. Όταν έχω μεγάλες ποσότητες χόρτων τα τσιγαρίζω , τα χωρίζω σε μαγεριές και τα βάζω στην κατάψυξη. Έχει ένα κόπο και μια διαδικασία αλλά τα έχουμε μετά εύκαιρα για διάφορες χρήσεις. Τσιγαρίζω ένα κρεμμυδάκι σε λίγο λάδι (γιατί ανάλογα πού θα τα χρησιμοποιήσω θα προσθέσω και άλλο λάδι τότε) , προσθέτω τα μάραθα με λίγο νεράκια γιατί θέλουν αρκετό χρόνο σε σχέση με τα άλλα και σε κανένα τεταρτάκι βάζω και τα υπόλοιπα μαζί με λίγο αλάτι.
Αφήνω να χαμηλώσουν στην κατσαρόλα και όταν πάρουν ένα δυό βράσεις να μείνουν με λίγο νερό τα κατεβάζω από το μάτι και αφήνω να κρυώσουν. Με τρυπητή κουτάλα τα μοιράζω σε σακουλάκια κατάψυξης και τα φυλάσσω στην κατάψυξη. Πάντα φροντίζω να αφήσω λίγα στην κατσαρόλα και αφού βάλω 1-2 πατάτες και λίγη ντομάτα (όχι κατ’ ανάγκη φρέσκια) φτιάχνω ένα νόστιμο παραδοσιακό φαγάκι νηστίσιμο και πεντανόστιμο.
Σήμερα έφτιαξα μερικά απ’ αυτά που είχα καταψύξει με χοιρινό. Κλασικό κρητικό φαγάκι κι αυτό, εποχής! Μοσχομύρισε μάραθο το σπίτι.
update 7-2-2023
Η ανάρτηση συμπληρώθηκε με νέες φωτογραφίες στις οποίες περιέχονται και οι πατάτες που αναφέρονται ως προαιρετικές στα υλικά. Επίσης η σύσταση των χόρτων διαφέρει κάθε φορά, οπότε κάθε φορά έχουμε λίγο διαφορετικό φαγητό! Πραγματικά “μαγικές” γεύσεις…
Υλικά
1 κιλό χοιρινό για κατσαρόλα σε μικρές μερίδες αλλά όχι μπουκιές
1-1,5 κιλό διάφορα γιαχνερά χόρτα άγρια ή ήμερα
1 μάτσο μάραθα
1 ματσάκι αγριοπρασάκια
1 /2 κούπα ελαιόλαδο
1 ξερό κρεμμύδι
Αλάτι
Πιπέρι (προαιρετικά)
1 πιάτο ντομάτα ή 2-3 κουταλιές πελτέ διαλυμένο σε μια κούπα νερό και χυμό ενός λεμονιού (αυτή την εποχή εγώ βάζω από την κατεψυγμένη μου σάλτσα ή από τη σάλτσα βάζου που έχω από τις καλοκαιρινές ντομάτες)
Προαιρετικά, 2 μέτριες πατάτες κομμένες σε κυδωνάτες φέτες
Αντί ντομάτα (μπορούμε να την παραλείψουμε εντελώς) βάζουμε τον χυμό 2 λεμονιών.
Επί το έργον
Πλένουμε πολύ καλά τα χόρτα (αφού βέβαια τα καθαρίσουμε). Καλό είναι να τα χωρίσουμε σε “ομάδες” ανάλογα με το πόσο τραχιά είναι, γιατί μαγειρεύονται σε διαφορετικούς χρόνους.
Μαραίνουμε το κρεμμύδι με το λάδι, και προσθέτουμε το κρέας αφού το πλύνουμε. Αλατίζουμε. Το γυρίζουμε μέχρι να αλλάξει χρώμα απ’ όλες τις μεριές και το αφήνουμε να βράσει. Αν χρειαστεί προσθέτουμε νεράκι. Όταν έχει μισοβράσει προσθέτουμε τα μάραθα πλυμένα και κομμένα σε μεγάλα κομμάτια. Μετά από 15 λεπτά προσθέτουμε και τα υπόλοιπα χόρτα και λίγο ακόμη αλάτι. Αν βάλουμε πατάτες, τις προσθέτουμε λίγο μετά τα μάραθα. Γενικά προσθέτουμε σταδιακά τα υλικά, ανάλογα με το πόσο χρόνο θέλει καθένα να βράσει.
Προσθέτουμε και τη ντομάτα ή το λεμόνι και αφήνουμε να τελειώσει το φαγητό μας κουνώντας την κατσαρόλα πότε πότε για να μη πιάσει. Είναι έτοιμο όταν το κρέας έχει γίνει , έχει πιεί όλα τα περίσσια υγρά και έχει μείνει με τη σάλτσα του. Αφήνουμε να μαρουβίσει και σερβίρουμε.
update 2023:
Στιγμιότυπα από την παρασκευή του φαγητού
Παρατηρήσεις
1) Γίνεται πολύ νόστιμο και με αρνάκι ή με μοσχαράκι.
2) Αν θέλουμε μπορούμε να σβήσουμε το κρέας με κρασί, αλλά αν τα χόρτα μας είναι αρκετά αρωματικά αρκούν για να του δώσουν νόστιμη γεύση.
3)Η αναλογία χόρτων-κρέατος μπορεί να αλλάξει…
4) Αυτή τη φορά το έφτιαξα με χόρτα που είχα στην κατάψυξη οπότε τα πρόσθεσα μαζί με την ντομάτα όταν το κρέας ήθελε περίπου ένα μισάωρο να γίνει.
5) update 2023: Εκτός από νωπό χοιρινό, συνδυάζουμε τα γιαχνερά χόρτα με απάκι ή σύγλινα. Υπέροχο αποτέλεσμα και με αυτόν τον συνδυασμό!
Αυριο Παρσκευή, εχω Λαική στην γειτονιά μου!!!Θα πάρω γιαχνερά να φτιάξω στον ανδρα μου που τα λατρευει!!!Ε, Θα τσιμπήσω και εγώ μια μικρή μεριδούλα,γιατί οπως τα ειδα,τα ζήλεψα!!!!
Καλό Βράδυ!!!
Τα λατρεύω τα χόρτα!!! Μπορείς να φανταστείς πως η μαμά μου μου έστειλε στις γιορτές αγρια χόρτα και έκανα φρικασε…μμμμμμμμμ………ακόμα το σκέφτομαι!!!
Το κρέας συνδυασμένο με πράσινα χόρτα είναι η πιο υγιεινή επιλογή! Συνήθως φτιάχνω φρικασέ με άγρια χόρτα αλλά και κοκκινιστό δείχνει υπέροχο!
Υπέροχο φαγητό. Και τώρα που είναι και η εποχή τους φτιάχνεται πολύ συχνά.
Καλημέρα!!!
Το ΛΑΤΡΕΥΩ αυτό το φαγητό!!!
Δεν είμαι ιδιαίτερα φαν των χόρτων, όμως αναγνωρίζω πραγματικά ότι είμαστε προνομιούχοι σε αυτόν τον τομέα….Το ιστολόγιό σου είναι κεφάλαιο για την Κρητική κουζίνα, πραγματικά…..
Στο χω ξαναπεί, κάθε φορά με ξαφνιάζεις ευχάριστα με την ποικιλία και την νοστιμιά της Κρητικής κουζίνας!!
Με σέσκουλα, μάραθα και σπανάκι φτιάχνω μιαν από τις νοστιμότερες πίτες μου, δεν τα χω χρησιμοποιήσει ποτέ όμως με κρέας, ξετρελάθηκα με την ιδέα, θα είναι η επόμενη μου "απόπειρα"
Ευχαριστώ!!
Από χόρτα, δεν μας λείπει εδώ στο Καρπενήσι. Λέω να δοκιμάσω την συνταγή σου.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΓΗ!!ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΥΩ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΝΟΣΤΙΜΟΤΑΤΟ!!
ΚΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ!!
Τέλειο φαγητάκι!!! Αγαπημένη γεύση. Έχω στην κατάψυξη τέτοια χορταράκι, με περιμένουν υπομονετικά….
τα γιαχνόχορτα είναι πικρα;εχουν άλλο όνομα;η μητέρα μου είναι πελοποννήσια και τα χρησιμοποιει πολύ κι εκείνη τα χόρτα γι'αυτό ρωτάω 🙂
καλή βδομάδα σου εύχομαι
Ριρή μου θεωρώ ότι ελαττώνοντας το λάδι δεν είναι και ιδιαίτερα παχυντικό έτσι δεν είναι;
Μαρίνα το πιστεύω απόλυτα γιατί και σε μένα έχει συμβεί 🙂
Λίλα και με λεμόνι και με ντομάτα είναι εξ ίσου νόστιμο και πολύ πολύ μυρωδάτο
Λίναι κι εγώ το φτιάχνω συχνά μέχρι τέλος της Άνοιξης. Χόρτα κι αν δεν μαζέψω εγώ ή κάποιος θα μου φερει ή θα αγοράσω αν τα βρω από γνωστό …
Αστέρι σου κάνω το τραπέζι 🙂
Ανεράιδα μου σ' ευχαριστώ. Κοκκινίζω…:-)
Έλενα αν σ΄αρέσει το πρασοσέλινο με ντομάτα σε βεβαιώνω ότι τούτο είναι νοστιμότερο…
Ellada πρέπει να το δοκιμάσεις.Περιμένω εντυπώσεις…
Λόυρδη όσοι έχουν πρόσβαση σε χόρτα το αγαπούν και το φτιάχνουν συχνά.
Μανουσίνα κι εγώ έχω πάντα γιαχνόχορτα στην κατάψυξη γιατί μας αρέσει και το φαγάκι και οι χορτόπιτες…
Και λοιπόν κλπ. Όχι καλή μου δεν είναι πικρά. Ίσα ισα που μερικά θα έλεγα ότι σέρνουν και μια γλύκα…Γιαχνόχορτα είναι τα χόρτα που κάνουμε τις χορτόπιτες ή χορτοκαλίτσουνα όπως θα έλεγε η χανιώτισσα γιαγιά σου. Καυκαλήθρες, αγριοσέλινα, αρχατζίκους, αγριοπρασάκια κλπ.
Όταν ήμουν μικρή ούτε να τα δω αυτά τα φαγητά. Τώρα τα λατρεύω. Έχετε μεγάλη ποικιλία χόρτων στην Κρήτη, αυτό το χοιρινό πρέπει να είναι πολύ μυρωδάτο.
Πώς σε ζηλέυω. Βλέπω όλα αυτά τα χόρτα και θέλω να τ' αρπάξω και να φτιάξω πίτες. Ζώντας στην Ολλανδία αυτό είναι που μου λείπει περισσότερο από όλα, τα χόρτα. Και δε μιλάω μόνο γι' αυτά που δείχνεις, που μπορούν να βρεθούν μόνο στην Κρήτη, αλλά ακόμα και για τα απλά βλήτα. Ούτε από αυτά έχουμε εδώ. Αχ…
Το πιάτο σου φαίνεται νοστιμότατο!
Μάγδα
Την ποικιλία των χόρτων σας στην Αθήνα δεν θα τη βρούμε παρά μόνο στας εξοχάς.
Τυχαίνει να έχω στο ψυγείο κάποια από την περασμένη εβδομάδα που βρεθήκαμε εκτός.
Δεν ξέρω όμως αν θα τα προτιμήσουν οι υπόλοιποι με κρέας,έτσι λέω να κάνω μια πίτα διαφορετική της πατρίδας μου.
Λατρεύω τα χόρτα όλα!
Γιαχνι τα τσακίζω!!!ΑΥΤΌ ΜΕ ΤΟ ΧΟΙΡΙΝΌ ΟΜΩΣ ΜΟΥ ΈΚΑΝΕ ΚΛΙΚ..ΟΠΌΤΕ ΛΑΪΚΉ-ΧΟΡΤΑ!
Σε φιλώ!!!
Κατερίνα μου όλοι πάνω κάτω την ίδια διατροφική διδρομή κάνουμε :-).Κι εγώ κάποια φαγητά που δεν τα δοκίμαζα παιδί, τα λατρεύω τώρα
Μάγδα μου! Ας ήταν δυνατόν να σου στείλω λίγα! Πότε θα γίνονται επιτέλους διαδικτυακές αποστολές 🙂
Ξανθή κάποια στιγμή πρέπει να τα δοκιμάσετε με ΄κρέας.Αν σας αρέσει το πρασοσέλινο είμαι σίγουρη ότι θα τα λατρέψετε αυτά.
Εύα αν σ΄αρέσουν γιαχνί , με κρέας θα σε ενθουσιάσουν. Πες μου τη γνώμη σου αν τα φτιάξεις…
Το ζήλεψα το φαΐ σου!!!
Φίλε απίστευτη δουλεια όλο το blog μπραβο σας!!
Κική μου ξέφυγε το σχόλιό σου :-). Ευχαριστώ!
Αναστασία σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και το σχόλιο! Φίλη όμως όχι φίλος 🙂