Άμα ‘χω ‘γω στο σπίτι μου
κρασί, ψωμί και λάδι
Ρήγας με τη γυναίκα μου
κοιμούμαι κάθε βράδυ
(Ελπίζω και εύχομαι να μην αναγκαστούμε να περιορίσουμε τις απαιτήσεις μας στα παραπάνω …)
Το κρητικό ψωμί σπάνια ζυμωνόταν με σκέτο σταρένιο αλεύρι. Σχεδόν πάντα οι κρητικοί ζύμωναν μιγαδερά αλεύρια δηλαδή μείγματα αλεύρων, στα οποία πότε υπερίσχυε το κριθαρένιο και πότε το σταρένιο. Συχνή ήταν και η πρόσμιξη σίκαλης. Το άσπρο ψωμί ήταν σπάνιο και χρησιμοποιούνταν μόνο λίγες φορές το χρόνο στις μεγάλες γιορτές , σε γάμους και βαφτίσια. Οι πρόσφατες ιατρικές μελέτες δείχνουν πόσο σημαντικές για τη διατροφή μας είναι οι φυτικές ίνες που περιέχουν αυτά τα μίγματα αλεύρων και πόσο πιο υγιεινά είναι από το επεξεργασμένο άσπρο αλεύρι.
 |
| Κριθαρένιο, καλαμποκάλευρο, σίκαλης |
Παρόλο που τα προηγούμενα χρόνια είχε αυξηθεί κατακόρυφα η κατανάλωση του άσπρου ψωμιού, επανερχόμαστε αργά αλλά σταθερά στις παλιές μας συνήθειες….
Τα τελευταία χρόνια λοιπόν, σπάνια αγοράζω ψωμί από φούρνο. Παρόλο που φτιάχνω και τα παραδοσιακά μας ψωμιά ,για καθημερινό ψωμί όταν δεν έχω πολύ χρόνο για ζυμώματα, χρησιμοποιώ την παρακάτω συνταγή .Είναι τόσο εύκολη που δεν υπάρχει λόγος να αγοράζω έτοιμο ψωμί.
Σ’ εμάς αρέσει το σχετικά «βαρύ» ψωμί. Αν πρόκειται να το φάμε με παρέα , έχω μια δεύτερη εκδοχή για πιο αφράτο.
Υλικά
Α΄εκδοχή (μείγμα αλεύρων)
1,5 κούπες αλεύρι σταρένιο ολικής άλεσης
1,5 κούπα αλεύρι κρίθινο
1 κούπα αλεύρι σίκαλης
0,5 κούπα καλαμποκάλευρο (για ωραιότερο χρώμα)
1,5 κούπα αλεύρι για όλες τις χρήσεις
Β΄εκδοχή (μείγμα αλεύρων)
3 κούπες αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 κούπες αλεύρι σταρένιο ολικής άλεσης
1 κούπα καλαμποκάλευρο
Επί πλέον (και για τις δύο εκδοχές)
1,5 φακελάκι ξηρή μαγιά
1 κουταλάκι αλάτι
1 κουταλιά μέλι ή ζάχαρη
1 κουταλιά λάδι
2- 2,5 κούπες νερό ελαφρά χλιαρό.
Επί το έργον
Στο μπολ του μίξερ βάζουμε τα αλεύρια, τη ζάχαρη(αν χρησιμοποιήσουμε), το αλάτι , και τη μαγιά και το βάζουμε μπροστά για 1-2 δευτερόλεπτα να αναμειχθούν. Ρίχνουμε το νερό (μια- μια τις 2 κούπες και αν χρησιμοποιήσουμε μέλι το διαλύουμε στην πρώτη κούπα) και το λάδι. Αν σηκώνει λίγο νερό ακόμη βάζουμε ¼ της κούπας, και ανάλογα και το υπόλοιπο 1/4. Ζυμώνουμε σε μέτρια προς υψηλή ταχύτητα μέχρι η ζύμη να γίνει μια μπάλα γύρω από το γάντζο ζυμώματος. Συνήθως αυτό παίρνει 5-6 λεπτά.
Σταματάμε το μίξερ, βγάζουμε το γάντζο, τη ζυμώνουμε λίγο με τα χέρια μας (δεν είναι δυνατόν να δω ζύμη και να μη “χώσω” τα χέρια μου) τη σκεπάζουμε με μια πετσέτα και αφήνουμε να ανεβεί. Το καλοκαίρι σε μισή ώρα είναι έτοιμη, το χειμώνα ανάλογα με τη θερμοκρασία του σπιτιού μισή ως μια ώρα. Την ξαναζυμώνουμε και πλάθουμε τρία ψωμάκια.
 |
| Η Β’ εκδοχή… |
Τα τοποθετούμε στο ρηχό ταψί του φούρνου που έχουμε στρώσει με χαρτί ψησίματος, τα χαράσσουμε με πολύ λεπτό μαχαίρι ή καλύτερα με ξυραφάκι , και αφήνουμε να ανεβούν .Θέλουν μία ώρα περίπου.
 |
| Η Α΄εκδοχή |
Τα ψήνουμε στους 180 βαθμούς 40- 50 λεπτά,ανάλογα το φούρνο και το μέγεθός τους ,ως ότου πάρουν το γλυκό χρώμα της φωτογραφίας. Το καλοψημένο ψωμί κάνει ένα χαρακτηριστικό ήχο όταν το κτυπήσουμε από την κάτω μεριά και είναι ελαφρύτερο απ’ ότι δείχνει ο όγκος του. Τα αφήνουμε να κρυώσουν σε σχάρα για να μην δημιουργηθούν υδρατμοί στους πάτους τους.
Παρατηρήσεις
1) Η διαδικασία του ζυμώματος μπορεί να γίνει εύκολα και στο χέρι. Άλλωστε είναι τόσο λίγη η ποσότητα της ζύμης που δεν κουράζει καθόλου. Παίρνει μόνο λίγη παραπάνω ώρα.
2) Μπορεί να φαίνεται ότι θέλει πολύ ώρα η διαδικασία, στην πραγματικότητα όμως κάνουμε άλλα πράγματα όσο φτιάχνουμε το ψωμί μας για τι τα ανεβάσματα δεν θέλουν την συμμετοχή μας …
3)Αν έχουμε νωπή μαγιά όση ένα λουκούμι μεγάλο, την αναπιάνουμε πρώτα με τη μια κούπα του νερού 2-3 κουταλιές αλεύρι και ελάχιστη ζάχαρη και μετά συνεχίζουμε τη διαδικασία όπως παραπάνω.Φυσικά αφαιρούμε το νερό από το συνολικό.
4) Αν κάποιο από τα αλεύρια μας λείπει, συμπληρώνουμε με όποιο άλλο θέλουμε.Αρκεί να είναι 6 κούπες στο σύνολο.
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Καλημέρα!!
Τα τελευταία δέκα χρόνια ζυμώνω και κανένα άλλο ψωμί δεν μας αρέσει, προτιμούμε να μη φάμε παρά να πάρουμε από το φούρνο.
Το πρόβλημα στην Αθήνα είναι η προμήθεια καλής πρώτης ύλης, το αλεύρι είναι δύσκολο να βρεθεί κι αυτό που φέρνω από το μύλο του χωριού δεν κρατά πολύ λόγω συνθηκών, ζέστης κλπ.
Πολύ μου άρεσε η μαντινάδα σου είμαι λάτρης της μαντινάδας.
Το καλύτερο ψωμί !!!Εχω κάνει οτι συνδυασμούς μπορείς να φανταστής με τα αλεύρια,(τα οποία προμηθεύομαι απο τα Βιολογικά καταστήματα),και με προσθήκη αλλων υλικων(τυρί, λιαστές ντομάτες κτλ)., πάντα το απολαμβάνουμε..Τώρα τελευταία χρησιμοποιώ και τον αρτοπαρασκευαστή για το ζύμωμα και το φούσκωμα μόνο. Πολύ μου 'αρεσε και η δική σου συνταγή!!!καλή σου μέρα Vita!!!!
Ζυμωτό και μόνο ζυμωτό ψωμάκι (βεβαίως … βεβαίως από τα χεράκια μου) τρώμε στο σπίτι.
Του φούρνου δεν τα μπορούμε με τίποτα!
Ωραιότατο το ψωμάκι σου
Μια γλυκειά καλημέρα :)))
zumoto psomi me ta xerakia mas to kalitero.mono psomi spitiko mas eresi.
i mantinada sou mou arese poli.
kalimera sas
Εγώ με τα ζυμωματα δεν τα πάω και πολύ καλά, ένα ψωμάκι όμως το κάνω που και που.
Ηθελα να σε ρωτήσω, αυτά όλα τα αλεύρια τα προμηθεύεσαι από κάποιον φούρνο??
Γιατί δεν νομίζω κάποια από αυτά να κυκλοφορούν στα ΣΜ.
Φιλάκια, καλό απόγευμα!
Δεν ξέρω να κάνω ψωμί, λέω να δοκιμάσω το δικό σου τρόπο.
κι εμένα το βαρύ μου αρέσει…να καταλάβω ρε παιδί μου ψωμί αλλιώς τρώω ζυμαρικά 😉
καλό βράδυ
Ξανθή μου παίρνω τα αλεύρια από φούρνο (δεν πουλάνε όλοι οι φούρνοι) και τα διατηρώ σε ψυγείο!Στον Πειραιά έχω βρεί τεράστια ποικιλία αλευριών στο Μανδραγόρα.Αφού να σκεφτείς μια φορά τα κουβαλούσα από κει στην Κρήτη!υποθέτω ότι ανάλογα μαγαζιά θα έχουν και στην Αθήνα
Ριρή μου έχω τον αρτοπαρασκευαστή αλλά δεν έχει πολύ κόρα το ψωμί του και εμάς μας αρέσει η κόρα.Για το ζύμωμα και μόνο βαριέμαι να τον βάζω στη μέση.Το μίξερ μου είναι πάντα στον πάγκο και είναι πιο εύκολο.
Αστεράκι σ΄ευχαριστώ.Δεν περίμενα τίποτα άλλο από σένα :-).Τόσα που φτιάχνεις, ψωμάκι δεν θα
φτιαχνες;
Βασιλική η μαντινάδα δεν είναι δική μου αλλά κι εμένα μ' αρέσει παρόλο που δεν εκφράζει και την πλήρη αλήθεια ε; 🙂
Έλενα, ναι όπως είπα και στην Ξανθή από φούρνο τα παίρνω εγώ.αλλά υπάρχουν και σε μαγαζιά τύπου παλιό μπακάλικο.
Ελλάδα αν δοκιμάσεις να φτιάξεις μόνη σου θα απολαύσεις και αληθινό ψωμί και ωραία διαδικασία.
Και λοιπόν κλπ. Εμένα το αφράτο μ' αρέσει αλλά είμαι μειοψηφία στο σπίτι.Το αποφεύγω βέβαια ούτως ή άλλως γιατί αφράτο τρώγω πολύ περισσότερο…
Κι εμένα μου αρέσει το βαρύ ψωμί. Ειδικά δε βουτηγμένο σε καλό λάδι (κρητικό ή άλλο δεν έχει σημασία). Εδώ και καιρό φτιάχνω ψωμί (χωρίς ζύμωμα αλλά σύμμεικατο) και δεν τρώμε από το φούρνο.
Καλημέρα Vita!!
Μύρισε το ψωμάκι σου κι απόψε θα ζυμώσω 🙂 Συνήθως το φτιάχνω με 2 ή 3 είδη αλεύρων (για όλες τις χρήσεις, σκληρό χωριάτικο και ολικής). Θα βάλω καλαμποκάλευρο γιατί μου αρέσει πολύ το χρώμα που έχουν πάρει τα καρβέλια σου. Μαγιά αγοράζω χύμα. Το φακελάκι να το υπολογίσω στα 2 κτγ;
Φιλιά
Τι όμορφα καρβελάκια Vita μου.
Κι' εγώ σήμερα θα κάνω το ψωμάκι της εβδομάδας, γιατί μ' ένα καρβέλι μέτριο περνάμε πια μια εβδομάδα.
Το ζύμωμα και το πρώτο φούσκωμα το κάνω στον αρτοπαρασκευαστή. Μετά το ζυμώνω λίγο με το χέρι και το αφήνω κανά δύο και πάλι για φούσκωμα και μετά ψήσιμο.
Αχ, σταμάτα πρωί πρωί, θα με κάνεις να φτιάξω ψωμάκι, φυσικά στον αρτοπαρασκευαστή και με κανονικό αλεύρι. Που να τρέχω τώρα να βρω τα υπόλοιπα:))
Δεν φτιάχνω συχνά ψωμάκι γιατί άμα το έχουμε το τσακίζουμε!!! εμένα το βαρύ ψωμάκι μου αρέσει… καλημέρα πολλά φιλιά
Foodjunkie δεν λες τίποτα! Περιμένω πως και πως το λάδι της νέας εσοδείας.Είμαι ικανή να φάω ολόκληρο καρβέλι με αγγουρόλαδο!
gvarvakis Ακριβώς! 2 γεμάτα κουταλάκια γλυκού είναι κάθε φακελάκι.Καλή επιτυχία.Αφού σου αρέσει το χρώμα βάλε 1 φλυτζάνα καλαμποκίσιο.
Πηνελόπη ευχαριστώ.Πήγε πιο βαθιά το μαχαίρι σε 1-2 και χάλασαν στην εμφάνιση, αλλά στο φάγωμα δεν μας χάλασαν καθόλου….
big mama έστω και με απλό αλεύρι διαφέρει το σπιτίσιο από το έτοιμο.Εμάς μας αρέσει η κόρα και γι αυτό περισσότερο ζυμώνω.
Μανουσίνα κι εγώ μερικές φορές κάνω ότι δεν το βλέπω :-).Φροντίζω να είναι έτοιμο την ώρα του φαγητού οπότε αντικαθιστώ πολλές φορές το φαγητό με ψωμί.Ειδικά την ωρα που το βγάζω από το φούρνο είναι πειρασμός…
στο ψωμάκι λέμε ναιιιιιιιιιιιιιιιι!!!!!
ζεστό και το σπίτι να μοσχοβολάει, άντε μετά να κρατηθούμε, με φρέσκο τυρί ή βούτυρο και δε χρειαζόμαστε φαγητό!!!!!
Γαστερόπληκτη καθόλου τυχαίο το όνομά σου ε; 🙂
Με τι θα σκεφτείς και δεν συνδυάζεται το ευλοημένο.Και με γλυκά και με αλμυρά!
Πολύ ωραίο το ποστ με το ψωμί!
Πολλά χρόνια δεν αγοράζουμε πιά ψωμί από τους φούρνους, παντα ζυμωνουμε και το απολαμβάνουμε – εχω ενα ερωτημα για την κόρα του ψωμιού πωσ μπορεί κανείς να της δώσει χρώμα ωραίο και να είναι ελαστική και όχι να θρύβεται??
Λιάνα καλώς ήλθες. Για το χρώμα βάζω λίγο αλεύρι καλαμποκιού.Για την κόρα το περνώ με βρεγμένο χέρι όταν το βγάλω από το φούρνο ή "τινάζω" λίγες σταγόνες στην επιφάνεια.Με τα παραπάνω μίγματα δεν μου βγαίνει τραγανή κρούστα.Εγώ το θεωρώ μειονέκτημα αλλά στους υπόλοιπους της οικογένειας έτσι αρέσει.
Vita, έχω τρελαθεί με τις συνταγές σου! Έχω ήδη σταμπάρει καμιά 10αρια που θέλω να κάνω! Θέλω να φτιάξω το καθημερινό μας ψωμί που λές και συ, αλλά με προζύμι αντί μαγιά…Φτιάχνω ήδη το προζύμι με τη συνταγή σου, αλλά για μετά, για το ψωμί, δεν ξέρω αναλογίες προζύμι/αλεύρι/νερό. Η διαδικασία φαντάζομαι η ίδια όπως παραπάνω. Ο χρόνος και η θερμοκρασία ψησίματος, ίδιες με τα παραπάνω και για το προζυμένιο;
Κώστα καλώς όρισες και ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια! Το ψωμί με προζύμι θέλει διαδικασία λίγο διαφορετική! Ο χρόνος ανεβάσματος διαφέρει πολύ . Συνήθως χρειάζονται 1,5 περίπου κούπα φρεσκοαναπιασμένο προζύμι για τις παραπάνω ποσότητες αλευριού. Δηλαδή θα έχει προκύψει από μισή κούπα περίπου διατηρημένο προζύμι. Όλο λέω πως όταν ζυμώσω θα βγάλω φωτογραφίες και όλο ξεχνώ να φωτογραφίσω κάποια φάση και αναβάλλεται το post…
πως γινεται τοπροζυμι
Πολυ κατατοπιστική η συνταγη σας, το ψωμάκι που έφτιαξα είναι γευστικοτατο!
Ευχαριστώ πολύ Σοφία. Καλοφάγωτο!
Η συνταγη σου (εκδοχη 2) εξαιρετικη (τριβετε λιγο το ψωμι , αλλα πεντανοστιμο) ομως θελει χρονο και υπομονη …..
Εχω εναν αρτοπαρασκευαστη και στις συνταγες του αναφερει για αλευρι (τυπου 0) και (τυπου 00) Γνωριζεις τα αντιστοιχα που μπορω να βρω στα σουπερ-μαρκετ ?
Τέλειο! Θα αναπιαςω το προζύμι μου,και θα το φτιαξω! Ειμαι σιγουρη οτι θα γίνουν τελεια!
Κι εγώ είμαι σίγουρη ότι θα τα καταφέρεις! Καλή επιτυχία!
Ποιο μίξερ προτείνεις για παρασκευή ψωμιού; Προσπαθώ να επιλέξω ένα καλό μιξερ και πραγματικά έχω μπερδευτεί με όσα υπάρχουν στην αγορά!
Πράγματι υπάρχουν πάρα πολλά! Σημασία έχει να υπάρχει εξάρτημα για ζύμες, να έχει μια σχετικά μεγάλη χωρητικότητα ο κάδος και να έχει ισχύ πάνω απο 1000 watt.
Ν εχετε παντα νοστιμες γνωσης ν.βλεπουμε τν γνωσης σας κ μετα ν τν ετρωμε χρονια πολλα
Ευχαριστώ πολύ! Να είστε καλά!
Ό,τι και αν έχω κάνει από την σελίδα σας, είχε πάντα επιτυχία. Συνεχίστε να μας βοηθάτε! Σας ευχαριστούμε!
Σας ευχαριστώ πολύ για το τόσο ενθαρρυντυικό σχόλιο! Να είστε καλά!
Δοκιμάστε το “πατατόψωμο με κουβερτούρα” : ανά φακελάκι μαγιάς: 400gr αλεύρι, 100gr περίπου βρασμένη πατάτα και 24 gr κουβερτούρα. (τα άλλα υλικά π.χ. νερό, λάδι, αλάτι, ζάχαρη όπως τα συνηθίζετε μόνο που θέλει λίγο λιγότερο νερό) Σημείωση: δεν βγαίνει γλυκό, είναι ψωμί για φαγητό.
Θα δοκιμαστεί πολύ σύντομα! Τι πρωτότυπο! Ευχαριστώ που το μοιραστήκατε μαζί μας. Να υποθέσω ότι δεν θα σας πείραζε να το δημοσιεύσω;
καλησπέρα σας,επειδή είμαι πρωτάρα, όταν λέτε κούπα εννοείται την μεγάλη ή το φλυτζάνι του τσαγιού; ευχαριστώ
Καλησπέρα σας!
Η κούπα μου είναι 250 ml. Δείτε στο δοχείο του multi τα 250ml και βρείτε μια κούπα στο σπίτι σας που να χωρά ίσο όγκο (μετρείστε με νερό)! Ελπίζω να βοήθησα! Καλή αρχή λοιπόν στις προσπάθειές σας!