Αλμυρό σνακ για παιδιά και μεγάλους!
Καλές οι πίτες αλλά και οι πιο «ψωμένιες» τυρολιχουδιές έχουν τη χάρη τους. Μπορεί το τραγανό φύλλο της πίτας να είναι πραγματικά λαχταριστό, αλλά και ένα αφράτο τυρόψωμο είναι πάντα ευπρόσδεκτο.
Κατασκευαστικά μάλιστα είναι σαφώς πιο εύκολα από τις πίτες και μάλλον πιο υγιεινά. Θέλουν λιγότερο τυρί, καθόλου βούτυρο (τουλάχιστον στη δική μου εκδοχή), δεν έχουν τη δύσκολη διαδικασία ανοίγματος φύλλου που αποτρέπει τις λιγότερο έμπειρες νοικοκυρές να τις φτιάξουν, και ψήνονται στον φούρνο. Αλλά και οι πιο έμπειρες, είναι φορές που βαριόμαστε τη διαδικασία.
Το σημερινό τυρόψωμο «πατάει» σε μια παλιά μου συνταγή αλλά για λόγους «ανωτέρας βίας», ξαναμετρήθηκαν τα υλικά. Αν αλλάζει το αλεύρι, πρέπει να ξαναμετρηθεί! Από τις σπάνιες φορές που δεν έχω αλεύρι για όλες τις χρήσεις στο σπίτι ήταν η ώρα που ξεκίνησα να φτιάχνω το ψωμί μου! Ευτυχώς υπήρχε στο ψυγείο ένα σακουλάκι με μια μικρή ποσότητα αλεύρι ντίνκελ. Συχνά βάζω στο μείγμα για το σπιτικό μου ψωμί, ως εναλλακτικό υλικό του αλευριού ολικής άλεσης.
«Γιατί όχι και στο τυρόψωμο;» σκέφτηκα. Άλλωστε αυτό μου ζήτησε πρόσφατα με σχόλιό της στο facebook φίλη της σελίδας: να δοκιμάσω τις συνταγές με άλλου τύπου άλευρα και γλυκαντικά, μιας και πολλοί στρέφονται πλέον σε αλεύρι ολικής, σικάλεως, αμυγδάλου, ζάχαρη καρύδας κλπ κλπ.
Μια ακόμη παρέμβαση στην παλιά συνταγή ήταν η αντικατάσταση του σουσαμιού με παπαρουνόσπορο που βρέθηκε τυχαία στο σπίτι, δεν έχω πάντα απ’ αυτόν. Τον είχα χρησιμοποιήσει σε κάποιο κέικ τα χριστούγεννα κι έμεινε. Επ’ αυτού οι γνώμες διίστανται: σ’ εμένα άρεσε πολύ, αλλά υπήρξε και η άποψη ότι με το σουσάμι είναι καλύτερο. Την επόμενη φορά λοιπόν τα μισά ψωμάκια θα πασπαλιστούν με παπαρουνόσπορο και τα άλλα μισά με σουσάμι!
Υλικά
Για τη μαγιά και την ενεργοποίησή της (δείτε και 2η παρατήρηση):
25gr νωπή μαγιά ή 8gr ξηρή
250ml νερό χλιαρό (ΟΧΙ ΚΑΥΤΟ)
1 κουταλάκι ζάχαρη
2 κουταλιές αλεύρι για όλες τις χρήσεις
Για το ζυμάρι:
Όλο το «προζύμι» της μαγιάς
1 κουταλάκι αλάτι
3 κουταλιές ελαιόλαδο
170gr αλεύρι για όλες τις χρήσεις (και λίγο για την επιφάνεια ζυμώματος)
Περίπου 240gr αλεύρι ντίνκελ ή αλεύρι ολικής άλεσης
Για τη γέμιση:
250-300gr φέτα ή ξινομυζήθρα (ή μισή-μισή ποσότητα από κάθε είδος, όπως εδώ)
1 ασπράδι αυγού
Για την επάλειψη:
1 κρόκος αυγού
Λίγο σουσάμι ή παπαρουνόσπορος
Η κουταλιά μου είναι 15ml και το κουταλάκι μου 5ml
Επί το έργον
Σε μπολ ανάμειξης διαλύουμε τη μαγιά στο νερό και προσθέτουμε τη ζάχαρη και τις 2 κουταλιές αλεύρι. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και με μια πετσέτα και περιμένουμε να φουσκώσει. Σε 10-15 λεπτά είναι έτοιμη. Προσθέτουμε τότε το αλεύρι, το αλάτι και το ελαιόλαδο και ζυμώνουμε να έχουμε μια μαλακιά ζύμη που να κολλάει ελαφρά στα χέρια. Αυτό μπορεί να γίνει και στο μίξερ (ακόμη και του χεριού) με τον γάντζο.
Την αλείφουμε με λίγο ελαιόλαδο, την σκεπάζουμε με τη μεμβράνη και την πετσέτα και περιμένουμε να διπλασιαστεί σε όγκο. Ωστόσο ετοιμάζουμε τη γέμιση: «σπάμε» τα τυριά με ένα πιρούνι να γίνουν σαν κρέμα και τα αναμειγνύουμε με το ασπράδι του αυγού. Όταν ετοιμαστεί η ζύμη, την αδειάζουμε σε επιφάνεια πλασίματος πασπαλισμένη με αλεύρι και την χωρίζουμε σε 10 περίπου ίσα μέρη. Είναι γύρω στα 720gr οπότε αν έχουμε ζυγαριά αυτό είναι εύκολο, αλλιώς την πλάθουμε ως κύλινδρο και με το μάτι χωρίζουμε σε περίπου ίσα κομμάτια. Χωρίζουμε και τη γέμιση σε 10 μέρη.
Απλώνουμε στο χέρι ή στην επιφάνεια πλασίματος κάθε κομματάκι ζύμης, βάζουμε ένα μέρος της γέμισης και το κλείνουμε καλά σε μπαλάκι. Δεν το πατάμε να πλατύνει (όπως κάνουμε στις πίτες), το αφήνουμε σφαιρικό. Τοποθετούμε ένα στο κέντρο ενός ταψιού (στρωμένου με χαρτί ψησίματος) με την πλευρά του κλεισίματος προς τα κάτω και γύρω του (αφήνοντας περιθώριο για να φουσκώσουν) τα υπόλοιπα. Όταν φουσκώσουν ανάβουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς (αντιστάσεις) και όταν σβήσει το φωτάκι αλείφουμε την επιφάνεια του ψωμιού μας με τον κρόκο αραιωμένο με 1 κουταλιά νερό και πασπαλίζουμε με σουσάμι ή παπαρουνόσπορο.
Ψήνουμε για 40 λεπτά περίπου στη σχάρα που απέχει περίπου 15cm από το κάτω μέρος. Στο μισάωρο σκεπάζουμε με χαρτί για να μην αρπάξει. Όταν το βγάλουμε, το αφήνουμε να κρυώσει ελαφρά πάνω σε σχάρα και το απολαμβάνουμε ζεστό ή σε θερμοκρασία δωματίου!
Παρατηρήσεις
- Διατηρούμε το τυρόψωμο μετά την τρίτη μέρα (αν μείνει…) στο ψυγείο. Το βγάζουμε κανένα 10λεπτο πριν να το χρειαστούμε για να έλθει σε θερμοκρασία δωματίου. Επειδή εμένα μου αρέσει ζεστό, το ζεσταίνω στον φούρνο μικροκυμάτων ή στο air fryer.
- Μπορούμε να μην αναπιάσουμε την ξηρή μαγιά αλλά να την προσθέσουμε κατευθείαν στο αλεύρι. Εγώ είχα αυτήν τη φορά νωπή μαγιά οπότε ήταν αναγκαία η ενεργοποίηση.
- Όπως έχω ξαναγράψει, στις ζύμες μαγιάς ή προζυμιού είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε εμφιαλωμένο νερό. Έχει διαφορά.
- Μπορούμε να φτιάξουμε το τυρόψωμο μόνο με αλεύρι για όλες τις χρήσεις. Το αλεύρι ντίνκελ και το ολικής σηκώνουν παραπάνω υγρά από το αλεύρι για όλες τις χρήσεις, οπότε θα χρειαστούμε παραπάνω αν το αντικαταστήσουμε.
- Το σκεύος που έβαλα το ψωμί μου έχει 30cm διάμετρο αλλά μπορούμε να το βάλουμε και σε λαμαρίνα του φούρνου.
- Στο μπολ που έβαλα τον κρόκο είχα βάλει πριν το ελαιόλαδο γι αυτό έχει αυτήν την εικόνα στις φωτογραφίες…
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
