Και το καλύτερο υποκατάστατο της αλουσιάς που έχω δοκιμάσει!
Η αλουσιά ή αλυσίβα ή κατασταλαγή είναι ένα από τα συστατικά των παλιών συνταγών αρτοσκευασμάτων που αποτρέπουν τους περισσότερους από το να τα παρασκευάσουν. Μετά από δοκιμές πολλών χρόνων, μετά από αντικαταστάσεις με διάφορα υγρά και στερεά υλικά, φέτος μπορώ να πω πως έχω καταλήξει στην καλύτερη εναλλακτική λύση, το πιο καλό υποκατάστατο. Ως πρώτο δείγμα δοκιμάστε τούτη εδώ τη συνταγή για κριθαρένια (κρίθινα) κουλουράκια!
Τα τετράδιά μου είναι γεμάτα με συνταγές που περιέχουν αλυσίβα. Η αλυσίβα, για την οποία έχω δώσει και τρόπο παρασκευής, χρησιμοποιείται ως φουσκωτικό σε συνταγές ψωμιών, κουλουριών, κουραμπιέδων, μελομακάρονων, βουτημάτων, και δίνει και μια ιδιαίτερη υφή στις ζύμες μου μπαίνει.
Δεν σας κρύβω όμως ότι και για μένα είναι πια πολύ δύσκολο να βρίσκω στάχτη με τις προδιαγραφές που χρειάζεται για να γίνει σωστά η αλουσιά. Ξύλα χωρίς συντηρητικά, άναμμα του τζακιού ή της ξυλόσομπας χωρίς χημικά προσανάμματα, καύσιμες ύλες χωρίς μελάνια και άλλες δηλητηριώδεις προσμίξεις.
Αλλά ακόμη κι αν έχουν εξασφαλιστεί αυτά, θέλει τη διαδικασία της! Σε κάθε περίπτωση πρέπει να την έχει παρασκευάσει κανείς αρκετή ώρα πριν από την ώρα που θα αρχίσει να ζυμώνει για να έχει κατασταλάξει εντελώς. Κι εδώ λοιπόν αρχίζουν οι προσπάθειες για εύρεση ικανοποιητικού υποκατάστατου! Έχω δοκιμάσει αρκετά: κρασί, σόδα σε χυμούς (σε συνταγές που έχουν ήδη σόδα σκέτη αποτυχία), μπέικιν, αμμωνία, μείγμα φουσκωτικών κλπ κλπ.
Ξεφυλλίζοντας προ καιρού το τετράδιό μου, ξανάπεσα πάνω στη συνταγή για τα παξιμαδάκια με γκαζόζα που ήδη υπάρχει στο site. Tι μπορεί να αντικατέστησε η γκαζόζα σκέφτηκα; Δεν είναι παλιό υλικό αυτή. Εύκολα κατέληξα συγκρίνοντας τη συνταγή με άλλες συνταγές παξιμαδιών ότι μάλλον αντικατέστησαν την αλουσιά! Και γιατί γκαζόζα σκέφτηκα και όχι ανθρακούχο νερό ΖΑΡΟΣ σε συνταγές που δεν θέλω παραπάνω ζάχαρη απ’ όση θέλει η συνταγή;
Ε, από κει και μετά άρχισαν οι δοκιμές! Έφτιαξα μελομακάρονα, ισλί, ανεβατά κουλουράκια, παξιμαδάκια με ανθρακούχο νερό και όλα είχαν απόλυτη επιτυχία! Το καλύτερο υποκατάστατο της αλουσιάς που έχω δοκιμάσει! Είμαι στη φάση που ψάχνω τη χημική εξήγηση, αλλά για την ώρα περισσότερο με ενδιαφέρει η απόλυτη επιτυχία αυτής της αντικατάστασης!
Τα κριθαρένια κουλουράκια, άγλυκα, υπόγλυκα και ολόγλυκα, είναι από τα πιο συνηθισμένα κουλουράκια παλιότερων εποχών στην Κρήτη. Τότε που το χάσικο (λευκό) αλεύρι ήταν ακριβό, τότε που υπήρχε ντόπια παραγωγή σταρένιου ολικής άλεσης και κυρίως κριθαρένιου αλευριού, πολλά κρητικά αρτοσκευάσματα φτιαχνόταν με κριθαρένιο αλεύρι, με κορυφαίο τον -πασίγνωστο πια πανελληνίως- ντάγκο.
Η σημερινή συνταγή για τα αγαπημένα υγιεινά κρίθινα γλυκά κουλουράκια στην νέα της εκδοχή, πιστεύω ότι θα σας βάλει σε πειρασμό να τη δοκιμάσετε! Προσέξτε μόνο γιατί παρόλο που τα κουλουράκια αυτά είναι μικρά μικρά, είναι σχεδόν αδύνατον να μείνει κανείς μόνο σε ένα! Με τις χούφτες, σαν στραγαλάκια τρώγονται!
Υλικά
Η κούπα μου είναι 250 ml, η κουταλιά 15 ml και το κουταλάκι 5 ml
375 ml (1,5 κούπα) ελαιόλαδο
300-330 gr (1,5 κούπα ή 1-2 κουταλιές λιγότερη) ζάχαρη
125 ml (1/2 κούπα) χυμό πορτοκαλιού
30 ml (2 κουταλιές της σούπας) ρακή ή άλλο λευκό ποτό
1 κουταλάκι κανέλα σκόνη
½ κουταλάκι γαρύφαλλο σκόνη
1 κουταλάκι σόδα
180 ml (3/4 κούπας) ανθρακούχο νερό ΖΑΡΟΣ
240 gr ( 1 κούπα και 2/3 κούπας περίπου) αλεύρι για όλες τις χρήσεις
620-650 gr ( 5.5 κούπες ή λίγο λιγότερο) αλεύρι κρίθινο (κριθαρένιο) ολικής άλεσης
Επί το έργον
Σε μπολ ανάμειξης βάζουμε το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, την κανέλα και το γαρύφαλλο και ανακατεύουμε. Διαλύουμε τη σόδα στο χυμό (πάνω από το μπολ γιατί φουσκώνει) και την προσθέτουμε στο μείγμα. προσθέτουμε και τη ρακή.
Προσθέτουμε και το ανθρακούχο νερό ΖΑΡΟΣ και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε πρώτα το λευκό αλεύρι και μετά το κρίθινο, ανακατεύοντας μέχρι να έχουμε μια συμπαγή ζύμη, μαλακή, που να μη κολλά στα χέρια. Δεν ζυμώνουμε πολύ μετά την προσθήκη των αλεύρων, απλά τα ενσωματώνουμε. Αφήνουμε τη ζύμη να ξεκουραστεί κανένα 15λεπτο.
Στρώνουμε αντικολλητικό χαρτί στο ταψί του φούρνου. Πλάθουμε κουλουράκια κατά προτίμηση μικρά (κάθε κομματάκι ζύμης στα δικά μου ήταν περίπου 15 gr ). Όταν έχει γεμίσει το μισό ταψί, ανάβουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς στις αντιστάσεις.
Τα ψήνουμε για 25 περίπου λεπτά, στη μεσαία σχάρα, στον προθερμασμένο φούρνο μας, μέχρι να ροδίσουν οι πάτοι τους.
Αφήνουμε να κρυώσουν και αποθηκεύουμε σε κουτί που κλείνει καλά να μην πάρουν υγρασία.
Παρατηρήσεις
- Όπως βλέπετε σε φωτογραφία παραπάνω η συνταγή ήταν σε νεροπότηρα παλιού τύπου. Τα είχα ογκομετρήσει παλιότερα και ήταν 250 ml, όσο η δοσομετρική κούπα. Εγώ έκανα τη μισή δόση.
- Με τις παραπάνω ποσότητες και με το μέγεθος που προτείνω, έφτιαξα περίπου 110 κουλουράκια, 2,5 ταψιά του φούρνου της κουζίνας μου. Μπορούμε να φτιάξουμε τη μισή δόση.
- Τα κουλουράκια αυτά είναι τραγανά και πολύ πολύ νόστιμα. Η συνταγή μοιάζει με παλιότερη γλυκών βουτημάτων με κρίθινο αλεύρι, αλλά ετούτη εδώ είχε και την αλουσιά και γίνονται πιο τραγανά.
- Επειδή πολλές μαμάδες δεν θέλουν να προσθέτουν οινοπνευματώδη σε βουτήματα για παιδάκια και επειδή τούτα εδώ είναι πολύ υγιεινά λόγω του κρίθινου αλευριού και πρέπει να τα δοκιμάσουν, προτείνω να αντικαταστήσουν τη ρακή με χυμό ή να αυξήσουν το ανθρακούχο νερό κατά 30 ml.
Η συνταγή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος. Προβάλλουμε αποκλειστικά προϊόντα που ταιριάζουν με την φιλοσοφία του site και που χρησιμοποιούμε κι εμείς οι ίδιοι.
Ευχαριστούμε πολύ για την ωραία .Μπορούμε αντί για γλυκά να αντικαταστήσουμε την ζάχαρη να βάλουμε αλατακι και να τα κάνουμε αλμυρά;
Ναι, υπάρχει άλλωστε και συνταγή χωρίς ζάχαρη για άγλυκα κριθαρένια παξιμάδια. Γράψτε στην αναζήτηση κουλουροπούλες και θα βρείτε τη συνταγή!
Ευχαριστούμε πολύ για τις εξαιρετικές ,υγιεινές και πάντα δοκιμασμένες συνταγές σας .Σας παρακολουθώ φανατικά και σας συμβουλεύομαι για κάθε κρητική και όχι μόνο συνταγή. Βρίσκω σε αυτές πολλά στοιχεία από την παραδοσιακή μεραμπελλιώτικη κουζίνα που έμαθα.
Ηθελα να σας ρωτήσω το κρίθινο αλεύρι στη συνταγή με τα κουλουράκια είναι κοσκινισμένο ?
Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια! Η κουζίνα μου έχει μια χροιά μεραμπελλιώτικη αφού κατά το 1/4 είμαι νεαπολιώτισσα. Η γιαγιά εκ Νεαπόλεως ήταν εξαιρετική μαγείρισσα και έχει επηρεάσει τη μαγειρική μου! Χαίρομαι που οι συνταγές μου σας ξυπνούν μνήμες και θα χαρώ πολύ αν μου στείλετε και δικές σας συνταγές. Το αλεύρι δεν είναι κοσκινισμένο, το βάζω με το πίτουρό του. Η μαμά μου το κοσκινίζει αλλά δεν το έχω μετρήσει κοσκινισμένο. Αν έχετε εμπειρία με ζύμες για να εκτιμήσετε τη σωστή ποσότητα, χρησιμοποιείστε κοσκινισμένο.
Ευχαριστω πολυ για την απαντηση.. Εχω πολλες φορες διαβασει τις αναφορες σας στη Νεαπολη κ στις Νεαπολιτικες ριζες σας και χαιρομαι πολυ γιατι και εγω μενω στην Νεαπολη.