Τα σταφιδόψωμα της ευκολίας (VIDEO)

…και της γρηγοράδας!

Χειμωνιάτικος καιρός, εποχή για σταφίδες. Και μάλιστα κρητικές σταφίδες  που πρόσφατα απέκτησαν όπως διαβάζω εδώ  τον τίτλο ΠΓΕ (Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης).

Καλό είναι… Αν μάλιστα είχαμε και σταφίδες ακόμη καλύτερο θα ήταν! Ας είναι αυτός ο χαρακτηρισμός- για να μην μεμψιμοιρώ – μια αφορμή για να ξαναφυτευτούν τ’ αμπέλια που ξεπατώθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες και να ξαναρχίσει η παραγωγή της. Εγώ πάντως θα έλεγα αν υπήρχε και κάποιος χαρακτηρισμός για προϊόντα  που χάνονται τα τελευταία 35  χρόνια, να τον αποδίδανε οι αρμόδιοι και στις κρητικές σταφίδες.

Η συστηματική και προσοδοφόρα καλλιέργεια της σουλτανίνας στην Κρήτη, χρονολογείται από το 1922 παρόλο που η ποικιλία είχε έλθει στο νησί από την αρχή του 20^ου αιώνα 1901).  Οι Μικρασιάτες   έφεραν εκτός των άλλων στοιχείων πολιτισμού και την τεχνογνωσία της καλλιέργειας της σουλτανίνας. Στην περιοχή της Σμύρνης το 1915 καλλιεργούνταν 1.000.000 στρέμματα σουλτανίνας!   Δεν είναι τυχαίο ότι στα μέρη που δεν εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες δεν καλλιεργήθηκαν συστηματικά σουλτανίνες.

Επικερδής η  καλλιέργεια της σουλτανίνας. Πλουσοχώρια τα χωριά που παρήγαγαν σταφίδα κάποιες εποχές. Οικογένειες έζησαν άνετα, σπούδασαν παιδιά κι έκαμαν «καλιμέντο» μόνο από τις σταφίδες. Επικερδής αλλά απαιτητική ,κοπιαστική και επισφαλής . Όλο το χρόνο σχεδόν θέλει δουλειά το αμπέλι. Αφήστε  που μια βροχή το Σεπτέμβρη μπορούσε να καταστρέψει τη σταφίδα  ή να την υποβαθμίσει ποιοτικά και να ακυρώσει  τον κόπο όλου του χρόνου.

Γι αυτό και έφθινε σταδιακά η καλλιέργεια των σουλτανιών αμπελιών τα προηγούμενα χρόνια. Σχεδόν εκμηδενίστηκε την εποχή των παχιών αγελάδων και των παχυλών επιδοτήσεων του ελαιολάδου.  Κάποια  κρασάμπελα και κάποιες επιτραπέζιες ποικιλίες είχαν παραμείνει εκεί που άλλοτε χανόταν το μάτι στους αμπελώνες, και όσοι εξακολούθησαν να καλλιεργούν σουλτανίνα δεν σταφιδοποιούσαν πια τα σταφύλια αλλά τα διέθεταν για οινοποίηση ή για επιτραπέζια χρήση.

Η παραγωγή της σταφίδας σουλτανίνας στην Ελλάδα το 1925 ήταν 8.000 τόνοι από το 1938 μέχρι το 1960 ήταν 30.000 τόνοι. Το 1983 έχομε την μεγαλύτερη παραγωγή σταφίδας γύρω στους 102.000 τόνους. Σήμερα η παραγωγή είναι γύρω στους 8.000 τόνους. Στην Κρήτη  η άνθιση της αμπελουργίας σημειώνεται από το 1950 ως το 1990 (οπότε ψηφίστηκε ευρωπαϊκός κανονισμός που καταργούσε τον  προστατευτισμό της σταφίδας ).  Ιδιαίτερα στο νομό Ηρακλείου καλλιεργούνταν 300.000 στρέμματα με αμπέλια από τα οποία τα 250000 είχαν σουλτανίνες. Φαίνεται ότι σε κάποιες περιοχές έχει ξαναρχίσει η παραγωγή του προϊόντος με καλές αποδόσεις. Μακάρι…

Στην περιοχή μας ακόμη και παραγωγοί που έβγαζαν τόνους σταφίδας  τα τελευταία αγόραζαν για το σπίτι τους. Μόνο λίγοι ρομαντικοί ή μάλλον μερακλήδες που θέλουνε  «το κάθε ντως πράμα» στο σπίτι τους κράτησαν  λίγα σουλτανιά και φτιάχνουν δικές τους .Ε, φιλεύουν και φίλους, συντέκνους και κουμπάρους, παράπονο δεν έχουμε…

Σκέτες, σε σταφιδόπιτες, σταφιδόψωμα, σταφιδωτά, οι σταφίδες είναι ούτως ή άλλως μέσα στην γαστρονομική μας παράδοση και μακάρι να αποκτήσουν και την εμπορική αξία του παρελθόντος . Η ξανθιά κρητική σταφίδα αξίζει πέρα για πέρα το ΠΓΕ και την αναβάθμισή της!

Τα σημερινά σταφιδόψωμα είναι  της ευκολίας και της γρηγοράδας όπως λέω σε αντιδιαστολή με τα νηστίσιμα σταφιδοτρίβιδα της παράδοσης που είναι με προζύμι και θέλουν το χρόνο τους.  Ελαφριά και αφράτα για πρωινά, απογευματινά και προ ύπνου ροφήματα…