Βιβλιοπροτάσεις

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Η ιδέα γι αυτή τη στήλη στριφογύριζε στο μυαλό μου, από πέρυσι τέτοιον καιρό, όταν μου έγινε πρόταση από τη θεατρική ομάδα της περιοχής μου να φτιάξω και να προτείνω συνταγές από αυτές που περιέχονται στο βιβλίο «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιορδανίδου, για να συμπεριλάβουν κάποιες στο πρόγραμμα της παράστασης.

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, μας βρήκαν «μπόρες και βροχές», αλλά η «Λωξάντρα» ανέβηκε το καλοκαίρι που πέρασε, και η θεατρική μας ομάδα έδωσε λίγες –λόγω των φετινών ειδικών συνθηκών- αλλά πολύ επιτυχημένες παραστάσεις. Αν δεν είχαμε αυτόν το φετινό εφιάλτη που επηρέασε όλες τις δραστηριότητες, είμαι σίγουρη ότι θα είχε πανελλήνια απήχηση το γεγονός. Και στο πρόγραμμα της παράστασης, ήταν πράγματι ένα δικό μου εισαγωγικό σημείωμα και 3-4 συνταγές…

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Ξαναδιάβασα λοιπόν τη «Λωξάντρα», για να ξαναζήσω την ατμόσφαιρα του βιβλίου, και σκέφτηκα: «τι ωραία που θα ήταν να έψαχνα κι άλλα βιβλία που να έχουν ενδιαφέρον για τους φίλους της Γαστρονομίας και να τα παρουσίαζα στο site». Όχι μόνο βιβλία με συνταγές (παρόλο που δεν θα λείπουν κι αυτά), αλλά βιβλία πολλών κατηγοριών. Λογοτεχνικά, αστυνομικά, βιβλία ιστορίας της διατροφής, λαογραφικά, και ό,τι άλλο θα μπορούσε να ενδιαφέρει όσους αγαπάμε το φαγητό και θεωρούμε ότι η Γαστρονομία είναι στοιχείο Πολιτισμού.

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Βιβλία έχω αμέτρητα, και τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα που σχετίζονται με το θέμα μας. Απ’ όλες τις κατηγορίες που αναφέρω παραπάνω. Οπότε σιγά σιγά θα παρουσιάζονται εδώ όποια νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον. Σύντομες παρουσιάσεις, όχι φιλολογικές αναλύσεις. Για αναγνώστες που αγαπούν το θέμα και έχουν χρόνο και διάθεση για διάβασμα! Θα χαρώ να έχω και δικές σας παρατηρήσεις αν τα έχετε διαβάσει, ή όταν τα διαβάσετε!

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Αλλά ας πάμε στο βιβλίο, που θεωρώ ότι δίκαια κάποιος βιβλιοκριτικός (ας με συγχωρέσει, δεν θυμάμαι το όνομά του), είχε χαρακτηρίσει ως ένα από τα πιο «νόστιμα» βιβλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αυτός είναι και ο λόγος που το επέλεξα για τα εγκαίνια αυτής της στήλης! Λογοτεχνία και πολίτικη κουζίνα μαζί. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις και από πολλούς εκδοτικούς οίκους και υπάρχει σε πολλές βιβλιοθήκες. Πολλοί θίασοι έχουν ανεβάσει θεατρικές παραστάσεις βασισμένες στη “Λωξάντρα”.  Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται και την τηλεοπτική σειρά “Λωξάντρα” που βασίστηκε σ’ αυτό, με την Μπέτυ Βαλάση στον ρόλο της Λωξάντρας.  Οι νεότεροι, ας ψάξουν στις βιβλιοθήκες των μαμάδων και των γιαγιάδων τους. Μπορεί το βιβλίο να υπάρχει εκεί και εξ αιτίας εκείνης της σειράς -του 1980 αν δεν κάνω λάθος-που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής.

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

H ίδια η συγγραφέας λέει για το βιβλίο της: «Προσπάθησα να αποδώσω πιστά τα ιστορικά γεγονότα και το πνεύμα της εποχής. Τα αποδίδω βέβαια έτσι όπως τα είδα και τα έζησα μέσα στο στενό μικρασιατικό περιβάλλον της Λωξάντρας, που κατοικούσε σε ρωμιομαχαλάδες και με Τούρκους αλισβερίσι δεν είχε, όπως το διατύπωνε μόνη, εννοώντας φυσικά την άρχουσα τάξη των Τούρκων, γιατί με το φουκαρά το μικροπωληρή, με τον Κούρδο που της έκοβε τα ξύλα και με το νυχτοφύλακα του μαχαλά της είχε και παραείχε αλισβερίσι και τους αγαπούσε.Έκανα ένα ταξίδι στο χρόνο. Εκεί που καθόμουν, γλίστρησα και βρέθηκα 100 χρόνια πριν. Σιγά-σιγά πήγαινα πολύ πριν κι από τη γιαγιά μου, με μνήμες που είχα. Και καλά-καλά δεν ξέρω πού τελειώνω γω και πού αρχίζει η γιαγιά μου» (από συνέντευξη της Μ. Ιορδανίδου στην εφημερίδα “Ριζοσπάστης”).

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

Η Λωξάντρα ( γιαγιά της Μαρίας Ιορδανίδου) έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Κωνσταντινούπολη. Η συγγραφέας μέσα από την ιστορία της, μας μεταφέρει το κλίμα της εποχής, στη ζωή της Πόλης πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι μια πληθωρική και χαρούμενη γυναίκα, θρήσκα αλλά όχι θρησκόληπτη, που βλέπει τον κόσμο με θετική ματιά. Λατρεύει να μαγειρεύει και αυτό βγαίνει σε όλο το βιβλίο. Αυτό είναι και το σημείο που εστιάζει η δική που παρουσίαση, παρόλο που και οι άλλες πτυχές του έργου είναι άκρως ενδιαφέρουσες.

Βιβλιοπροτάσεις: νέα στήλη στο site!

 

Παραθέτω πρώτο το δικό μου σημείωμα στο πρόγραμμα της παράστασης που λέω παραπάνω, και ακολουθούν μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο:

      Ποιος αλήθεια έχει διαβάσει τη Λωξάντρα της  Μαρίας Ιορδανίδου και δεν έχει νοιώσει -εκτός από όλα τα άλλα πολλά και έντονα συναισθήματα- την επιθυμία να δοκιμάσει τα πολίτικα εδέσματα της κουζίνας της;  Να γευτεί τα σιροπιασμένα γλυκά και τις βελούδινες αρωματισμένες με ροδόνερο κρέμες, να απολαύσει τα κοκκινιστά και τα ψητά της, να δροσιστεί με τις σουμάδες και τα σερμπέτια της; Ποιος δεν έχει λιμπιστεί τα τουρσιά, τα παστά και τους μεζέδες της;

Κανέλα, μαστίχα, ροδόνερο και μπαχαρικά μυρίζει αυτό το βιβλίο. Βυθίζεται κανείς σε μυρωδιές και γεύσεις και εύστοχα αναρωτιέται πόσο καταλυτική υπήρξε η επίδραση της πολίτικης και γενικότερα της μικρασιάτικης κουζίνας στην εξέλιξη της ελλαδικής κουζίνας. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν πως η ελληνική κουζίνα μετά το 1922 επηρεάστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από τους πρόσφυγες. Μερικά από τα πιο αγαπημένα πιάτα που έχουμε καθιερώσει στα σπίτια μας τα τελευταία 100 χρόνια έχουν ρίζες στην κουζίνα που μας έφεραν οι μικρασιάτες συντοπίτες μας.

Στο βιβλίο της Ιορδανίδου, υπάρχει μεγάλος αριθμός πολίτικων εδεσμάτων. Πραγματικός θησαυρός  για κάθε ερευνητή της ιστορίας της Γαστρονομίας. Από τα 30 περίπου πιάτα που αναφέρονται στην παράσταση (στο βιβλίο είναι πολύ περισσότερα), επέλεξα λίγες χαρακτηριστικές συνταγές, αλμυρές και γλυκές, για να πάρουμε μια γεύση από την κουζίνα της Λωξάντρας. Γιατί η Λωξάντρα θεωρεί το μάζεμα γύρω από το τραπέζι μεγάλης σημασίας διαδικασία για τη λειτουργία της οικογένειας, της στενής και της ευρύτερης. Η προετοιμασία του φαγητού, το μαγείρεμα, είναι για την ηρωίδα μας έκφραση αγάπης και φροντίδας προς τους αγαπημένους της, αλλά και για την ίδια είναι απόλαυση και ευτυχία!   

Ας δούμε και 1-2 αποσπάσματα:

Κάθε πρωί σαν άνοιγε το παράθυρό της και αντίκριζε το πέλαγος έλεγε: “Ωχ! Δόξα σοι ο Θεός!” και ρουφούσε με τα μεγάλα ρουθούνια της τη θαλασσινή αρμύρα ηδονικά, λες και ρουφούσε όλο τον πλούτο που κρύβει μέσα της εκείνη η ωραία θάλασσα: τα λαυράκια, τα μερτζάνια, τους στακούς, τα στρείδια…

“Ωχ! Δόξα σοι ο Θεός! Σήμερα τι να ψήσω!” Δηλαδή τι να πρωτοψήσει ήθελε να πει. Να πάρει μεγάλα μύδια να τα κάνει τσακιστά, ή να πάρει μικρότερα για να τα κάνει αχνιστά ή πλακί ή τηγανητά με σκορδαλιά ή καλύτερα να τα κάνει με το ρύζι – σαλμαδάκι…

…………………………………………………………………………………………………………….

Κάτω από τη σκάλα ήταν η πόρτα που οδηγούσε στην υπόγεια κουζίνα. Στο καθαυτό βασίλειο της Λωξάντρας. Στο σκοτεινό μα πολυαγαπημένο αυτόν Άδη με τα μεγάλα φουρνέλα του και τις φουφούδες και τις μασιές και τα μυγιαστήρια και τους μπαλτάδες του κιμά.

…………………………………………………………………………………………………

Τη γλεντά τη ζωή της η Λωξάντρα μέσα σ’ αυτή την κουζίνα. Μαγειρεύει για να τέρπει και να τέρπεται.

 

Δείτε και την ανάρτηση για τα σοκολατάκια με μπεμπεμπλιά όπου παραθέτω κι άλλα αποσπάσματα από το βιβλίο.

Ελπίζω να σας έπεισα να αναζητήσετε τη «Λωξάντρα» και να βυθιστείτε στις μυρωδιές και τις γεύσεις της κουζίνας της. Είμαι σίγουρη ότι μετά θα θέλετε να τρέξετε στη δική σας κουζίνα με άλλη διάθεση!

Κεντρική φωτογραφία ανάρτησης by Ylanite Koppens from Pexels

Να είμαστε καλά, να προσέχουμε! 

Βρείτε μας: 

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest

Βαγγελιώ Κασσαπάκη

Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!

Μετάβαση στο περιεχόμενο