Από τον Πλατανιά των Χανίων!
Θα μου πείτε τι δουλειά έχουν τέτοια εποχή τα εθιμικά κουλουράκια του Αγίου Δημητρίου; Πράγματι αποτελούν χαρακτηριστικό κέρασμα της εορτής του Αγίου στον Πλατανιά των Χανίων, αλλά φτιάχνονται πια όλο το χρόνο όπως και όλα τα εθιμικά μας καλούδια.
Τον Πλατανιά τον ξέρουν σίγουρα όλοι οι επισκέπτες του Νομού Χανιών γιατί είναι από τις πιο αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές του, αλλά πιστεύω πώς είναι πια γνωστός σε όλη την Ελλάδα και για τις ποδοσφαιρικές επιδόσεις της τοπικής ομάδας.
Η συνταγή μου δόθηκε πρόσφατα, από χανιώτισσα διαδικτυακή φίλη την οποία ευχαριστώ τόσο για τη συνταγή όσο και για το ότι μου επέτρεψε να τη δημοσιεύσω μέσα από το site. Όπως λέει η ίδια τα φτιάχνουν πια όλο το χρόνο και επειδή είναι νηστίσιμα θεώρησα καλό να σας τα παρουσιάσω . Τα είχα δοκιμάσει στον Πλατανιά παλιότερα αλλά δεν είχα τότε το θάρρος να ζητήσω τη συνταγή.
Η ανάρτηση γίνεται σήμερα γιατί ήθελα να δημοσιεύσω κάτι γλυκό, κάτι σαν κέρασμα για τη διπλή διάκριση που απέσπασε και φέτος το site στο διαγωνισμό FOOD BLOG AWARDS που διοργάνωσε το BHMAgourmet. Αλλά αυτά σε άλλη ανάρτηση… Ας πάμε στα κουλούρια που μπορούν να γίνουν και παξιμαδάκια (αν προλάβουν…) . Είναι εξαιρετικά αρωματικά που όσοι αποφασίσετε να τα δοκιμάσετε θα ενθουσιαστείτε.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο για περισσότερες πληροφορίες έπεσα σ’ αυτή εδώ την ιστοσελίδα http://eparxies.gr/paraskevi-agiodimitriatikon-apo-tis-nikokyres-tou-platania/ Διαπίστωσα επίσης ότι το έθιμο του ομαδικού πλασίματος των Δημητροκούλουρων αναβιώνει τα τελευταία χρόνια από τον Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Σύλλογο Πλατανιά όπου πηγαίνοντας στη δημοσίευση της 21-10-2016 βρήκα εξαιρετικές πληροφορίες. Τα κουλουράκια του Αγίου Δημητρίου θέλουν σκληρή ζύμη, πολύωρη αναμονή να ανεβούν και παρέα για να ζυμωθούν λόγω της σκληρής δουλειάς που απαιτεί το ζύμωμά τους!
Σας παραθέτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το σημείωμά τους:
«Μαζί με όλα αυτά, η παράκληση των γυναικών να πετύχουν τα κουλούρια τους, που εκδηλωνόταν με έναν ιδιαίτερο χορό που επεδίωκε το άνοιγμα (ανασήκωμα) της φούστας τους, παρακαλώντας τα κουλούρια να ψηθούν καλά και να ανοίξουν το ίδιο (όπως και οι φούστες τους), σημάδι πως αυτά θα έσπαγαν εύκολα σε κομμάτια για να κεράσουν οι νοικοκυρές τους επισκέπτες τους. Γιατί τα κουλούρια αυτά, δεν προσφέρονταν ολόκληρα…»
Αναφορά στα Δημητροκούλουρα γίνεται και στο βιβλίο Κρητική Κουζίνα των Ν. και Μ. Ψιλάκη αλλά δεν παρατίθεται συνταγή τουλάχιστον στην 1η έκδοση που έχω εγώ στα χέρια μου.
Η κυρία Α. Μ. μου έδωσε τη δική της συνταγή . Υποθέτω ότι όπως όλες οι παραδοσιακές συνταγές θα υπάρχει και σε άλλες εκδοχές μιας και κάθε οικογένεια έχει συνήθως δικές της παραλλαγές, αλλά σίγουρα κάποια χαρακτηριστικά θα διατηρούνται σε όλες . Το άρωμα του κόλιανδρου υποθέτω ότι θα είναι μια από τις σταθερές αυτής της συνταγής.
Ακόμη, η δυσκολία των κουλουριών που αναφέρεται στο σημείωμα του εκπολιτιστικού συλλόγου αφορά κατά τη γνώμη μου τις τεράστιες ποσότητες αυτών των αρτοσκευασμάτων που έφτιαχναν στο παρελθόν. Εδώ που τα λέμε, δεν ανάβει κανείς ξυλόφουρνους για να ζυμώσει 1 κιλό αλεύρι.
Εγώ έκανα τη μισή δόση της συνταγής που μου δόθηκε και επειδή χρησιμοποίησα το ισχυρό σταθερό μου μίξερ το ζύμωμά τους ήταν παιγνίδι. Ακόμη, χρησιμοποίησα προζύμι αντί μαγιά, αλλά θα δώσω και την αντιστοιχία της μαγιάς που προτείνει η κυρία Α. Μ.
Υλικά
Για την προετοιμασία αποβραδίς:
375 ml αλουσιά
150gr φρεσκοανεπιασμένο προζύμι ή 50 gr φρέσκια μαγιά
200 gr αλεύρι δυνατό για τσουρέκι
Για τα κουλούρια:
75 ml ελαιόλαδο
200gr ζάχαρη
8 gr κόλιανδρο (1/4 από ένα φακελάκι)
1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού δάκρυα μαστίχας
30ml ούζο
2 βανίλιες
Ελάχιστο αλάτι
Περίπου 800-900 gr αλεύρι δυνατό για τσουρέκι
Σουσάμι για το τύλιγμα
Επί το έργον
Επί το έργον:
Από νωρίς το απόγευμα της παραμονής που θέλουμε να φτιάξουμε τα κουλούρια παρασκευάζουμε την αλουσιά, βάζοντας 3 κουταλιές στάχτη σε 3 κούπες νερό . Βράζουμε το μείγμα και αφήνουμε να κατασταλάξει. Παίρνουμε 375 ml (είναι 1,5 δοσομετρική κούπα)
Αποβραδίς ανακατεύουμε τα υλικά μας με το προζύμι ή τη μαγιά , σκεπάζουμε το χυλό που δημιουργείται και τον αφήνουμε να ανεβεί. Το πρωί της επόμενης μέρας βάζουμε σε λεκάνη ανάμειξης το χυλό και τα υπόλοιπα υλικά εκτός από το αλεύρι.
Ανακατεύουμε και προσθέτουμε το αλεύρι, τόσο όσο να έχουμε μια σκληρή σχετικά ζύμη.
Αν δεν φτάσει η συσκευασία του δυνατού αλευριού ας είναι για όλες τις χρήσεις το υπόλοιπο. Αν έχουμε σταθερό μίξερ η διαδικασία διευκολύνεται πολύ.
Όταν η ζύμη γίνει ομογενής και απαλή, τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε να ανεβεί σκεπασμένη σε μέρος ζεστό, χωρίς ρεύματα. Όταν είναι έτοιμη την πατάμε να κατεβεί και τη χωρίζουμε σε 4 ή 5 ίσα μέρη.
Πλάθουμε φραντζολάκια ή κουλούρια, τα τυλίγουμε σε σουσάμι και τα χωρίζουμε σε φέτες με ένα καλό μαχαίρι, χωρίς όμως να τα χωρίσουμε.
Τα αραδιάζουμε προσεκτικά σε ταψί στρωμένο με χαρτί ψησίματος (εγώ τα έπλασα σε φραντζολάκια και τα χώρισα σε φέτες με σκοπό να τα παξιμαδιάσω).
Αφήνουμε να ανεβούν ξανά και τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στη μεσαία σχάρα και στους 180 βαθμούς για μισή ώρα ως 35 λεπτά (ανάλογα με το φούρνο).
Αν θέλουμε να τα παξιμαδιάσουμε τα χωρίζουμε σε φετούλες και τα ξαναφουρνίζουμε να σκληρύνουν σε πιο χαμηλή θερμοκρασία (περίπου στους 150 βαθμούς, κατά προτίμηση στον αέρα).
Τα περισσότερα φαγώθηκαν νωπά αλλά και διπλοφουρνιστά είναι εξαιρετικά!
Παρατηρήσεις
1)Για να κολλάει το σουσάμι στα κουλουράκια το βρέχουμε σε σουρωτήρι, το στραγγίζουμε και το απλώνουμε σε μια πετσέτα. Το πασπαλίζουμε επίσης με λίγη ζάχαρη.
2)Με το προζύμι οι χρόνοι ανεβάσματος δεν είναι είναι απόλυτα προβλέψιμοι, αλλά αν καλοζυμωθεί η ζύμη και αρχίσουμε πρωί το ζύμωμα το απόγευμα θα έχουμε έτοιμα τα κουλούρια μας. Με τη μαγιά η διαδικασία κρατάει πολύ λιγότερο.
3) Έχω σπόρους κόλιανδρου και τους αλέθω φρέσκους όπου τους χρησιμοποιώ. Ζύγισα 8 gr. H κυρία Α.Μ. προτείνει ½ φακελάκι στη δόση των 2 κιλών.
4)Πολύ θα χαρώ να συμπληρωθεί αυτή η ανάρτηση για το εθιμικό αυτό αρτοσκεύασμα . Είναι ευπρόσδεκτες οποιεσδήποτε νέες πληροφορίες.
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Καλημέρα από την Αθήνα!
Θέλω να φτιάξω τα κουλουράκια αυτά αλλά δεν εχω αλουσιά.. τί να κάνω ;;
Καλησπέρα σας,,,,θα ηθελα να σας ρωτησω σχετικα με τα Δημητροκουλουρα…αν δεν εχουμε αλουσιά πως μπορουμε να τα φτιάξουμε????Σας ευχαριστω πολυ!!!!!!!!!
Η αλουσιά τους δίνει λένε ωραία υφή και λειτουργεί και σαν φουσκωτικό. Μου είχαν πει παλιότερα να την αντικαθιστώ με λευκό κρασί και λίγη σόδα. Τελευταία διάβασα κάπου και με σκέτο νερό και λίγη σόδα. Έχω δοκιμάσει με κρασί και κάτι κουλουράκια που περιείχαν αλουσιά έγινα καλά και με κρασί.
Καλή μου Φίλη σε ευχαριστώ πολύ για τις όμορφες συνταγές σάς. Ήθελα να κάνω μία ερώτηση. Στα δημητροκουλουρα με τη μπορώ να αντικαταστήσω την αλουσια. Εδώ στην Αμερική δεν είναι εύκολο να φτιάξουμε αυτό το υλικό. Ευχαριστώ εκ τών προτέρων.
Καλησπέρα σας. Το κατανοώ! Μη σας πω πως κι εδώ είναι πια δύσκολο γιατί οι περισσότεροι καίνε συνθετικά καύσιμα… Έχω αντικαταστήσει με επιτυχία σε συνταγές την αλουσιά με μισό κρασί λευκό, μισό νερό ή με νερό νερό ή χυμό πορτοκαλιού και σόδα (μισό κουταλάκι σε 1 κούπα 250 ml) ή με βρασμένη κανέλα και λίγη σόδα… Κάμετε ένα συνδυασμό αυτών επειδή είναι πολλή η αλουσιά. Δηλαδή βάλτε κανελόζουμο , λίγο χυμό πορτοκαλιού και λίγο ποτό να συμπληρώσετε 375 ml. Όμως στο ανέπιασμα του προζυμιού χρησιμοποιείστε μόνο το κανελόζουμο. Καλή επιτυχία!