Βασιλόπιτες: παράδοση, τα είδη και οι θερμίδες τους

Παράδοση:

Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι αρκετά παλαιό, προερχόμενο από μία αρχαία ελληνική εορτή προς τιμήν του Κρόνου που παρέλαβαν αργότερα οι Φράγκοι και επικράτησε στην Ευρώπη. Επίσης υπάρχει και στην Ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση όπου συναντάται στην Καισαρεία της Καππαδοκίας και συνδέεται με την προσωπικότητα του Αγίου Βασιλείου ο οποίος ήταν Έλληνας Καππαδόκης χριστιανός.

Κατά το Ελληνικό έθιμο, η βασιλόπιτα παρασκευάζεται παραμονή Πρωτοχρονιάς και περιέχει ένα χρυσό νόμισμα που σύμφωνα με την παράδοση θα φέρει καλή τύχη σε αυτόν που θα το πετύχει στο κομμάτι του. Η βασιλόπιτα μπαίνει στο τραπέζι ακριβώς μετά τα μεσάνυχτα όπου έχει γίνει η αλλαγή του χρόνου και αφού ο νοικοκύρης τη σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές λέει: Χρόνια πολλά και του Χρόνου!

Τα είδη:

Ανάλογα τα συστατικά που θα περιέχει, μπορούν να διαμορφωθούν ανάλογα και οι θερμίδες. Τα βασικά υλικά της είναι τα αυγά, το βούτυρο και το γάλα. Η ζάχαρη επίσης είναι σε αφθονία πράγμα που της προσδίδει ακόμα περισσότερες θερμίδες. Από εκεί και πέρα υπάρχουν τρεις κυρίως παραλλαγές, η πολίτικη, το τσουρέκι και το κέικ.

Βασιλόπιτα τύπου πολίτικη: Τα βασικά της υλικά είναι αλεύρι, ζάχαρη, βούτυρο, γάλα, προζύμι, αυγά, μαστίχα, μαχλέπι, γλυκάνισο και σουσάμι για την επιφάνεια. Η συγκεκριμένη πίτα δεν ξεραίνεται εύκολα και μπορεί να διατηρηθεί μέχρι και 10 ημέρες.

Βασιλόπιτα τύπου τσουρέκι: Τα βασικά της υλικά είναι αλεύρι, ζάχαρη, βούτυρο, γάλα, αυγά, μαγιά, μαστίχα και ξύσμα πορτοκαλιού. Μοιάζει αρκετά με το πασχαλινό τσουρέκι με κύρια διαφορά ότι δεν πλέκεται πλεξούδα, ενώ μπορεί να διατηρηθεί έως και 4 ημέρες.

Βασιλόπιτα τύπου κέικ: Τα βασικά της υλικά είναι αλεύρι, ζάχαρη, βούτυρο, αυγά, μπέικιν πάουντερ, κονιάκ, ξύσμα πορτοκαλιού και βανίλια.  Η συγκεκριμένη πίτα γίνεται αφράτη ενώ μπορεί να διατηρηθεί για περίπου μία εβδομάδα.

Θερμιδική ανάλυση:

1 κομμάτι βασιλόπιτας των 100 γραμμαρίων αποδίδει περίπου 280-400 θερμίδες ανάλογα τον τύπο της από τις οποίες ένα μεγάλο ποσοστό αποτελείται από λιπαρά.

Επίσης μία μερίδα είναι:

• Καλή πηγή ασβεστίου λόγω του γάλακτος αλλά και των αμυγδάλων που μπορεί να περιέχει.
• Καλή πηγή αντιοξειδωτικών λόγω της μαστίχας αλλά και του ξύσματος πορτοκαλιού εφόσον περιέχει.
• Πλούσια σε πρωτεΐνες λόγω του ότι περιέχει πολλά αυγά τα οποία περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας.

Σημείωση: Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι ότι 1 μερίδα βασιλόπιτα κέικ καλύπτει 100% τις ημερήσιες ανάγκες ενός ενήλικα σε βιταμίνη D, καθώς και τις μισές σχεδόν ημερήσιες ανάγκες του σε βιταμίνη Α.