Ή κεφτέρια και κρεμανταλιές
Αν και η μουσταλευριά είναι το γλυκό του Σεπτέμβρη, τα παράγωγά της είναι εκλεκτά χειμωνιάτικα κεράσματα .Αυτή την εποχή οι νοικοκυρές “έκοβαν” ολόκληρα καζάνια μούστο μου έλεγαν οι “πηγές” μου και έφτιαχναν αμέτρητα πιάτα μουσταλευριά, μπουκάλια με πετιμέζι, σουτζούκια και κιοφτέρια (ή κεφτέρια ) για το χειμώνα.
Βλέπετε, τα σταφύλια ήταν ανέκαθεν ένα από τα κύρια προϊόντα της Κρήτης και αξιοποιούνταν -όπως άλλωστε γινόταν με όλα τα προϊόντα- στο έπακρον! Κρασί και σταφίδες αλλά και όλα τα προϊόντα του μούστου δεν έλειπαν από κανένα νοικοκυρεμένο σπίτι. Τώρα, ελάχιστοι έχουν δική τους παραγωγή …
Προσωπικά, προτιμώ τα κιοφτέρια και τα σουτζούκια από την ίδια τη μουσταλευριά. Η αποξήρανσή της, γιατί περί αυτού πρόκειται, δίνει ένα πολύ ιδιαίτερο γλυκό με συμπυκνωμένα αρώματα και γεύση.Θυμίζει ζελέ, λουκούμι, κυδωνόπαστο ή κάτι ανάμεσα σ’ αυτά ή μάλλον όλα αυτά μαζί. Πάλι όχι ακριβώς… Είναι μοναδικό! Κιοφτέρια λέμε κομμάτια μουσταλευριάς που έχουν στεγνώσει στον ήλιο και τον αέρα .
Τα σουτζούκια (ή κρεμανταλιές) είναι ακόμη πιο πλούσιο γλυκό: πεταλούδες καρυδιών περασμένες σε κλωστή και βουτηγμένες πολλές φορές σε μουσταλευριά, που στεγνώνει γύρω τους .Και τα δύο αυτά παραδοσιακά κεράσματα διατηρούνται για πολύ πολύ καιρό και τα έφτιαχναν τέτοια εποχή για να τα έχουν το χειμώνα.
Ας δούμε λοιπόν τη διαδικασία παρασκευής αυτών των παραδοσιακών γλυκών. Τα έφτιαξα φέτος σε μικρές ποσότητες, μόνο και μόνο για να σας τα παρουσιάσω. Όταν τα παιδιά έχουν φύγει από το σπίτι είναι καλύτερα να μην έχουμε πολλά γλυκά στο ντουλάπι μας…
Υλικά
Επί το έργον
Περνάμε σε μια γερή κλωστή τα καρύδια και φτιάχνουμε ένα κολιέ μεσαίου μήκους , μέχρι 20-25 εκατοστά, Μη βλέπετε το μικρό δικό μου, είπαμε εγώ έφτιαξα ελάχιστη ποσότητα είπαμε φέτος.
Βάζουμε το μούστο με τα μυρωδικά να ζεσταίνεται (εκτός από μια ποσότητα αρκετή για να διαλύσουμε το αλεύρι). Εγώ επειδή έκανα μικρή ποσότητα χρησιμοποίησα το multi για να διαλύσω το αλεύρι στο μούστο και δεν έμεινε κανένα σβολαράκι στη σήτα μου! Μόλις ζεσταθεί αρκετά αλλά πριν βράσει ρίχνουμε το αλεύρι . Στην ουσία δηλαδή η διαδικασία είναι η ίδια που κάνουμε στη μουσταλευριά .
Εγώ το βουτούσα διπλό αλλά αν είναι μεγάλα τα καρύδια μπορούμε να το βουτάμε μονό |
Μόλις αρχίζει να πήζει (υπενθυμίζω , η διαδικασία θέλει πολύ χαμηλή θερμοκρασία και συνεχές ανακάτεμα) , βουτάμε το κολιέ των καρυδιών ώστε να καλυφθούν με ένα στρώμα μουσταλευριάς, και το κρατάμε πάνω από ένα πιάτο να στάξει η περίσσια . Αυτό το επαναλαμβάνουμε αρκετές φορές μέχρι η μουσταλευριά να αποκτήσει το πάχος που μας αρέσει γύρω από τα καρύδια. Έτσι φτιάχνουμε το λεγόμενο σουτζούκι ή κρεμανταλιά και το αφήνουμε να στεγνώσει κρεμασμένο , χωρίς να ακουμπά πουθενά.
Ελέγχουμε την μουσταλευριά μας και όταν είναι έτοιμη (αν βάλουμε ένα κουταλάκι σε ελαφρά βρεγμένο πιατάκι , πρέπει να ξεκολλά όπως έγραφα στο προηγούμενο post ) προσθέτουμε το καρύδι και το σουσάμι και την αδειάζουμε σε σκεύος κατάλληλου μεγέθους ώστε να έχει πάχος 1,5- 2 εκατοστά.
Σκεπάζουμε με τούλι και αφήνουμε στον ήλιο να στεγνώσει για 1-2 μέρες.
Χωρίζουμε σε ρομβοειδή κομμάτια και απλώνουμε ξανά στον ήλιο να στεγνώσουν καλά .Στρώνουμε το ταψί με χαρτί ή ύφασμα για να τραβάει την υγρασία. Αν φυσάει και ελαφρό αεράκι ακόμη καλύτερα (αρκεί να μη φέρνει σκόνη βέβαια)!
Γυρνάμε τα κομμάτια και από την άλλη πλευρά αν έχουν συγκρατήσει υγρασία.
Τα φυλάσσουμε (και τα κιοφτέρια και τα σουτζούκια) σε μπολ που κλείνει καλά.
Διατηρούνται όλο το χειμώνα και συνοδεύουν ευχάριστα τόσο ζεστά ροφήματα όσο και μυρωδάτα λικεράκια ή (τι άλλο…) ρακή!Το σουτζούκι βέβαια το κόβουμε την ώρα του σερβιρίσματος και αφαιρούμε την κλωστή.
Παρατηρήσεις
1)Παλιότερα περνούσαν σε κλωστή τα μισοαποξεραμένα κιοφτέρια και τα κρεμούσαν μέχρι να ολοκληρωθεί η αποξήρανση. Εγώ τα πέρασα λίγο από το φούρνο στους 50 βαθμούς με αέρα, μέχρι που στέγνωσαν εντελώς.
Καλησπέρα και του χρόνου με Υγεία!!
Σουτζούκια θυμάμαι να φτιάχνει η μάνα το άλλο όχι, μάλλον είναι τοπικό σας προϊόν.
Σε πήρα τηλέφωνο ελπίζω να είστε καλά πλέον.
Καλή εβδομάδα
Ξανθή μου κι εγώ είχα χρόνια να φάω και να φτιάξω σουτζούκι! Το θυμήθηκα λόγω του blog αλλά αν ξαναβρω μούστο θα ξαναφτιάξω. Είναι υπέροχο. Τα υπόλοιπα θα τα πούμε …
Τα έφτιαχνε η γιαγιά η Μαρία που ζούσε στη Μεσαρά κάθε χρόνο τέτοια εποχή! Από τότε που "έφυγε" δεν έχω ξανά φάει. Υπέροχες συνταγές που απειλούνται με εξαφάνιση. Μπράβο σου που τις καταγράφεις!
Gee Gee καλώς ήρθες! Αυτές οι γιαγιάδες ήταν χρυσοχέρες τελικά!Ευχαριστώ για το θερμό σχόλιο.
Κι εγώ που θέλω μπουκίτσα τώρα;;;;; 🙁
Μαριλιάκι σου οφείλω και ένα μέιλ! Τώρα το θυμήθηκα!
Δεν τα έχω ξανακούσει, αλλά φαίνονται πολύ ενδιαφέροντα!
Και του χρόνου να είσαι καλά να ξαναφτιάξεις!
Φιλιά, καλή βδομάδα!
Έλενα είναι πολύ ιδιαίτερο και ωραίο γλυκό. Αξίζει να τα δοκιμάσει κάποιος αν φτιάξει μουσταλευριά.
Το σουτζούκι με πέθανε Βαγγελιώ μου!!!!
Λίλα άλλο να σου λέω κι άλλο να δοκιμάσεις. Η μουσταλευριά με το καρύδι ταιριάζει απίστευτα!
τι να σου πω απλά bravo!!!
είχαμε μια σιζητησι προχτές με τον πατέρα μου και του έλεγα τι ωραία ήταν αυτά τα "γλυκακια" που έτρωγα μικρός από την γιαγιά μου στην κρήτη,και μου είπε ότι τα έλεγαν kioftedia.μαζί με την γιαγιά που έφυγε έφυγε και η συνταγή αλλα του λέω θα την ψάξω στο internet και με κορόιδευε σιγά μην βρείς γνήσια συνταγή από kioftedia μου έλεγε μέχρι που πέσαμε στο site σας και μας έκανες πολλοί χαρούμενους.απλά ένα μεγάλο ευχάριστο από καρδιας και να σε πάντα καλά <3
πάντα τέτοια και αναμένουμε και άλλες συνταγές φοβερό το blog σου^^ σε ευχαριστούμε φιλε μας:)
Ευχαριστώ για το τόσο θερμό σχόλιο! Να είσαι καλά και να μου χαιρετάς τον πατέρα σου. Χαίρομαι που κέρδισες το "στοίχημα" και που βρήκες το blog :-).
Τι όμορφα Βαγγελιώ μου.
Τα σουτζούκια ήταν απο τα αγαπημένα γλυκά του πατέρα μου και πάντα τα τιμούσε όπου τα έβρισκε, έτσι έγιναν και δικά μου αγαπημένα. Δύσκολο όμως τώρα πια να ασχοληθεί κανεις μαζί τους αν δεν έχει αρκετή ποσότητα απο μούστο.
Να είσαι καλά και να τα ξαναφτιάξεις του χρόνου.
Πραγματικά δύσκολο Πηνελόπη! Και να σκεφτείς ότι μου έλεγε η μάνα μου ότι η γιαγιά μου (και όχι μόνο) έφτιαχνε σε καζάνια τη μουσταλευριά και απίστευτες ποσότητες από τα υπόλοιπα!
Και τα δύο γλυκά είναι πραγματικά εξαιρετικά! Τα κιοφτέρια δεν τα γνώριζα, πρέπει να είναι απίθανα!
Πολύ ωραία ανάρτηση Βαγγελιώ μου και οι οδηγίες σου είναι όπως πάντα αναλυτικότατες!
Φιλιά
Ερμιόνη πράγματι και τα δύο γλυκά είναι πολύ ιδιαίτερα αν και ξεχασμένα… Να είσαι καλά, πάντα έχεις ένα καλό λόγο!
Ax Vita mou, etsi ekane akribws kai i progiagia mou ti kefteria!
kai otan stagnousoune ston ilio se tapsia, thimamai oti evale kathe kommati se zaxari axni (ayti pou einai san poudra) kai etsi evale se pilina pitharia gia to xoimona. Me taksidepses simera!
Οζλεμάκι μου ίδιες μνήμες έχουμε από τις γιαγιάδες μας. Κι εγώ ενώ φτιάχνω κάθε χρόνο μουσταλευριά, σουτζούκια και κιοφτέρια είχα χρόνια!
Μια υπέροχη – τέλεια και πεντανόστιμη ανάρτηση!!!
Να σαι καλά Βαγγελιώ μου !!!
και του χρόνου να είμαστε καλά !!!!
Μαρία μου ευχαριστώ , νάσαι καλά!
Όλες αυτές οι γεύσεις είναι αγαπημένες μου ,πω πω τι έπαθα βραδυατικα,καλό βράδυ.
Νέλι καλώς όρισες! Μπορώ να πω το ίδιο μετά από την επίσκεψή μου στο blog σου 🙂
Κατατοπιστικότατες πληροφορίες! Αν το αφήσεις να στεγνώσει με φυσικό τρόπο το σουτζούκι, πόσο μπορεί να χρειαστεί;
Ευχαριστώ Κική μου. Υποθέτω ότι 4-5 μέρες θα τις χρειάζεται ανάλογα το πάχος του και τον καιρό. Η μάνα μου λέει πως τα έβαζαν 1-2 μέρες στον ήλιο και μετά σε μέρος που είχε και λίγο αεράκι για να στεγνώσουν. Πάντα σκεπασμένα με τούλι βέβαια!
Καλησπέρα!Συγχαρητήρια για το blog και όσα μοιράζεσαι!Καλή συνέχεια με δύναμη και αισιοδοξία!!
Καλώς όρισες Κατερίνα και σ' ευχαριστώ για το σχόλιο! Να είσαι καλά!
Έτσι ακριβώς μου περιέγραφε και η μάνα μου ότι έκαναν παλιά στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στην Ιεράπετρα,όπου είχε γεννηθεί και μεγαλώσει.Να 'στε καλά και να κρατάτε ζωντανές αυτές τις παραδόσεις.Κατερινα.
Κατερίνα καλώς όρισες. Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Μακάρι να συμβάλλει αυτό το blog στη διατήρηση και στη διάδοση των συνταγών μας!
Σας ευχαριστούμε πολύ!! Φοβερή Συνταγή και απίστευτη ιδέα!!Κάπως έτσι συμβάλλετε ώστε να μην χαθεί η παραδοσιακή κληρονομιά!!!
[…] μούστο και φυσικά η μουσταλευριά και τα παράγωγά της (σε επόμενο post αυτά) απαιτούν μούστο που έχουμε επεξεργαστεί με […]
Πολύ θα ήθελα ειδικά αυτή την εποχή που υπάρχουν πολλά ρόδια να μας δώσεις κρητικές συνταγές με τη χρήση του ροδιού καθώς στην Κρήτη υπάρχουν πολλές ποικιλίες Ρόδιων τα ξινό ρόδα τα γλυκά τα καραμπινάτα και πολλά άλλα ευχαριστώ πολύ
Παραδοσιακές συνταγές με ρόδι είναι το λικέρ, το σιρόπι ροδιού και η προσθήκη του στο κολλυβόζουμο και στα κόλλυβα. Ήδη υπάρχουν στο site, μαζί με άλλες πιο σύγχρονες όπου χρησιμοποιώ ρόδι σε κέικ, σε σαλάτες, κλπ. Βάλτε στην αναζήτηση ρόδι ή ρόδια και θα τις βρείτε!