Καπρικό 

Χοιρινό αργοψημένο σε ξυλόφουρνο για πολλές ώρες. Το κρέας κόβεται σε πολύ μεγάλα κομμάτια, αλατίζεται καλά και ψήνεται χωρίς προσθήκη υγρών. Συνηθίζεται σε περιοχές της ενδοχώρας του νομού Ηρακλείου (Θραψανό, Γαλατά, Βόνη) στις γιορτές του Καλοκαιριού. Ονομαστό το καπρικό της Βόνης στη Γιορτή της Αγίας Μαρίνας.

 

Λεργιά

Τα μη νηστίσιμα τρόφιμα στην Κρήτη.

Μαρούβισμα

Όταν λέμε ότι ένα φαγητό πρέπει να μαρουβίσει εννοούμε ότι δεν πρέπει να σερβιριστεί αμέσως αλλά να μείνει λίγο στην κατσαρόλα μετά το τέλος του μαγειρέματος, ώστε να “ηρεμήσουν” οι χυμοί του.

Μαυροκούκι

Γνωστό από την αρχαιότητα ως «μελάνθιον». Μεσογειακό μπαχαρικό με το οποίο πασπαλίζουμε ζύμες (χαρακτηριστικό του φτάζυμου) αλλά και σαλάτες. Παρόλο που αναφέρεται και ως μαύρο σουσάμι δεν πρόκειται για σουσάμι, δεν ανήκουν καν στην ίδια οικογένεια φυτών.  Στην Κρήτη όμως το λέμε και μαυροσίσαμο.

Ντελπιέ ή Ντερμπιέ 

Το αλευρολέμονο. Διαλύουμε αλεύρι σε χυμό λεμονιού ή σε ξύδι, προσθέτουμε ζουμί από το φαγητό (όπως στο αυγολέμονο) και το αδειάζουμε στην κατσαρόλα. Αφήνουμε να πάρει 1-2 βράσεις για να δέσει η σάλτσα.

Ξυλίκι

Πλάστης.

Ρίφι ή ριφάκι ή ερίφιο(ν)

Νεαρό κατσίκι ως 4 μηνών περίπου

Σάκασμα

Τάισμα χοχλιών με αλεύρι ή ζυμαρικά για να “καθαρίσουν” από τα χόρτα που έτρωγαν στην εξοχή.

Σαλαμούρα

Η άλμη. Διάλυμα αλατιού σε νερού που χρησιμοποιείται ως μέσον διατήρησης. Η λέξη σαλαμούρα στην κρητική διάλεκτο σημαίνει και το πολύ αλμυρό έδεσμα π.χ. “σαλαμούρα το έκανες το φαΐ, δεν τρώγεται!”

Σταφιδολιές ή αλατσολιές

Οι ελιές που ξεπικρίζουν και διατηρούνται με αλάτι, όχι με άλμη. Είναι ζαρωμένες (γι αυτό και λέγονται και σταφιδολιές) και αρωματίζονται με σκίνο, με θυμάρι, με θρούμπι και άλλα αρωματικά.

Μετάβαση στο περιεχόμενο