Πάντα!
«Των εννιά το φαγητό τσι φτάνει και τσι δέκα» . Κρητική έκφραση-παροιμία με πολλαπλές ερμηνείες.
Φιλοξενία: «Κάτσε να φάμε. Λίγο ναι το φαΐ μας μα των εννιά το φαγητό φτάνει και τσι δέκα»
Αισιοδοξία: «Κάμε ακόμη ένα κοπέλι. Ήντα φοβάσαι; Τα έξοδα πώς θα το μεγαλώσεις; Των εννιά το φαγητό φτάνει και τσι δέκα»
Φιλανθρωπία: «Πάω του πότε πότε ένα πιάτο φαΐ. Πόσο θέλει ο άνθρωπος! Δεν έχω και γω πολλά μα των εννια το φαγητό τσι φτάνει και τσι δέκα»
Αλληλεγγύη: «Δεν μου ‘ρχεται να πετώ φαΐ και να πεινούνε αθρώποι. Καλά το λένε πως των εννιά το φαγητό τσι φτάνει και τσι δέκα. Ανε λογαριάσεις ήντα πετούμε, άλλοι τόσοι ήθελα να χορταίνουνε»
Οικιακή Οικονομία: «Κανόνισε πώς θα το μαγερέψεις , να βγατίσει, να φτάξει για όλους. Των εννιά το φαγητό φτάνει και τσι δέκα»
Μερικές μόνο από τις εκφράσεις στις οποίες έχω ακούσει να χρησιμοποιείται η παραπάνω παροιμία. Κι όχι μια φορά! Πολύ συχνά, από πολλούς απλούς ανθρώπους της περιοχής μου. Την έχω ακούσει ακόμη και σε ιστορίες της κατοχής .Υπήρχαν άνθρωποι εδώ (και όχι μόνο) που φιλοξενούσαν στα σπίτια τους πεινασμένους και ξεσπιτωμένους πάντα με την πεποίθηση πως «των εννιά το φαγητό φτάνει και τσι δέκα» !
Μα δεν είναι ωραία παροιμία; Τη βρίσκω τόσο ταιριαστή με τη κρητική νοοτροπία. Και είναι τόσο αληθινή! Για σκεφτείτε το λίγο. Δεν είναι σωστά όλα όσα εκφράζονται στις παραπάνω κουβέντες ;
Στην σημερινή ανάρτηση θα τη χρησιμοποιήσω με την σημασία του αυγατίσματος των υλικών. Πολλά υλικά με κατάλληλο τρόπο χρήσης καταλήγουν ώστε το αποτέλεσμα που προοριζόταν για εννιά, να φτάνει και για δέκα και για έντεκα μη σας πω…
Μια ποσότητα κιμά που θα μπορούσε να δώσει 2 μπιφτέκια όλα κι όλα, δηλαδή να χορτάσει (;) ένα άνθρωπο, δίνει μια ωραιότατη σάλτσα για 4 κανονικά πιάτα μακαρονάδας. Όταν θα ξαναφτιάξετε μπιφτέκια ή κεφτέδες κρατείστε μια χουφτίτσα έτοιμο, ζυμωμένο κιμά και δοκιμάστε να φτιάξετε μια σάλτσα για μακαρόνια.
Τα υλικά θα τα δώσω κι εγώ με έτοιμο ζυμωμένο για κεφτέδες κιμά. Έτσι εξάλλου προκύπτει η σάλτσα μου κάθε φορά που τη φτιάχνω. Προχθές ας πούμε, κιμά για 2-3 μπιφτέκια είχα κρατήσει και προέκυψαν περισσότεροι από έναν πεινασμένοι!
Υλικά
Περίπου 300 gr μείγμα κιμά ζυμωμένου για κεφτέδες
2-3 μεγάλες ντομάτες ώριμες (500ml τριμμένες) ή ένα κουτί 400gr κονκασέ
1/3 -1/2 κούπας ελαιόλαδο
Μια πράσινη πιπεριά κομμένη σε καρεδάκια
Προαιρετικά , 5-6 ασπρομανίταρα ή μια μικρή κονσέρβα μανιταριών
Αλάτι, πιπέρι
Για το σερβίρισμα, ξερό ανθότυρο Κρήτης ή άλλο τυρί για μακαρόνια
Επί το έργον
Πλάθουμε με τον κιμά μικρά μικρά κεφτεδάκια, σαν μεγάλα φουντούκια. Τρίβουμε στο multi τις ντομάτες . Βάζουμε σε κατσαρόλα το ελαιόλαδο και όταν κάψει αδειάζουμε την ντομάτα .
Μόλις πάρει βράση χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία και αφήνουμε να βράσει 5 λεπτά. Προσθέτουμε τα κεφτεδάκια προσεκτικά να μη τα χαλάσουμε και την πιπεριά αφού την πλύνομε και την κόψουμε σε καρεδάκια.
Αν βάλουμε μανιτάρια νωπά τα προσθέτουμε επίσης αμέσως. Αν είναι κονσέρβας, προς το τέλος. Αλατοπιπερώνουμε. Σιγοβράζουμε τη σάλτσα μας σκεπασμένη μέχρι να μαγειρευτούν τα κεφτεδάκια μας, προσθέτοντας αν χρειάζεται λίγο νερό πότε πότε.
ΔΕΝ ανακατεύουμε με κουτάλα αλλά κουνάμε πέρα δώθε την κατσαρόλα . Είναι έτοιμη όταν έχουν μαγειρευτεί τα κεφτεδάκια και η σάλτσα έχει μείνει με ελάχιστα υγρά, πηχτή και μελωμένη. Θα μας πάρει περίπου μισή ώρα. Ταυτόχρονα, βράζουμε μακαρόνια ή άλλα ζυμαρικά της επιλογής μας σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας τους και τα σουρώνουμε.
Τρίβουμε τον ανθότυρο κατά προτίμηση σε χοντρό τρίφτη, ειδικά αν δεν είναι εντελώς ξερός. Σερβίρουμε σε κάθε πιάτο με την εξής σειρά: ανθότυρο, μακαρόνια, σάλτσα, ανθότυρο.
Απολαμβάνουμε!
Παρατηρήσεις
1)Το φαγητό αυτό το φτιάχνουμε σε όλη την Ελλάδα απ’ όσο ξέρω. Γνωρίζω ακόμη ότι αντίστοιχο πιάτο υπάρχει και στην Ιταλική κουζίνα.
2)Μπορούμε να τηγανίσουμε τα κεφτεδάκια πριν τα προσθέσουμε στη σάλτσα αλλά εγώ το αποφεύγω. Και πιο βαρύ γίνεται το πιάτο, και περισσότερο χρόνο θέλει…
3)Συχνά όταν φτιάχνω κεφτέδες και θεωρήσω ότι είναι πολλοί για τα άτομα που πρόκειται να φάνε, φτιάχνω με μια ποσότητα από το μείγμα μερικά τέτοια κεφτεδάκια και τα βάζω σε ένα δισκάκι στην κατάψυξη σε μια στρώση για να μη κολήσουν μεταξύ τους. Έτσι έχω πολύ γρήγορα μια έτοιμη λύση για σάλτσα ζυμαρικών. Τα προσθέτω στη ντομάτα που βράζει χωρίς να τα ξεπαγώσω.
4)Μπορούμε βέβαια να ετοιμάσουμε τη σάλτσα μας και χωρίς να έχουμε σκοπό να φτιάξουμε κεφτέδες… Μια χούφτα κιμά χρειαζόμαστε όλο κι όλο, καμιά 200gr γραμμάρια. Προσαρμόζουμε τις ποσότητες των υπολοίπων υλικών.
5)Σε πολλές συνταγές δίνω τον χαρακτηρισμό «των εννιά το φαγητό φτάνει και τσι δέκα» όταν με κατάλληλα υλικά φτιάχνω περισσότερη ποσότητα απ’ όση προέβλεπα. Δεν είχα σκεφτεί να το επισημαίνω σε άλλες συνταγές. Τούτη η συνταγή νομίζω ότι είναι χαρακτηριστική!
Βαγγελιώ Κασσαπάκη
Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!
Μπράβο! Νόστιμο, εύκολο και οικονομικό φαγακι να τρώει ο λαός στο σπίτι. Και γρήγορο γιατί έχουμε και τις πανελλήνιες και τα μεγαλα παιδιά βιάζονται. Το έκανα αυτό το φαγητό συχνά, αλλά τελευταία το ξέχασα. Μια με την Σαρακοστη, μια που το μυαλό πάει για αλτζχαιμερ….. Ευχαριστώ που μου το θυμίσατε…….
ΜΟΥ ΑΡΕΣΟΥΝ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΕ ΣΑΣ ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΦΕΡΝΟΥΝ ΠΑΛΙΕΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ ΜΟΥ
Χαίρομαι! Είναι το καλύτερο κοπλιμάν γι αυτό το site, να μας λένε πως οι συνταγές μας φέρνουν γλυκιές μνήμες στην επιφάνεια!