Άλλες γιορτές

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη

Και τον Νοέμβρη και τον Απρίλη! 

Συνηθίζετε στα μέρη σας τη φράση «ακριβά ‘ναι τα σφουγγάτα του»; Εμείς εδώ κάτω την χρησιμοποιούμε όταν κάποιος θεωρεί ακριβή ακόμη και την πιο ασήμαντη υπηρεσία ή υλικό αγαθό που μπορεί να δώσει σε κάποιον άλλο.

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη

Η φράση αναφέρεται σε θαύμα του Αγίου Γεωργίου που έχει ως εξής στην κρητική του εκδοχή (απ’ ότι γνωρίζω υπάρχουν και άλλες εκδοχές): Σε μια εκκλησιά του Αϊ-Γιώργη είχε αφήσει ένας πιστός ένα καλοφτιαγμένο σφουγγάτο.

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη

Πολύ συχνά τα τάματα στους Αγίους ήταν τρόφιμα. Ακόμη και σήμερα σε πανηγύρια στην Κρήτη οι πιστοί τάζουν ζώα, όχι μαγειρεμένα τώρα πια, για τα οποία γίνεται λαχειοφόρος αγορά. Έχω τύχει σε πανηγύρι του Αγίου Φανουρίου όπου κληρώθηκε καρπούζι!

Έφτασαν λοιπόν πεινασμένοι πειρατές στο ξωκλήσι και έφαγαν το σφουγγάτο! Όταν πήγαν να φύγουν, διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να κουνήσουν από τη θέση τους. Άρχισαν λοιπόν  τα ταξίματα αυξάνοντας σταδιακά την αξία τους χωρίς ο Αϊ-Γιώργης να τους αφήνει να ξεκολλήσουν, μέχρι που άφησαν όλο το θησαυρό που είχαν μαζί τους. Βγαίνοντας τελικά χωρίς ούτε ένα γρόσι από την εκκλησία, μονολόγησαν: « Ακριβά ‘ναι τα σφουγγάτα σου Άι Γιώργη!»

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη

Θα μου πείτε τι δουλειά έχει ο Άι-Γιώργης το Νοέμβρη και δεν άφησες την ιστορία για τον Απρίλη που γιορτάζει; Εμ εδώ είναι η ουσία! Στην Κρήτη ο Αϊ Γιώργης γιορτάζει και το Νοέμβρη. Στις  3 Νοεμβρίου οι κρητικοί γιορτάζουν τον Αϊ-Γιώργη το Μεθυστή. Πολλοί από τους κρητικούς Γιώργηδες έχουν καθιερώσει σαν μέρα της ονομαστικής τους γιορτής την αυριανή μέρα. Βλέπετε, ήταν η μέρα που είχε καθιερωθεί να ανοίγουν τα βαρέλια για να δοκιμαστεί το νέο κρασί.

Το σφουγγάτο του Άι-Γιώργη
Φωτογραφία από εδώ . Άγιος Γεώργιος Μεθυστής, στη  Γέργερη Ηρακλείου

Η γιορτή μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα γινόταν πανηγυρικά, και οι παραγωγοί κρασιού πήγαιναν για ευλογία τα κρασιά του στις εκκλησιές του Αγίου.  Δείτε περισσότερα εδώ. Αργότερα ατόνησε αλλά δεν ξεχάστηκε εντελώς. Σε πολλά μέρη το έθιμο αναβιώνει και διοργανώνονται εκδηλώσεις οινο- δοκιμών και γλέντια από πολιτιστικούς συλλόγους. Χαρακτηριστικά είναι τα στιχάκια:

-Άγιε μου Γιώργη, μεθυστή
βλόγησε τη σοδειά μου
φάε και πιες και σίμωσε
και φύλαε τα παιδιά μου
-Μα γω κρασί δεν έπινα,
εγώ το κοινωνούσα,
κι εδά μεθώ και χαίρομαι
κι όλο θα το βλογούσα,
αρκεί να μου το τάξετε
σε τούτη δω τη σχόλη
πως κάθε χρόνο θα ‘ρχεστε
να μου το φέρνετ’ όλοι.
Το σφουγγάτο λοιπόν του Αγίου Γεωργίου γίνεται με κιμά (κρέας κομμένο σε μικρά κομματάκια στην αυθεντική του εκδοχή) και είναι νόστιμο πιάτο στο οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε τον  κιμά για μακαρόνια που μας περίσσεψε. Φυσικά αυτό είναι η κεντρική ιδέα, γιατί κι εδώ μπορούμε να αυτοσχεδιάσουμε και να προσθέσουμε τυρί,  ψιλοκομμένη πιπεριά, κανένα μανιταράκι και ό,τι άλλο μας φωτίσει ο Αϊ-Γιώργης!

Παρατηρήσεις

1)Εγώ τις περισσότερες φορές το φτιάχνω με περίσσευμα από κιμά για μακαρόνια στον οποίο προσθέτω, ανάλογα αυγά. Δηλαδή μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη δική σας συνταγή για τον κιμά. Για  περίπου ¾  της κούπας έτοιμο κιμά, βάζω 2 αυγά. Προσθέτω λίγο τυρί , λίγο αλλαντικό ψιλοκομμένο π.χ. άπαχη καπνιστή γαλοπούλα (αυτή την εποχή πηγαίνει πολύ το απάκι) και λίγα μανιτάρια.

2) Το πιάτο μπορεί να έχει θέση ορεκτικού στη μέση του τραπεζιού όταν το κύριο πιάτο είναι όσπριο ή λαδερό, αλλά αν είναι αρκετό μπορεί να είναι και κύριο πιάτο με μια τηγανητή πατάτα δίπλα του και βραστή ή ωμή σαλάτα για συνοδεία. Αρέσει πολύ και στα παιδιά.

3)Φωτογραφία σερβιρίσματος δεν υπάρχει, γιατί οι μπαταρίες της μηχανής εξέπνευσαν την πιο ακατάλληλη στιγμή.4)Σε άλλες περιοχές το σφουγγάτο του Αϊ-Γιώργη είναι γλυκιά ομελέτα που σερβίρεται με μέλι.

Επ’ ευκαιρίας της γιορτής του Άι-Γιώργη του Μεθυστή εύχομαι σε όλους μας καλά κρασιά…

Και σε όσους γιορτάζουν τον Απρίλη, θα τα πούμε τότε!

Να χαιρόμαστε Γιώργηδες και Γεωργίες!

Βρείτε μας: 

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest

 

Βαγγελιώ Κασσαπάκη

Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!

Σχετικές συνταγές

Διάφορες συνταγές

Μετάβαση στο περιεχόμενο