Τρώγονται χωρίς να τα καθαρίσουμε!
Ελληνικό καλοκαίρι χωρίς ψιλό ψαράκι δεν γίνεται. Ακόμη κι εκείνοι που αρέσκονται στα πανάκριβα ψάρια, σπάνια μπορούν να αντισταθούν στο καλοτηγανισμένο ψιλό ψαράκι. Μη το περιφρονήσετε αν το βρείτε φρέσκο. Είναι φθηνότερο από πολλά άλλα που θεωρούνται πολυτελείας αλλά δεν υστερεί σε διατροφική αξία και νοστιμιά.
Μάλιστα μπορούμε να πούμε πως … όσο μπόι του λείπει είναι νοστιμιά. Είναι βέβαια λίγο βαρετό στο τηγάνισμα γιατί άλλο να τηγανίζεις 3-4 ψάρια κι άλλο αυτά τα μικρούλικα-μικρούλικα ψαράκια. Ίσως αυτή η οικονομία χρόνου να είναι η αιτία που στην Κρήτη τα τηγανίζουμε …ομαδικά.
Παλιότερα δεν χρησιμοποιούσαν φριτέζες στα σπίτια και πιθανόν ούτε στα εστιατόρια. Το τηγάνισμα γινόταν σε τηγάνια, οπότε λόγω μεγέθους ήταν ασύμφορο να τηγανίζουν ένα ένα τόσο μικρά ψαράκια. Σπάνια βέβαια ξαναχρησιμοποιούνταν το τηγανόλαδο για δεύτερη φορά και ιδιαίτερα το ψαρόλαδο.
Δεν το χύνανε όμως στους νεροχύτες. Το μαζεύανε σε ντενεκέδες και το ανταλλάσανε με πράσινο σαπούνι στους λεγόμενους φετσάδες, ένα επάγγελμα που έχει εκλείψει πλέον! Θυμάμαι ακόμη τον πλανόδιο φετσά να φωνάζει «φετσόλαδα, τσιγαρόλαδα» στα σοκάκια του χωριού. Οικολογία , ανακύκλωση, και σεβασμός στο προϊόν στην πράξη! Πάλι σοφότεροι ημών αποδεικνύονται οι παλιότεροι …
Διαβάζω ότι σε πολλά σημεία μεγάλων πόλεων, ξανάρχισε η ανακύκλωση λαδιών. Και από δω πέρασε πρόσφατα κάποιος φετσάς αλλά έδινε πετσέτες προσώπου κι όχι σαπούνι πράσινο σαν αντίτιμο…
Τέλος πάντων. Ας επιστρέψουμε στα ψαράκια…
Υλικά
Ψιλά ψαράκια (γαύρο, μαριδούλα, αθερίνα κλπ.) κατά βούληση και κατά υπομονή…
Ανάλογο αλάτι
Ανάλογο αλεύρι (ξεκινάμε με μια κούπα αν έχουμε 1 κιλό ψάρι και συμπληρώνουμε)
Ανάλογο λάδι (εννοείται ελαιόλαδο που είναι και το καλύτερο και το υγιεινότερο για τηγάνισμα. Μην επαναλαμβάνομαι…)
Λεμόνια (και στην προετοιμασία και στο σερβίρισμα)
Επί το έργον
Καθαρίζουμε τα ψαράκια. Για το μεν γαύρο, κόβουμε με το χέρι το κεφαλάκι και απομακρύνουμε τα εντόσθια. Λέπια δεν έχει!
Για τις μαριδούλες τώρα, από τις πολύ μικρές βγάζουμε μόνο τα εντεράκια της κοιλίτσας (οι ψαράδες λένε ότι ούτε αυτό χρειάζεται …) και από τις μεγαλύτερες βγάζουμε και τα βράγχια. Πλένουμε καλά καλά τα ψαράκια και τα στραγγίζουμε. Τα αλατίζουμε .Πλένουμε ένα λεμόνι και το σφίγγουμε πάνω τους. Κόβουμε τις λεμονόκουπες σε κομματάκια και τις σκορπούμε στη λεκανίτσα. Έτσι σφίγγει η σάρκα τους και δεν διαλύονται στο τηγάνισμα.Τα ανακατεύουμε, και τα αφήνουμε τουλάχιστον μισή ώρα στο ψυγείο.
Βάζουμε το αλεύρι σε ένα πιάτο στρωμένο με χαρτί κουζίνας και τα αλευρώνουμε λίγα λίγα. Πιάνουμε τις ουρίτσες τους και τις κολλάμε μεταξύ τους. Έτσι φτιάχνουμε ομαδούλες τριών ή τεσσάρων ψαριών ανάλογα το μέγεθος, τις τινάζουμε να φύγει το περίσσιο αλεύρι και τις αραδιάζουμε σε ένα πιάτο.
Βάζουμε το λάδι να κάψει στο τηγάνι (αλλά όχι να καπνίσει) και βάζουμε λίγες λίγες τις ομαδούλες, για να μη πέφτει η θερμοκρασία του λαδιού.
Όταν γίνουν από τη μια μεριά (ανασηκώνουμε από το πλάι με το πιρούνι –δεν τρυπάμε- να δούμε αν είναι έτοιμες), γυρίζουμε να τηγανιστούν και από την άλλη. Τις βγάζουμε σε χαρτί κουζίνας.
Σερβίρουμε αμέσως τα ψαράκια μας, με μπόλικο λεμόνι .Τα συνοδεύουμε με βραστά χόρτα ή με πλούσια χωριάτικη σαλάτα. Επιτυχημένα είναι αν είναι τραγανά και τότε τρώγονται ολόκληρα, ακαθάριστα, και …ασταμάτητα!
Παρατηρήσεις
1) Το ψάρι θέλει γύρισμα μια φορά. Περιμένουμε λοιπόν όσο χρειάζεται να γίνει η μια πλευρά και μετά γυρίζουμε. Μετά το γύρισμα μπορεί να χρειαστεί να χαμηλώσουμε λίγο την θερμοκρασία. Στη δεύτερη τηγανιά την ξαναψηλώνουμε κ.ο.κ.
2)Αν χρειάζεται προσθέτουμε κι άλλο λάδι ή ανανεώνουμε το λάδι αν μαυρίσει. Αυτό συμβαίνει εξ αιτίας του αλευριού, αν τηγανίσουμε πολλά ψάρια.
3) Το λεμόνι το βάζουμε την ώρα που είναι να τα φάμε για να μη μαλακώσουν και αναπαλιάσουν.
4)Τελευταία άκουσα ότι στο αλεύρι τηγανίσματος κάποιοι τρίβουν κάποιο ξερό μυρωδικό (π.χ. ρίγανη). Θα το δοκιμάσω κάποια στιγμή αλλά σε μεγαλύτερα ψάρια.
5)Δεν έχω δει πουθενά αλλού να τηγανίζουν σε ομαδούλες τα ψαράκια. Ακόμη και στην Κρήτη, μετά την εμφάνιση της φριτέζας τα ρίχνουν «χύμα» στο λάδι. Πολύ θα ήθελα να μάθω αν τα κάνουν έτσι και σε άλλα μέρη.
αχ! στειλε μου ενα πιατακι με μπολικο λεμονι και βλητα. τρελλαινομαι για ψαρακια τηγανιτα και χορτα!
ξαναβαζω σχολιο.
εγω πολλες φορες βαζω στο αλευρι, μπουκοβο. εξαρταται φυσικα τι θα τηγανισω. στο τυρι σαγανακι για παραδειγμα μας αρεσει πολυ.
Και εγώ θέλω άλλο ένα πιατάκι με από όλα και με πατάτες τηγανιτές!
Μικρή η δουλειά μου στην κουζίνα ήταν να ενώνω τα αλευρωμένα ψαράκια τρία-τρία! Φοβερό κατόρθωμα!
Φιλί
Θυμάμαι την γιαγιά μου που είχε ένα ειδικό σκεύος για το αλεύρωμα των ψαριών, για να μη πηγαίνει χαμένο το περισσεούμενο αλεύρι.
Ήταν ένα δοχείο που επάνω του είχε ένα κόσκινο με τρύπες.
Έβαζε τα ψάρια, έριχνε το αλεύρι, το κουνούσε πέρα-δώθε και το επί πλέον αλεύρι έπεφτε στο κάτω δοχείο.
Ήταν μπακιρένιο και κάθε χρόνο, όταν περνούσε ο γανωματής, το γάνωνε, μαζί με άλλα.
Κάτι αναλογο κάνω με το τρυπητό, μέσα σε κατσαρόλα, όχι για να μαζέψω το αλεύρι, αλλά για να μη κάνω την κουζίνα χάλια!!
Πάντως τα ψαράκια σου θα τα ήθελα με συνοδεία άγριων ραδικιών!
Συμβιβάζομαι και με σταμναγκάθι!!!
Καλό ΣαββατοΚύριακο!!
Ξέχασα
Γάνωμα = επικασσιτέρωση
@δυσπιστος
καλα εκανες και εβαλες την μεταφραση. μην τρεχω στο γκουγκλ πρωινιατικα!!!! 🙂
Ετσι ακριβώς εμαθα και εγώ να τηγανίζω τα πεντανόστιμα αυτά ψαράκια (μαριδούλες, αθερίνα) αλευρωμένα ,κολλημένα απο τις ουρίτσες και στο τηγάνι….Οι μανάδες μας μάλλον στην ιδια σχολή μαγειρικής φοιτούσαν!!!!
Οσο για τον φετσά, θυμάμαι οτι εκτος απο "φετσόλαδα-τσιγαρόλαδα" ελεγε και μια άλλη λέξη , σχετικά με σταφίδες ,αλλα δεν μπορώ να την θυμηθώ…..
Σε κάποια εστιατόρια της πόλης , υπάρχουν ειδικά βαρέλια που συλλέγεται το τηγανόλαδο, το οποίο συλλέγουν απο κάποια υπηρεσία, χωρίς ανταλλαγή προιόντος ..τουλάχιστον δεν πάει χαμένο!
Μου ανοιξες την ορεξη με τις φωτογραφίες, μάλλον σε κάποιο ουζερί θα πάω απόψε …
Φιλάκια!!!
Και η μαμά μου έτσι σε ομάδες τα τηγάνιζε, έτσι έμαθα και εγώ! Γενικά δεν τηγανίζω εύκολα, αλλά άμα βρω τέτοια μικρά ψαράκια στην αγορά… ξενχώ ότι δεν τηγανίζω!
Το μόνο που κάνω "διαφορετικά" είναι ότι βάζω το αλεύρι σε σακουλίτσα για τρόφιμα, βάζω μέσα λίγα λίγα τα ψαράκια και τα αλευρώνω "σακουλιασμένα" αναταράζοντας ελαφρά το πακέτο…
Αγαπητέ φίλε, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω γιατί παρουσιάζει πάντα κάτι νέο και συναρπαστικό, όπως το site που μιλά για τις θέσεις εργασίας εξαφανίστηκαν.
Άριστη τηγανητά ψάρια σας.
Όπως πάντα αν μιλάμε για απλά πράγματα για να εμπλουτίσουν τις πολλές λεπτομέρειες.
Ένα μεγάλο φιλί.
Τα λέμε σύντομα.
grEAT μακάρι να γινόταν διαδικτυακές αποστολές
:-).Καλημέρα! Στο τυράκι πρέπει να πηγαίνει πολύ η πάπρικα.
Ζαμπία, κι εγώ που νόμιζα ότι μόνο εμείς τις κάνουμε ομαδούλες! Βλέπεις στα ουζερί έχουν φριτέζες παντού!
Δύσπιστε όχι τώρα αγρια ραδίκια και σταμναγκάθι.Από το Νοέμβριο.Τώρα στίφνο, βλίτα, κολοκυθάκια! Καλοκαιρινά χόρτα. Κι εμείς γανωτζήδες τους λέγαμε
Καλή βδομάδα.
Ριρή καλημέρα και καλή βδομάδα! Καραμπουτζέ τη λέγαμε την κακή σταφίδα και την έπαιρναν οι φετσάδες 🙂
Αγγελική καλή βδομάδα. Τα άτιμα τα μικρούλια σαν στραγαλάκια τρώγονται τηγανητά 🙂
Αnnamaria εννοείς ότι θα τα πούμε από κοντά; Θα έλθεις στην Κρήτη;
Φιλιά!
Στη Σαλαμίνα τα τηγανίζουμε σαν ..πιτούλα.Τα βάζουμε όλα μαζί (ουρά-κεφάλι)και ρίχνουμε το καυτό λάδι.Οταν γίνουν και είναι να τα γυρίσουμε,βάζουμε ένα καπάκι πάνω στα ψάρια ,αδειάζουμε το λάδι σε κατσαρόλα,τοποθετούμε τα ψάρια στο τηγάνι και ρίγνουμε από πάνω το λάδι που αφαιρέσαμε πριν.Συνεχίζουμε με τον ιδιο τρόπο το τηγάνισμα.Με τον ίδιο τρόπο τα βγάζουμε και τα βάζουμε σε πιατέλα.Επίσης στον γαύρο,πριν τον σερβίρουμε ρίχνουμε Ξίδι και όχι λεμόνι.Γίνεται πεντανόστιμος.
Ανώνυμε καλώς ήλθες! Υπέροχος μου ακούγεται ο σαλαμινιώτικος τρόπος! Θα δοκιμαστεί λίαν προσεχώς.
Ευχαριστώ για την επίσκεψη και το σχόλιο
..
sta dafia lesbou ta tiganizoume se omades etsi ematha ap ti manoula mou opos akribos ta kaneis alla kai polles fores boytontas ta se xtipimeno aygo tha prepei na ta dokimaseis ekseretikos mezes gia ouzo
..
[…] Αν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, καλύτερα να τον τηγανίσουμε ή να τον βάλουμε στο ταψί. Υλικά: ½ […]
Τα έχω δει ομάδες στη Ρουμανία, στην Κονσταντσα, που τα πουλάγανε στο δρόμο.
Εμείς τα αλατίζουμε μετά το καθάρισμα και τα αφήνουμε, όπως λες, μισή ωριτσα να πέσουν τα ζουμιά να στραγγίξουν.
Βαλκανικό τοσχέδιο λοιπόν Αλέττα μου. Ναι, το θέλουν το “μαρινάρισμά” τους!
Η γιαγιά μου έκανε ομαδουλες τα μικρά ψάρια και τα τηγανιζε για ευκολια στο γυρισμα και το κάνω και εγώ. Είμαστε στην περιοχή του Βολου και σας εύχομαι Καλό καλοκαίρι!
Πανελλήνιο το σπορ απ’ ότι λένε κι αλλες φίλες και φίλοι! Ευρηματικές οι γιαγιάδες 😉 . Καλό Καλοκαίρι και σε σας!
και στο αθηναϊκό μας σπίτι, από τη δεκαετία του 60 κιόλας, πιασμένα από τις ουρές τα τηγανίζαμε.
Σας ευχαριστώ πολύ που συμπληρώνετε τις γνώσεις μου επί του θέματος! Μα δεν είναι πολύ βολικός τρόπος;
Καλημέρα και χίλια ευχαριστώ για τα όσα όμορφα αλλά προπάντων χρήσιμα μου μαθαίνεις!!
Όσον αφορά στο ομαδικό τηγάνισμα των “ψιλών” ψαριών, η γιαγιά, η μαμά και ο μπαμπάς μου (επαγγελματίας ψαράς) έτσι τα τηγάνιζαν. Είμαι από την Κέρκυρα και αναφέρομαι σε πολλά πολλά χρόνια πίσω….
Εύχομαι να είσαι γερή και να συνεχίσεις να μοιράζεσαι μαζί μας αλλά και να μας διδάσκεις!!
Με ειλικρινή εκτίμηση
Θεοδώρου Μάγδα
Πόσο χαίρομαι όταν οι φίλοι του site συμπληρώνουν τις γνώσεις μου με πληροφορίες από την περιοχή τους! Σας ευχαριστώ πολύ και για την πληροφορία και για τα τόο καλά σας λόγια!
πόσο πολύ μου αρέσει να διαβάζω : σφίγγουμε το λεμόνι!!!!!
Σας ευχαριστώ πολύ! Η ντοπιολαλιά είναι τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα μου που παρόλο που θέλω να με κατανοούν και στην υπόλοιπη Ελλάδα κάποιες φορές μου ξεφεύγουν δικές μας λέξεις χωρίς ερμηνεία!