Διαβάζοντας προχθές στον «Γαστρονόμο» του Ιουνίου την συνταγή του Ντίνου Κιούση «φασολάκια γιαχνί με στάκα» (σελ. 24) , θυμήθηκα άλλη μια παραδοσιακή προσθήκη (εκτός από τη στάκα) που κάνουμε εδώ στην Κρήτη στα λαδερά μας. Όταν δεν νηστεύουμε, εκτός από τη στάκα πολύ συχνά προσθέτουμε σε όλα τα λαδερά μια χούφτα ξινόχοντρο.
Δεν μπορώ να σας πω πόσο ιδιαίτερη γεύση τους δίνει. Παίρνουν μια αμυδρή βουτυρένια μυρωδιά και η σάλτσα τους δένει πολύ όμορφα. Αν έχετε ξινόχοντρο (υπάρχει πια σε όλα τα μαγαζιά με κρητικά προϊόντα, αλλά μπορούμε να φτιάξουμε και στο σπίτι πολύ εύκολα, δείτε εδώ) την επόμενη φορά που θα μαγειρέψετε λαδερό βγάλτε μια μικρή ποσότητα σε μια κατσαρόλα και προσθέστε 1-2 κουταλιές για να δείτε αν σας αρέσει. Τα λαδερά σας θα γίνουν διαφορετικά και η διατροφική τους αξία θα πολλαπλασιαστεί.
Υλικά
2 μεγάλα ξερά κρεμμύδια2-3 σκελίδες σκόρδο
¾ -1 κούπα ελαιόλαδο
3-4 μεγαλούτσικα ή 5-6 μικρότερα κολοκύθια
3-4 μελιτζάνες μακρόστενες
3-4 πιπεριές κέρατο
½ κούπα ψιλοκομμένο μαϊντανό
3 μέτριες πατάτες
2 κούπες τριμμένη ντομάτα
Αλάτι
Πιπέρι
20-30 χοντρούς γυρευτούς χοχλιούς (προαιρετικά)
½ κούπα ξινόχοντρο
Επί το έργον
Πλένουμε και κόβουμε τις μελιτζάνες σε κομμάτια 5-6 εκατοστών, και τις βάζουμε σε ελαφρά αλατισμένο νερό να ξεπικρίσουν. Ετοιμάζουμε τους χοχλιούς όπως περιγράφεται εδώ. Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το μαραίνουμε ελαφρά με το λάδι στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε τους χοχλιούς και τους φέρνουμε μια δυο γύρες στην κατσαρόλα. Αφήνουμε να πάρουν βράση και προσθέτουμε ελάχιστο νεράκι (αν δεν έχουν κρατήσει ήδη λίγο από το βράσιμό τους, ίσα για να μη τηγανιστούν). Τους βγάζουμε με ένα κουτάλι προσέχοντας να μη παίρνουμε και το κρεμμύδι. Από αυτό το σημείο και μετά, φτιάχνουμε το φαγητό όπως θα το φτιάχναμε χωρίς χοχλιούς.
Δηλαδή προσθέτουμε τα λαχανικά , πλυμένα και κομμένα σε κανονικά κομμάτια στην κατσαρόλα με το λάδι και το κρεμμύδι. Προσθέτουμε την ντομάτα, το σκόρδο και το μαϊντανό. Αλατοπιπερώνουμε και αφήνουμε το φαγητό μας να μαγειρευτεί σε μέτρια θερμοκρασία μέχρι τα λαχανικά μας να μαλακώσουν. Προσθέτουμε νεράκι αν χρειάζεται και κουνάμε πέρα δώθε την κατσαρόλα για να μη πιάσουν, αλλά δεν τα ανακατεύουμε με κουτάλα για να μη λιώσουν.
Όταν υπολογίσουμε ότι θέλει ακόμη περίπου 10 λεπτά το φαγητό μας για να τελειώσει, προσθέτουμε τους χοχλιούς
(αν βάλουμε) και τον ξινόχοντρο και -αν δεν έχει υγρά- λίγο νεράκι. Αφήνουμε να βράσει μέχρι να τραβήξει τα υγρά ο ξινόχοντρος και να λιώσει μέσα στη σάλτσα. Αν δεν βάλουμε ξινόχοντρο φροντίζουμε το φαγητό μας να έχει μείνει με τη σάλτσα του πριν το αποσύρουμε από το μάτι.
Σερβίρουμε αφού το αφήσουμε να ξεκουραστεί (να μαρουβίσει) για λίγο. Είναι πολύ νόστιμο ζεστό αλλά και σε θερμοκρασία δωματίου.
Παρατηρήσεις
- Η προσθήκη του ξινόχοντρου είναι πολύ συνηθισμένη στα χωριά της ενδοχώρας του νομού Ηρακλείου. Δεν γνωρίζω αν το
συνηθίζουν στην υπόλοιπη Κρήτη γιατί είναι μια καθαρά «σπιτική» συνήθεια. Προσθέτουμε ξινόχοντρο στα φασολάκια, στις μπάμιες, στον κεντανέ (πράσα) και στο τουρλού. Πολλές φορές και στα όσπρια. - Το φαγητό μπορεί να γίνει μέχρις ένα σημείο και στη χύτρα ταχύτητας: όταν προσθέσουμε τα λαχανικά και την ντομάτα, κλείνουμε τη χύτρα για κανένα εικοσάλεπτο και μετά που θα την ανοίξουμε συνεχίζουμε όπως παραπάνω.
- Αν έχουμε βλίτα, συνδυάζονται υπέροχα με τα παραπάνω λαχανικά όπότε προσθέτουμε λίγα κι από αυτά στο φαγάκι μας.
Πεντανοστιμο καλοκαιρινο φαγητο!!!!!! Νασε καλα βαγγελιω!!!
Ευχαριστώωωω. Καλή βδομάδα!
Vita μου τώρα που το ανέφερες θα τον προσπαθήσω να τον φτιάξω τον ξινόχοντρο φέτος. Γενικά μου αρέσει η προσθήκη του σε πολλά φαγητά και πίτες. τέλειο το τουρλού..
φιλάκια!
Έρη να φτιάξεις! Είναι από τα πιο υγιεινά παρασκευάσματα της κρητικής κουζίνας.
Η πλάκα gorgeous.
Το άρωμα έως εδώ.
Brava.
Ένα μεγάλο φιλί.
Ανταποδίδω το φιλί με μια μεγάλη αγκαλιά Ανναμαρία 🙂
Το τουρλού υπέροχο, καλοκαιρινό, νόστιμο!!
Η προσθήκη του ξινόχοντρου σίγουρα κάνει το φαγάκι ιδιαίτερο!!
Φιλιά!
Έλενα πραγματικά δίνει διαφορετική γεύση και άρωμα και είναι πιο χορταστικό το λαδερό μας.
Βαγγελιώ μου η προσθήκη ξινόχοντρου με ενθουσίασε!!
Έχω στο πρόγραμμα φασολάκια και ανυπομονώ να το δοκιμάσω!
Φιλιά!
Περιμένω τις εντυπώσεις σου Ερμιόνη. Δοκίμασέ τον σε μικρή ποσότητα κατ' αρχήν για να δείτε αν σας αρέσει.
Πολύ ωραίο και η προσθήκη του ξινόχοντρου μου άρεσε ακόμη περισσότερο!!!
Φιλιά!
Εκτός από διαφορά στη γεύση, ΄δένει και τη σάλτσα πιο όμορφα Ελένη μου
taymasia fenetai Vita mou!
(exw tin adelfi mou ap tin Ameriki aytes tis meres epidi epathe kardiako o adelfos mou tin perasmeni vdomada. ola kala twra min anisixeis)
Απολύτως κρητικό φαγητό Οζλεμάκι μου. Εύχομαι και καλύτερα! Κι εγώ σε νοσοκομεία έτρεχα με τη μητέρα μου τον τελαυταίο καιρό!
piso sti routina, doksa to Theo ola kala twra. perastika sti manoula sou Vita mou. Prepi na proseksoume poly me ti zesti. de kserw pou na fygw omos ap ti zesti, mallon sti mavri thalassa!