Αλμυρά

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης

Πέρασαν και τα φετινά Χριστούγεννα… Χρόνια Πολλά σε όλους, και ιδιαίτερα στους Μανόληδες, στις Χρυσούλες, στους Χρήστους, στις Χριστίνες και στους Στέφανους που γιορτάζουν και την ονομαστική τους εορτή.

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Πορτοκαλόπιτα και cheese cake με φρούτα του δάσους

Φάγαμε κι ήπιαμε, σε τραπέζια φιλικά και οικογενειακά . Αφήνουμε τις τύψεις και τις ζυγαριές για μετά τις 2 του Γενάρη. Η … περαίωση αυτή έχει άλλη προθεσμία.

Απ’ όλα είχαν τα τραπέζια μας. Φαγητά, γλυκά, κρητικά και άλλα, πικάντικα, βραστά , τηγανητά, ψητά…

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Το fudge της Magica κλασικό πλέον από την εποχή του hungry
Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Βραστά….
Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Ψητά….
Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Βραστά και τηγανητά…

 

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης
Αγριογούρουνο στη γάστρα, συκώτι, αντιναχτές πατάτες, σαλάτες…

Οι συνταγές των περισσότερων από τα παραπάνω κυκλοφορούν στο διαδίκτυο σε διάφορες παραλλαγές, με σημαντικές ή ασήμαντες διαφορές.Αφού το blog είναι θεματικό, επέλεξα στη σημερινή μου ανάρτηση να δώσω τη συνταγή ενός από τα πιο παραδοσιακά μας εδέσματα , της τσιλαδιάς.

Τσιλαδιά λέγεται στην Κρήτη η πηχτή και θεωρείται απαραίτητος μεζές του Πρωτοχρονιάτικου τραπεζιού. Μπορεί να παρασκευαζόταν νωρίτερα, αλλά την «άνοιγαν» την Πρωτοχρονιά. Όπως έλεγα και στο post για το συκώτι σαβόρε, το  γουρούνι που εκτρεφόταν από τις οικογένειες της υπαίθρου τις προηγούμενες δεκαετίες αξιοποιούνταν μέχρι το τελευταίο κομμάτι του. Τα λουκάνικα, τα απάκια και τα σύγλινα αποτελούν νοστιμιές που λίγοι τους αντιστέκονται αλλά είναι και δείγματα των τρόπων που χρησιμοποιούσαν οι παλιότεροι  για να διατηρούν το πολύτιμο κρέας όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο.

Τσιλαδιά: η πηχτή της Κρήτης

Η τσιλαδιά παρασκευάζεται από το κεφάλι και τα ποδαράκια του χοίρου και αντέχει περίπου ένα δεκαπενθήμερο. Δεν έχω φτιάξει ποτέ μου. Γερή να είναι η μητέρα μου εξακολουθεί και την φτιάχνει κάθε χρόνο με την υπομονή και την γνώση των παλιών νοικοκυράδων, εφαρμόζοντας την συνταγή της δικής της μάνας.

Φέτος της ζήτησα επιτακτικά να είμαι μπροστά σε όλες τις φάσεις της παρασκευής γιατί παλιότερα μόνο στιγμιότυπα είχα παρακολουθήσει από το όλον εγχείρημα.

Είναι μια κοπιαστική και δύσκολη δουλειά και δεν ξέρω αν θα υπάρξει κάποιος να την φτιάξει αυτή τη συνταγή. Θεώρησα όμως υποχρέωσή μου να την καταγράψω σε ένα blog που φιλοδοξεί να περιλάβει όσον το δυνατόν περισσότερες από τις παραδοσιακές και τις σύγχρονες συνταγές της Κρήτης
.
Τσιλαδιά λοιπόν δια χειρός της μητέρας μου!

Παρατηρήσεις

1) Η τσιλαδιά είναι μεζές και μάλιστα πικάντικος. Έτσι σηκώνει αρκετά μπαχαρικά. Πριν πέσει ο ζωμός καλά καλά δεν τρώγονται τα κρεατάκια από το κύμινο.

2) Επίσης σηκώνει πολύ λεμόνι. Ίσως το 1,5 ποτήρι να είναι πολύ (εμάς μας αρέσει το λεμόνι ), αλλά οπωσδήποτε όχι κάτω από 1 ποτήρι στα 8 ποτήρια ζωμού. Όταν αναμειχθεί με τα υπόλοιπα χάνεται αν είναι λιγότερο, ενώ όταν δοκιμάσουμε το ζουμί «στρίβουμε το κεφάλι μας» από την ξινίλα.

3) Για να πήξει και να κάνει ζελέ , τζίλιο όπως το λέμε στην Κρήτη, δεν πρέπει να υπάρχει ίχνος αίματος . Πρέπει να είναι κάτασπρο το κρέας. Μια θεία μου έλεγε χαρακτηριστικά : «Μη σιχαίνεσαι την τσιλαδιά γιατί αν δεν είναι απόλυτα καθαρά όλα, δεν πήζει»

4) Μπορεί να γίνει και με άλλα κομμάτια του κρέατος εκτός από το κεφάλι, ή και με άλλα είδη κρέατος. Απαραίτητα όμως είναι τα ποδαράκια γιατί αυτά έχουν το ζελέ λέει η μητέρα μου.

5)Πριν από την εποχή των ψυγείων η τσιλαδιά έμπαινε σε πήλινα δοχεία και τη διατηρούσαν στο πιο ψυχρό μέρος του σπιτιού.

6)Η τσιλαδιά της Κρήτης δεν έχει καρότα, σέλινα ή άλλα λαχανικά που θα της έδιναν χρώμα και θα έκαναν ίσως πιο ωραία την εμφάνισή της.Η νοστιμιά της βασίζεται στα μπαχαρικά και στους χυμούς των εσπεριδοειδών.

 

Καλά να είστε, καλά να περνάτε! 

Βρείτε μας: 

Facebook

Instagram

Youtube

Pinterest

 

Βαγγελιώ Κασσαπάκη

Η Βαγγελιώ, δημιουργός, υπεύθυνη για το βασικό περιεχόμενο και "ψυχή" του site, είναι μαθηματικός, πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ε.Α.Π. (Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό) με σεμινάρια και επιμορφώσεις στην "Κρητική Διατροφή" και καταρτισμένη στο πρόγραμμα "Γαστρονομικός Τουρισμός και Διεθνής Γαστρονομία" του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Μαγείρισσα με μεράκι και περιέργεια για τα παλιά και τα καινούρια εδέσματα, τα παλιά και τα καινούρια προϊόντα και υλικά που παράγει η Κρήτη αλλά και όλος ο κόσμος. Κυρίως και πάνω από όλα όπως λέει η ίδια, μητέρα και γιαγιά υπέροχων παιδιών και εγγονιών που ευτυχώς έχουν μάθει να εκτιμούν την καλή κουζίνα και τις σωστές πρώτες ύλες!

Σχετικές συνταγές

Διάφορες συνταγές

Μετάβαση στο περιεχόμενο